تقابل خشکسالی و سیل/ خسارت ۴۷ میلیارد تومانی سیل در گناباد
شهرستان گناباد در روزهای اخیر بحرانی را تجربه کرد که بنا بر گفته کارشناسان، در ۵۰ سال گذشته بی سابقه بوده است. کشاورزان و دامداران گنابادی که با بحران خشکسالی شدید منطقه دست و پنجه نرم می‌کردند و این خشکسالی نیز در ۵۰ سال اخیر بی‌سابقه بود، به یکباره در سیلاب گرفتار شدند و در سه روز حدود دو برابر میزان بارندگی کل سال زراعی جاری باران بارید به طوری که ۲۵ میلیمتر آن فقط در ۳ ساعت به وقوع پیوست. بارانی که شاید مرهمی برای خشکسالی شدید منطقه بود اما حجم بالای آب، آن هم در مدت زمان کوتاه منجر به وقوع سیلاب شد و این سیل خسارات زیادی به بخش کشاورزی و به خصوص قنات‌های شهرستان وارد کرد به طوری که دام‌های زیادی تلف شدند، قنات‌های زیادی مسدود شدند و بسیاری از اراضی آبی و دیم به زیر آب رفته و ویران شدند.
تجاوز به حریم رودخانه‌ها و ساخت بندسارهای غیر استاندارد دلیل اصلی تشدید بحران سیل در گناباد
فرماندار گناباد در گفت‌وگو با خبرگزاری تاریخ ما و در توضیح این بحران عنوان کرد: حجم بالای بارندگی‌ها در مدت زمان کوتاه که در تاریخ ۱۴ اردیبهشت ماه به وقوع پیوست به علاوه بارندگی‌های روز قبل آن و همچنین بارندگی‌هایی که از سمت شهر کاخک به سمت گناباد سرازیر شد منجر به وقوع سیلاب در شهرستان گناباد شد.
حامد قربانی یکی از مهمترین دلایل وقوع سیل در شهرستان را، حجم بالای آب ورودی به شهرستان اعلام کرد و افزود: بنا بر گزارش امور منابع آب قریب به ۹ میلیون متر مکعب آب ناشی از این ۲۵ میلیمتر بارندگی در ۳ ساعت وارد مسیل‌های شهرستان شد که عدم تناسب این حجم بالای آب، با مسیل‌های آب درون شهری، منجر به بروز مشکلات و خسارات زیادی شد.
قربانی اظهار کرد: طی بازدیدهای میدانی که در سفر یک روزه مدیرکل مدیریت بحران خراسان رضوی به شهرستان گناباد انجام شد میزان کل خسارت سیل در شهرستان گناباد، ۴۷ میلیارد تومان برآورد شده است که ۲۷ میلیارد تومان آن مربوط به بخش کشاورزی است.
وی با اشاره به اینکه از همان ساعات اولیه بحران، مجموعه مدیریت بحران شهرستان پای کار بودند و با مدیریت به موقع شرایط، مشکلات و مخاطرات این بحران را به حداقل رساندند افزود: وقوع سیلاب باعث خسارات شدیدی در بخش‌های مختلف شد که بیشترین خسارت مربوط به بخش کشاورزی بوده که شامل خسارت به قنات‌ها، زراعت آبی، زراعت دیم، باغات و بندسارها می‌شود.
قربانی گفت: علاوه بر بخش کشاورزی در حوزه راه‌های مواصلاتی، ابنیه و تاسیسات شهری نیز خسارت‌هایی داشتیم همچنین در شهرک‌های صنعتی و نواحی صنعتی نیز خسارت‌های محدودی ایجاد شد.
وی با تأکید بر اینکه کشاورزان و دامداران از بیمه‌های حمایتی استفاده کنند، افزود: متأسفانه یکی از تجربیات تلخی که در این سیل داشتیم عدم استفاده کشاورزان و دامداران از بیمه‌های حمایتی بود که باعث شد خسارات زیادی را متحمل شوند.
فرماندار گناباد همچنین در حاشیه جلسه ستاد پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی پاسخ به بحران شهرستان گناباد که با حضور مدیرکل مدیریت بحران استان شنبه ۱۸ اردیبهشت ماه برگزار شد نیز در جمع خبرنگاران عنوان کرده بود: یکی از بزرگترین آسیبب‌هایی که در این بحران شناسایی شد ساخت‌وسازهای بی‌ضابطه در حریم بستر رودخانه‌ها بود همچنین سیل‌بندهایی که غیر اصولی ساخته شده بودند و این سیل‌بندها بعد از آبگیری شکسته شدند و این موضوع باعث شد حجم بالای آب به سطح شهر و قسمت‌های پایین دست شهر سرازیر شود به طوری که دامداران و کشاورزان مِند و قوژد متضرر شدند همچنین بسیاری از قنات‌های حاشیه شهر خسارت دیده و مسدود شد.
قربانی تأکید کرد: قطعا متصدیان بندسارهای غیر استاندارد شناسایی شده و با آن‌ها برخورد قانونی خواهد شد.
وی یادآور شد: ما در مجموعه فرمانداری به دنبال این هستیم که بتوانیم حداکثر آورده را در این خسارت به نفع خسارت‌دیدگان داشته باشیم و سعی می‌کنیم از اعتبارات استانی به ویژه در حوزه مدیریت بحران، به نفع خسارت‌دیدگان نهایت استفاده را ببریم.
