آنچه را می بینید گزارش کنید نه آنچه دوست دارید!

«بی طرفی»؛ واژه ای که بارها و بارها در ارزیابی عملکرد مجری ها و گزارشگران ورزشی نیاز به تکرار دارد؛ خصوصا که در این روزهای کرونایی دست علاقه مندان به ورزش از حضور بی واسطه در ورزشگاه ها کوتاه است و چاره ای جز این ندارند که چشم و گوششان را به روایت یک مجری یا گزارشگر از یک مسابقه ورزشی بسپارند.

از سوی دیگر، شاید گزارشگران و مجریان تلویزیون و رادیو هیچ گاه تا این حد متهم نبوده اند به طرفداری از تیم های خاص و نیز هیچ گاه برخی از آنان تا این حد بی پروا نبوده اند در اعلام طرفداری یا حمایت از تیمی خاص و حتا حمله به تیم رقیب.

به چند روز قبل بازگردیم؛ شهرآورد ۹۵ در روزهای کرونایی. دیداری که کم هم افت و خیز و زد و خورد نداشت و علاقه مندان به فوتبال هم به دلیل شرایط،  چاره ای جز در خانه ماندن و دنبال کردن بازی از قاب تلویزیون نداشتند.

این مسابقه به واسطه طرفداری مستقیم یکی از وزرا از یک تیم که اتفاقا آقای وزیر در ماه های اخیر چالش های بسیاری هم با صداوسیما داشته است و در ادامه انتقاد تند توام با نوعی توهین سرمربی تیم رقیب، با حاشیه های بسیاری پس از برگزاری همراه شد. و البته در پی جانبداری بی پروای وزیر، واکنش های انتقادی برخی برنامه های ورزشی در تلویزیون هم شکل گرفت که بر پرهیز از افکندن تخم نفاق و جدایی بین هواداران تاکید می کردند و اینکه سعی کنیم با نگاهی ملی، خط جدایی بر طرفداران تیم ها نکشیم. هر چند که در نهایت این نقدها هم حاشیه ساز و از مجری یکی از همین برنامه ها شکایت شد.

اظهارات وزیر، بار دیگر یکی از مجریان تلویزیون را هم به سخن واداشت که مدتی قبل اظهارات صریحش مبنی بر حمایت از یکی از تیم ها ـ با عبارت مشهور «…» که کنایه ای است به وزیر ورزش برای مقطعی او را از آنتن تلویزیون دور کرده بود. این مجری با همان ادبیات مخصوص به خود، بار دیگر بر موضع خود درباره حمایت از تیم مورد علاقه خود تاکید کرد و البته به روایت داستانی جدید از «…» پرداخت؛ عبارتی که بیشتر در صفحه های طرفداری یا صفحه های شخصی هواداران در فضای مجازی دیده می شود اما پیش از این به یکی از فیلم های سینمایی طنز نیز راه یافته بود، و اکنون به ساحت رسانه ملی نیز نفوذ کرده است.

اما فارغ از نگاه هایی که بعد از این مسابقه شکل گرفت، گزارش بازی هم چندان خالی از مساله نبود. در این سال ها هر کدام از گزارشگران فوتبالی از سوی علاقه مندان، به جانبداری از یکی از تیم های پرطرفدار پایتخت متهم می شوند و البته این خشم و گمانه زنی های هواداران، معمولا عملکرد متفاوتی را برای لغو اتهام ها از سوی آنها موجب نشده است. معمولا هم براساس همین پیش فرض ها، نمونه ها و شواهدی از نوع گزارش گزارشگر متهم به جانبداری استخراج و به عنوان سند عرضه می شود؛ روندی که برای این مسابقه هم جاری شد.

در همین ارتباط خبرگزاری تاریخ ما در گفت وگویی با محمدرضا منصوریان ـ مجری و گزارشگر باسابقه ورزشی ـ لزوم بی طرفی گزارشگرهای ورزشی در ارائه اطلاعات و حواشی یک مسابقه را به بحث گذاشته است.

