دیوار کوتاه زنگ ورزش در دوران کرونا
اگرچه در انتهای سال تحصیلی ۱۳۹۸ مشکلاتی در برگزاری امتحانات مدارس از راه دور و به صورت مجازی وجود داشت، اما امسال با فراهم شدن بسترهای لازم، دانش آموزان با چالش‌های کمتری مواجه شدند. با این وجود دیوار زنگ ورزش مدارس در دوران کرونا و آموزش مجازی کوتاه ماند و در این مدت مشاهدات نشان می‌دهد دانش‌آموزان افزایش وزن قابل توجهی پیدا کرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری تاریخ ما، از بحث نوع درس دادن و خواندن دانش‌آموزان که بگذریم با توجه به در خانه ماندن دانش‌آموزان و تغییر در شیوه آموزش از راه دور، نشستن مقابل کامپیوتر و یا در دست داشتن گوشی موبایل و تبلت موجب شده تا ساختار اسکلتی آنها تغییرات زیادی داشته و دچار ناهنجاری‌های بسیاری شوند. البته اضافه وزن‌هایی که در اثر کم‌تحرکی ایجاد شده نیز قابل توجه‌اند. زنگ ورزش یکی از زنگ‌هایی بود که حتی در دوران فعالیت مدارس هم کمترین توجه به آن می‌شد و همواره مورد کم‌لطفی قرار می‌گرفت و با چالش روبرو بود، چالشی که در دوران شیوع ویروس کرونا رنگ جدی‌تری به خود گرفت.
باتوجه به تعطیلی مدارس و ماندن دانش‌آموزان در خانه با هدف کمک به قطع زنجیره انتقال بیماری، خطراتی همچون کم‌تحرکی، نبود فعالیت بدنی، چاقی و بی‌انگیزگی آنها را تهدید می‌کرد. بنابراین بی‌شک نیاز بود فعالیت‌های بدنی به‌دلیل تاثیرات مثبت آن بر سلامت جسمانی، روانی و ارتقا سیستم ایمنی، مورد توجه بیشتر مسئولان قرار گیرد، در غیر این‌صورت مشکلاتی به‌مراتب سخت‌تر و بغرنج‌تر همچون افسردگی، بلوغ زودرس، استرس و اضطراب در میان آنان دیده می شود.
همزمان با اتمام سال تحصیلی با معلمان ورزش گفت وگو کردیم و از چالش‌ها، خلاقیت‌ها و زنگ ورزش در دوران ویروس کرونا پرسیدیم تا ببینیم زنگ ورزش آنها چگونه گذشت:
فاطمه که در مقطع ابتدایی فعالیت دارد در این خصوص به خبرگزاری تاریخ ما، گفت: در این مدت مشکلات زیادی داشتیم، تربیت بدنی رشته‌ای است که حتما مربی باید بر روی حرکات دانش‌آموزان نظارت داشته باشد تا نحوه صحیح حرکات را به آنها آموزش بدهد، چراکه اگر حرکتی اشتباه انجام شود ممکن است منجر به آسیب دانش‌آموز شود.
وی افزود: فعالیت‌های داخل حیاط مدرسه بسیار روی دانش‌آموزان تاثیرگذار بود، اما با توجه به شرایط شیوع ویروس کرونا دانش آموزان مجبور بودند، آنها را در خانه انجام دهند و این زیاد جالب و تاثیرگذار نبود. از طرف دیگر دانش آموزان و حتی والدینشان به دلیل آپارتمان نشینی و شرایطی که وجود دارد، نمی توانستند فعالیت زیادی داشته باشند.
این معلم ورزش با اشاره به برنامه‌هایی که برای زنگ ورزش آماده و اجرایی شد، گفت: سعی کردیم کلاس‌هایی که برای دانش‌آموزان گذاشتیم به صورت عملی و شاد باشد و همکاران ما در بخش تربیت بدنی آموزش و پرورش برنامه‌هایی درست کرده بودند که حرکات اصلاحی در آن در نظر گرفته بودند و یا در خصوص رشته‌های مختلف مثل بسکتبال، والیبال و…توضیحاتی در مورد تکنیک‌ها و همچنین حرکات اصلاحی در مورد ضربات مختلف در این رشته‌ها داده شده بود.
امیر معلم ورزش مقطع هفتم نیز در این خصوص، به خبرگزاری تاریخ ما، گفت: با توجه به برنامه‌هایی که به صورت سرفصلی و یکسان در اختیار همه قرار داده شده بود؛ علاوه بر اینکه تمرینات را به صورت مجازی با بچه‌های کار می‌کردیم و از آنها می‌خواستیم که برخی از تمرینات را با نظارت والدین انجام دهند؛ برخی حرکات را هم علاوه بر انجام انفرادی باید به خانواده نیز آموزش داده و در برخی موارد می‌خواستیم تا از انجام حرکات فیلم گرفته و ارسال کنند تا بر نحوه انجام درست و صحیح آنها نظارت بهتری داشته باشیم.