خسارات جدی سیلاب به تعدادی از قنات‌ها مسدود شدن آن‌ها
مدیر کل مدیریت بحران خراسان رضوی نیز در جریان سفر یک روزه خود به شهرستان گناباد که در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ماه صورت گرفت از مناطق آسیب‌دیده از سیل بازدید کرد. محسن نجات در جمع خبرنگاران اظهار کرده بود با توجه به خشکسالی ویژه‌ای که در شهرستان داشتیم این بارش‌ها برای منطقه خوب بود اما حجم بالای بارش‌ها طبعا خساراتی نیز به همراه داشته است.
وی بیان کرد: در بررسی‌های میدانی که به همراه فرماندار و اعضای ستاد بحران شهرستان از مناطق آسیب دیده داشتیم از قنوات به طور کامل بازدید کردیم و با توجه به اینکه شهر گناباد شهر قنات‌ها است و قنات‌های زیادی در شهرستان وجود دارد سیلاب باعث شد به تعدادی از قنات‌های شهرستان خسارات جدی وارد شده و باعث اسداد این قنات‌ها شود. بررسی‌های میدانی از مناطق آسیب‌دیده حاکی از این است که برای عبور از این بحران باید ۲ برنامه داشته باشیم، یک برنامه کوتاه مدت و یک برنامه بلند مدت که در برنامه کوتاه مدت باید یک سری اعتبارات را به صورت فوری و با هماهنگی دستگاه‌های استانی برای رفع انسدادها و بازگشایی‌ها جذب کنیم که فعلا از این شرایط بحرانی عبور کنیم.
نجات عنوان کرد: با پیگیری‌هایی که داشتیم تا این لحظه نزدیک به ۴۰۰ میلیون تومان از طرف مدیر کل جهاد کشاورزی برای بخش کشاورزی کمک جذب شد که مبلغ ۱۰۰ میلیون آن یکی دو روزه واریز خواهد شد و مابقی نیز ظرف یکی دو ماه آینده هماهنگ خواهد شد. همچنین در بحث آب منطقه‌ای استان نیز مبلغ ۲۵۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان برای لایروبی‌ها و تخریب‌هایی که در حوزه زیرساختی و ابنیه شهری داشتیم اختصاص یافت.
وی تأکید کرد: در کنار پیگیری‌های فرماندار شهرستان ما هم در استان پیگیری خواهیم کرد و گزارش این خسارت‌ها در اولین فرصت به استاندار اعلام خواهد شد ضمن اینکه طی ارتباطی که با رئیس سازمان بحران کشور و معاونت وزیر کشور داشتیم قول‌های خوبی برای جذب اعتبارات داده شد.
به گفته نجات خسارات سیل به طور کلی نزدیک به ۴۷ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است که این خسارات مربوط به بخش کشاورزی شامل قنات‌ها، زراعت، گلخانه و سایر بخش‌ها از جمله زیرساخت‌های ابنیه شهری، تأسیسات آب و فاضلاب، معادن و راهداری، بوده است.
مدیر جهاد کشاورزی گناباد نیز در گزارشی که از میزان خسارت سیل، به بخش کشاورزی منتشر کرد، بیان کرده است: در پی وقوع بارنگی‌های شدید اخیر و وقوع سیلاب در شهرستان بیشترین خسارت به بخش کشاورزی وارد شد به طوری که بر مبنای بازدیدهای میدانی، ۸۶۳ هکتار از اراضی زراعی، ۱۲۷ هکتار اراضی دیم و ۸۱۲ هکتار از باغات شهرستان در این سیل دچار خسارت شدند.
در ادامه این گزارش نعمت‌اله غفوری کاخکی با اشاره به خسارات بخش دامداری به تلفات دام‌ها اشاره کرده و افزود: در پی وقوع سیل، متاسفانه ۵۳۶ رأس دام سبک و ۱۵ رأس دام سنگین تلف شدند، همچنین به ۱۶ رشته قنات و ۷ حلقه چاه کشاورزی خسارات جدی وارد شد و بیش از ۲۰ کیلومتر جاده بین مزارع نیز از بین رفت.
همچنین بنا بر گزارش روابط عمومی اداره راهداری و حمل و نقل جاده‌ای شهرستان گناباد میزان خسارت به راه‌های شهرستان در گزارش اولیه مبلغی حدود ۳ میلیارد و هفتصد میلیون تومان برآورد شده است که این خسارت‌ها مربوط به ۲۴ محور بوده و عمده خسارت‌ها مربوط به راه فردوس، کاخک، بجستان و راه‌های روستایی بوده است.
وقوع سیل در شهرستان کویری گناباد درست است که خسارات زیادی به همراه داشت اما بارندگی‌های اخیر، زمین خشک و تشنه منطقه را که متأثر از خشکسالی شدید بود اندکی سیراب کرد و از طرفی این بحران و این سیل،اتفاقی تلنگری بود برای آگاهی مسئولان از نقاط بحرانی شهر و ضعف‌های مدیریتی حوزه‌های مربوطه، تا شاید با شناسایی این نقاط بحرانی و رفع ضعف‌های آن، با آمادگی بهتری حوادث طبیعی مشابه احتمالی در آینده را مدیریت کنند.
پایان خبر / تاریخ ما