منصوریان می گوید: به طور قطع و یقین مخاطب نسبت به هر کلامی که از زبان گزارشگر مطرح می‌شود، می تواند عکس‌العمل متفاوتی داشته باشد و از آن راضی یا ناراضی شود و زمینه فضای انتقادی برایش فراهم شود.

او با اشاره به اهمیت و حساسیت های کار گزارشگران ورزشی، در این زمینه توضیح می دهد: گزارشگر یک مسابقه ورزشی، پل واسطی میان آن رشته ورزشی و مخاطبان است؛ پس لازم است تا این کار را با ظرافت انجام دهد. طبیعی است که اگر فردی بخواهد بر اساس سلیقه خودش بدون توجه به آن رویداد ورزشی بیاناتی را مطرح کند و گفته‌های نادرستی را به مخاطب برساند در حق مخاطب ـ شنونده یا بیننده رویداد ـ ظلم بزرگی می‌کند. گزارشگری که می‌خواهد بیطرفانه گزارش کند، باید از همه علوم سررشته‌ای داشته باشد؛ علم جامعه شناسی، مردم شناسی و روانشناسی را بداند و دوره‌های قبل از پای میکروفون قرار گرفتن را حتما بگذارند.

این کارشناس ورزشی، راحت قرار گرفتن گزارشگران پای میکروفن را به فضای ورزش آسیب رسان دانسته و در شرح ویژگی‌های یک گزارشگر واقعی می گوید: گزارشگر باید شخصیت صادقانه‌ای داشته و امانت دار درستی باشد. خیلی‌ها ممکن است در شرایط مستقیم تماشای یک رویداد قرار نگیرند و از طریق رادیو یا تلویزیون رویداد ورزشی را دنبال کنند و در جریان حواشی نباشند؛ اینجا خیلی مهم است تا گزارشگر صادق باشد. اگر بخواهد علایق شخصی‌اش را در گزارش دخالت دهد، ظلم کرده است. این اتفاق در نهایت به ضرر ورزش تمام می‌شود و مخاطب را هم فراری می‌دهد.

منصوریان تاکید می کند: ما حتما باید به گزارشگرانمان معرفت، شخصیت، انسانیت، شرافت، جوانمردی و خیلی از امور دیگر را آموزش دهیم. گزارشگران باید قبل از اینکه پشت میکروفن قرار می گیرند، به خیلی از آداب اخلاقی و انسانی مسلح شوند.

این گزارشگر باسابقه سپس با اشاره به افزایش اهمیت کار گزارشگران در دوران کرونا، به دلیل فراهم نبودن امکان تماشای مستقیم رویدادهای ورزشی توسط علاقه‌مندان، عنوان می کند: الان بیش از هر زمان دیگری باید نقش گزارشگران پررنگ و عملکردشان به روز باشد. خیلی ها امکان حضور مستقیم در صحنه یک رویداد ورزشی را ندارند و خودشان را به صحبت‌های گزارشگری می‌سپارند که جریان مسابقه را تعریف می‌کند. گزارشگر باید اطلاعاتی را به مخاطب بدهد که او را به طور کامل در جریان مسابقات قرار دهد. اگر گزارشگر موضوع را به شکلی بیان کند و رسانه‌ای همین مطلب را به شکل دیگری جلوه دهد، تناقضی ایجاد می‌شود که مخاطب را گیج کرده و فراری می‌دهد. گزارشگر باید آن چیزی که می بیند و حواشی‌اش را به صورت واقع گرایانه مطرح کند نه اینکه برخی از موضوعات را چون به ضرر تیم مورد علاقه‌اش است، نادیده بگیرد.

محمدرضا منصوریان در پایان تاکید می کند: گزارشگری یک عشق و یک هنر است. گزارشگر باید با نفس خودش کنار بیاید و بر امیال شخصی‌اش غلبه کند که اگر نتواند این کار را انجام دهد، هرگز نمی‌تواند گزارشگر موفقی باشد.

پایان خبر / تاریخ ما