چه عواملی در رشد صنعت گردشگری تاثیرگذار است؟

حمدالله سجاسی قیداری در گفت‌وگو با خبرگزاری تاریخ ما در خصوص دلایل عملکرد مثبت برخی کشورها در زمینه‌ گردشگری اظهار کرد: توسعه‌گردشگری در هر مقصد متاثر از عوامل متعدد و متنوعی است، لذا یک عامل را به تنهایی نمی‌توان دلیل رشد گردشگری یک کشور دانست و باید مجموعه عوامل متعددی را مورد بررسی و پژوهش قرار داد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر در هر کدام از کشورها با توجه به ظرفیت‌های گردشگری موجود، الگوها و ارتباطات آنان با جهان بسیار متنوع بوده و نمی‌توان مقایسه یکسانی میان کشورها داشت. کشورها از نظر موقعیت جغرافیایی، جاذبه‌های گردشگری و استراتژی‌های گردشگری دارای تفاوت‌هایی هستند که باید هر کدام از کشورها را در ظرف مکانی، زمانی، فرهنگی، سیاسی و مذهبی خودشان به لحاظ توسعه گردشگری مورد بررسی قرار دهیم. با این وجود، می‌توان از عوامل مشترکی برای توسعه گردشگری کشورهای موفق در جهان نام برد.

تعیین سیاست‌گذاری و خط مشی ویژه؛ مهم‌ترین عامل توسعه صنعت گردشگری

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: نخستین و مهم‌ترین عامل، وجود سیاست‌گذاری و خط‌ مشی ویژه در زمینه‌ گردشگری در این کشورها است که با طراحی استراتژی‌های گوناگون و متمرکز شدن بر اجرا و پیاده‌سازی آن گردشگری خود را توسعه می‌بخشند. به عبارت دیگر کشورهای موفق، گردشگری را به ‌عنوان یکی از راهکارهای توسعه استراتژیک و تعاملی خود با جهان می‌دانند و برای آن برنامه‌های بلند مدت تدوین کرده و در حال اجرای آن هستند.

سجاسی خاطرنشان کرد: دومین عامل را می‌توان همگرایی جریان‌های سیاسی و دانشگاهی سطح کشور در زمینه‌ توسعه گردشگری دانست؛ به این معنی که تمامی افراد تاثیرگذار، مدیران و بخش خصوصی در بحث اهمیت به‌ گردشگری و جذب گردشگر دارای وحدت روش بوده و تمام آنان به این موضوع پایبند باشند تا گردشگری بتواند یکی از گزینه‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی آن کشور باشد.

وی افزود: سومین عامل تاثیرگذار را می‌توان امنیت آن کشور دانست. امنیت همیشه زمینه‌ساز جذب گردشگر و توسعه گردشگری بوده و رابطه مستقیمی با توسعه گردشگری کشورها دارد. مقصدهایی که در آن‌ها احتمالا گردشگر در معرض خطر جانی و مالی قرار گیرد، رشد گردشگری ضعیف است و حتی با وجود پتانسیل‌های مناسب، امکان رشد وجود صنعت گردشگری در آن کشور وجود ندارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: چهارمین عامل را می‌توان شناسایی ظرفیت‌های رقابتی متنوع گردشگری دانست. هر کدام از کشورها به دنبال یک یا چند مزیت رقابتی و ویژه برای مقاصد گردشگری خود هستند و در تلاشند با برجسته‌کردن آن‌ مزیت‌ها گردشگران علاقه‌مند را به کشور خود جذب کنند. پنجمین عامل را نیز می‌توان توسعه زیرساخت‌های گردشگری متناسب با نیاز روز جامعه گردشگری دانست که می‌تواند لذت گردشگری را برای گردشگرها افزایش دهد.

توسعه گردشگری بدون همکاری و مشارکت مردم امکان پذیر نیست

سجاسی در پاسخ به این سوال که چه راهکارهایی را می‌توان برای بهبود رشد فرهنگی مردم از منظر توسعه گردشگری توصیف‌کرد، افزود: بررسی نمونه‌های موفق در ادبیات علمی جهان نشان می‌دهد که توسعه گردشگری بدون مشارکت و همکاری مردم امکان پذیر نیست. دولت‌ها تلاش می‌کنند تا فرهنگ میزبانی را از طریق مردم ارتقا دهند و از مردم و مشارکت آن‌ها در فعالیت‌های مختلف گردشگری کمک گرفته و با حمایت از بخش خصوصی، زمینه‌ها و بسترهای رشد صنعت گردشگری را فراهم کنند.

