آموزش در فضای مجازی چه تاثیری در تعاملات و یادگیری دارد؟

با گسترش دنیای اینترنتی و فضای مجازی و افزایش صفحات وب، ایجاد شدن پست الکترونیکی و… می‌توان دریچه‌ای نوین به سمت آموزش جدیدتر را برای فراگیران باز کرد تا بتوانند با فناوری‌های جدید و نو اطلاعات محیط مجازی آشنا شده و به سمت استفاده بهتر از آن پیش بروند. محققان در پژوهشی با عنوان «تاثیر عملکرد آموزش در فضای مجازی در تعاملات یاددهی و یادگیری» آورده‌اند، تحقیقات نشان داده که این تغییرات و دگرگونی‌ها تحت تاثیر شرایط اجتماعی و محیطی بوده است.

این پژوهش توسط مهرانگیز باقر زاده همایی لیسانس آموزش ابتدایی و فرهنگی آموزش و پرورش بندرعباس انجام شده که نشان می‌دهد، مطالعات مقدماتی و ادبیات موجود حاکی از آن است که روابطی بین استفاده از اینترنت و شیوه‌های جدید آموزشی و تعاملات آموزشی وجود دارد. رابطه میان آموزش مجازی و تغییرات مربوط به سبک تعاملات آموزشی به عنوان یک پرسش جدی برای پژوهشگران عرصه آموزش و ارتباطات بیان شده است.

دنیای مجازی گونه‌هایی از ارتباطات اجتماعی هستند که بیشترین شباهت را به جامعه انسانی ما دارند و به فرد امکان برقراری ارتباط با شمار زیادی از افراد دیگر، فارغ از محدودیت‌های زمانی، مکانی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را می‌دهند. تاکنون تحقیقات بسیار زیادی در زمینه استفاده از فضای مجازی و تاثیر آن بر ابعاد مختلف زندگی از جمله آموزش صورت پذیرفته است، ورود فناوری و وسایل ارتباط جمعی در آموزش، آموزش سنتی و تعاملات آموزشی را تحت تاثیر قرار داده و سبب شده تا شاهد تغییراتی در فرایند آموزش نسل جدید باشیم.

از آنجاکه نهاد آموزش و پرورش اصلی‌ترین و یکی از مهمترین نهادها یا واحد یادگیری و یاددهی بوده و هدف کلی آن رشد و تکامل آموزشی و انسانی فرد است، مطالعه راه‌های حفظ و سلامت آن نیز ضروری است. آموزش شامل چهار عنصر است که می‌توان به مواردی مانند شیوه یا عمل آموختن و تعلیم دادن که کارایی را به شیوه خاصی بالا ببرد این عمل یا این هدف لزوما با ارزیابی مشخص و در اهداف آموزشی منعکس می‌شود، طرحی که هدف‌ها و روش‌های آموزشی را به بهترین شیوه با نیازهای یادگیری یکسان کند و به همان میزان با راهبرد اندازه گیری که تاثیرگذاری آموزش را به آزمایش می‌گذارد نیز سازگار باشد و تاثیر عملکرد آن در یادگیری برای یادگیرنده داشته باشد.

همچنین، ابزارهایی که به وسیله آن‌ها می‌توان به فراگیر آموزش داد مانند کلاس درس و انواع مختلفی از فناوری‌های اطلاعاتی آموزشی در محیط مجازی و نیز ارزشیابی یا قابلیت ارائه مدرک را می‌توان نام برد. مراحل تحول در یادگیری الکترونیکی؛ از آموزش تا عملکرد، از مستندات کاغذی به مستندات الکترونیکی در هر محدوده زمانی، از امکانات فیزیکی دستی به امکانات شبکه‌ای اینرنتی و فضای مجازی و در نهایت انتقال از زمان دوره‌ای به زمان واقعی می‌توان برشمرد.

فناوری مدیریت یادگیری به افراد آموزش می‌دهد. سیستم‌های همزمان می‌توانند برای هماهنگی و مدیریت تجربیات در یادگیری استفاده شوند و به اندازه کافی قادرند ابعادی ایجاد کنند تا اطمینان ایجاد شود و یادگیرندگان به موقع در کلاس حاضر شوند و به شرکت کردن در کلاس ادامه دهند و آموزش در اسرع وقت انجام گیرد. بهره‌گیری از شیوه‌های نوین یادگیری هم از طریق روش کلاسی حضوری و هم طراحی وبلاگ، سایت، ایمیل و… برای یادگیری در اینترنت و ویدئو کنفرانس امکان‌پذیر است که آموزش سریع فرآیندها یا کاربردها و فناوری مدیریت یادگیری را به همراه دارد.

براساس این پژوهش، ارائه مقالات به صورت زنده، جدول‌بندی کوتاه مسائل همزمان موضوعات را معرفی می‌کند و مربی وظیفه یادگیرندگان را معین می‌کند. بیشتر یادگیری‌های واقعی به صورت ناهمزمان از طریق کتاب‌ها و مجلات صورت می‌گیرد. فناوری می‌تواند برای تقویت اجتماعات و کارهای عملی استفاده شود به خصوص بعد از اینکه آموزش رسمی تمام شود ارائه مقالات به صورت جلسات گروهی و اجتماعی مطرح است البته شرکت کردن افراد در اجتماع بر خط آسان‌تر از شیوه‌های دیگر است.

فناوری همزمان می‌تواند جلسات افرادی را که به خاطر فاصله از هم جدا شده‌اند را تسهیل کند تعداد کنفرانس‌های سنتی را افزایش دهد در حدی که قابلیت‌هایی مثل ترکیب صدا، گرافیگ و امکانات صوتی و تصویری زنده است. بنابراین بسیاری از تحقیقات موجود بازگوی این هستند که شبکه‌های اجتماعی مجازی در بسیاری از موارد سبب افزایش سطح یادگیری شده است. همچنین پیشنهاد می‌شود نهادهای آموزشی با رعایت نکاتی که در این تحقیق به آن اشاره شد، فعالیت در فضای آموزشی در جهت حفظ تعاملات سنتی همزمان با رشد استفاده از فضای مجازی برای آموزش باشد.

حضور در این فضا می‌تواند فرصت‌های برابر برقراری روابط اجتماعی و آموزشی را به شیوه کنترل شده برای دانش‌آموزان گسترش دهد. البته همانگونه که اشاره شد، گسترش روابط آموزشی مجازی به هر وسیله‌ای که باشد، می‌تواند جنبه‌های مثبت و مفیدی داشته باشد که سیستم آموزشی باید به آن توجه کنند. افزون بر این، براساس فرضیه جبران اجتماعی، استفاده از این شبکه‌ها سبب کاهش افسردگی در افرادی می‌شود که دارای فقر ارتباطات اجتماعی هستند و این ویژگی مهمی است که باید به آن توجه شود.

این پژوهش در پژوهشنامه اورمزد منتشر شده است.

پایان خبر / تاریخ ما