وی اضافه کرد: آموزش میزبانی می‌تواند عامل دیگری در رشد فرهنگی صنعت گردشگری باشد؛ به همین دلیل است که دولت‌ها بر اساس ارزش‌های فرهنگی و بومی خودشان اقدام به آموزش مهمان‌پذیری صحیح و مورد قبول می‌کنند. افزایش و تقویت فرهنگ نوع‌دوستی و همزیستی می‌تواند عامل دیگری باشد که این کشورها سعی در فراهم کردن این بستر دارند تا گردشگران بتوانند به صورت آزادانه وارد کشور آنان شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: عمدتا نباید به گردشگر به دیدگاه اقتصادی نگاه کرد، چرا که آن‌ها می‌توانند سفرای تبلیغی کشورهای خودشان برای ورود گردشگران آینده به کشور میزبان باشند. البته در زمینه‌ فرهنگ‌سازی نمی‌توان نقش رسانه‌ها، فعالان گردشگری و مدیران را نادیده گرفت.

دولت‌ها در توسعه گردشگری چه نقش‌هایی ایفا می‌کنند؟

سجاسی در ادامه به نقش دولت‌ها برای توسعه گردشگری اشاره کرد و افزود: نقش دولت‌ها بسیار کلیدی است که می‌تواند به صورت مشارکتی با مردم محلی حتی در سطح کشور مورد توجه قرار گیرد.

وی ادامه داد: کشورها با شیوه‌های گوناگون تلاش می‌کنند از صنعت گردشگری خود حمایت کنند. اولین و مهم‌ترین نقش دولت‌ها را می‌توان حمایت‌های قانونی از رشد این صنعت دانست؛ چرا که از این طریق زمینه فراهم‌سازی بسترهای قانونی، سازوکارها، شیوه‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های لازم توسعه گردشگری را می‌توان تسریع بخشید.

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به حمایت‌های مالی و سرمایه‌گذاری دولت‌ها در زیرساخت‌های گردشگری به عنوان دیگر نقش آن‌ها گفت: به عنوان نمونه دولت‌ها در اغلب کشورها از طریق راه‌اندازی بانک‌های گردشگری، ارائه‌ وام‌ها، تسهیلات ویژه و حمایتی به فعالان و صاحبان کسب و کارهای بخش خصوصی امکان توسعه‌ گردشگری را فراهم می‌کنند.

سجاسی عنوان کرد: نقش بعدی دولت‌ها را می‌توان توسعه زیرساخت‌های‌های مرتبط با گردشگری در زمینه‌های مختلف دانست. به عنوان مثال، دولت‌ها از طریق  احداث فرودگاه‌ها و فراهم کردن زیرساخت‌های جاده‌ای و ریلی، توسعه‌ زیرساخت‌های ارتباطی، شبکه‌های بانکی مرتبط با نظام جهانی و استفاده از فناوری‌های نوین، اقدامات لازم را برای توسعه‌ گردشگری فراهم می‌کنند.

وی در پاسخ به این سوال که آموزش، تا چه میزان می‌تواند به رشد فکری مردم در زمینه‌ گردشگری کمک کند، تشریح کرد: آموزش یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر رشد صنعت گردشگری در جهان است، اما آموزش خود می‌تواند تحت تاثیر عوامل دیگری همچون محتوا، شیوه‌نامه‌های آموزشی و مخاطبانی که آموزش می‌بینند، قرار گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: آموزش در توسعه صنعت گردشگری می‌تواند به دو دسته رسمی و غیررسمی تقسیم شود. دانشگاه‌ها و نظام آموزشی کشور در آموزش‌های رسمی می‌توانند به تقویت بدنه‌ اجرایی گردشگری در سطح جامعه کمک کنند. دولت‌ها همچنین در زمینه‌ آموزش‌های غیر رسمی می‌توانند از طریق رسانه‌ها به توسعه فرهنگ گردشگری و میزبانی بپردازند. به عنوان مثال برای آموزش غیررسمی، می‌توان به تهیه‌ برنامه‌ها، بروشورها، کلیپ‌های مختلف و سایت‌های انگیزشی، نشر کتاب و مجلات اشاره کرد.

سجاسی خاطر نشان کرد: آموزش از طریق شیوه‌های مختلف می‌تواند در زمینه‌ گردشگری تاثیرات بالایی داشته باشد. کشورهای مختلف در این زمینه سرمایه گذاری‌های بلندمدت انجام می‌دهند تا به تربیت متخصصان حرفه‌ای در زمینه گردشگری کمک کنند؛ چرا که این افراد در آینده و در مدیریت مقصد، جذب گردشگر و معرفی مقصد تاثیرگذار خواهند بود.

پایان خبر / تاریخ ما