وی با اشاره به تغییر در فعالیت دانش‌آموزان در دوران شیوع ویروس کرونا و تعطیلی مدارس، گفت: تحرک کمتر آنها موجب شد تا با اضافه وزن زیاد دانش آموزان روبرو شویم، البته از سوی آموزش و پرورش طرح «کوچ» معرفی شد و در سال تحصیلی گذشته آن را اجرا کردیم.
این معلم ورزش پایه هفتم، خاطرنشان کرد: در این طرح در نخستین جلسه در ابتدای مهر ماه سن، قد و وزن دانش‌آموزان را اندازه گرفته و با دادن تمرین، نرمش و حرکات ورزشی از آنها خواسته شد که با انجام این فعالیت‌ها وزن خود را کنترل کنند.
امیر-الف افزود: مرحله دوم طرح کوچ، اسفندماه گذشته بود و در این مرحله نیز دوباره اطلاعات دانش‌آموزان گرفته شد و با اطلاعاتی که ابتدای سال گذشته از آنها گرفته بودیم مقایسه کردیم. دانش‌آموزانی که توانسته بودند این طرح را به خوبی انجام دهند و اضافه وزن پیدا نکرده بودند، تشویق شدند، در مجموع برنامه خوبی بود که آموزش و پرورش برای فعالیت‌بدنی دانش‌آموزان طراحی و اجرا کرد.
علی مربی ورزش مقطع ابتدایی نیز در خصوص طرح کوچ، اضافه کرد: بخش تربیت بدنی آموزش و پرورش بر روی این طرح نظارت داشتند که به صورت سراسری با موفقیت انجام شود، با وجود اینکه این طرح اجرا شد، ولی باز هم مشکلاتی وجود داشت. برخی از دانش‌آموزان به دلیل برخی از بیماری‌ها و یا محدودیت‌هایی که داشتند در محیط مدرسه برای آنها برنامه‌ها و فعالیت‌های دیگری در نظر می‌گرفتیم و البته در کنار فعالیت‌های مدرسه‌ای که داشتند به اینکه اضافه وزن پیدا نکنند، کمک می‌کرد، اما در این شرایط که در خانه بودند با مشکل روبرو و به دنبال راهکارهای جایگزین بودیم، بنابراین سعی کردیم با برنامه‌هایی از جمله تغذیه و رژیم درمانی بتوانیم وزن آنها را کنترل کنیم.
پریسا معلم ورزش مقطع ابتدایی، اظهار کرد: از اواخر سال ۱۳۹۸ که شیوع ویروس کرونا آغاز شد، چون برنامه‌ای نداشتیم با مشکلاتی روبرو شدیم؛ اما در سال گذشته با توجه به اینکه کمی با شرایط آشنا شدیم برنامه‌ریزی کردیم، با این حال باز هم با موانع و مشکلاتی برای اجرا آن روبرو بودیم. امیدواریم برای آینده در سطح کشور دو وزارتخانه و در سطح استان‌ها آموزش و پرورش و اداره کل ورزش و جوانان با همکاری هم بتوانند برنامه‌ریزی خوبی داشته باشند تا بتوانند برای دانش‌آموزانی که در خانه هستند، نرمش و فعالیت‌های ورزشی و تغذیه مناسب را آموزش و ارائه دهند.
وی افزود: به اعتقاد من این دانش‌آموزان علاوه بر فعالیت‌های ورزشی و تغذیه نیاز به مشاوران روانشناسی دارند، چراکه هم درگیر درس هستند و هم درگیر مشکلات خانواده. با توجه به اینکه زمان بسیار زیادی را نسبت به گذشته در خانه هستند و کم‌تحرکی می‌تواند در روند روحی و روانی افراد تاثیر گذار باشد، امیدوارم که بتوانیم در سال تحصیلی جاری با برنامه‌ریزی‌های خوب این مشکلات را برطرف کنیم.
این معلم ورزش مقطع ابتدایی تاکید کرد: شرایط نشانگر این مسئله است که علاوه بر دو سال گذشته چند سال دیگری ممکن است با این شرایط و یا مشابه آن درگیر این تغییر سیستم آموزشی باشیم و باید بتوانیم برنامه‌ای درست و خوب برای مبحث ورزش و فعالیت بدنی دانش‌آموزان داشته باشیم، چراکه این افراد سال‌های آینده وارد اجتماع و فضای بزرگی خواهند شد، باید قبول کنیم که مشکلات امروز آنها در عملکرد و رفتار آینده آنها نقش زیادی خواهد داشت. درست است که ما براساس برنامه‌ای که در اختیار داریم با دانش آموزان کار می‌کنیم و از آنها خواستیم که همزمان با ما حرکاتی را انجام دهند و یا بعد از تمرینات خود فیلم بگیرند و آن را در اختیار ما قرار دهند، اما باز هم نمی‌توانست جای زنگ ورزشی که در مدرسه بود را، بگیرد.
محبوبه نیز در این خصوص خاطرنشان کرد: زنگ ورزش همیشه مظلوم و کمترین نگاه و توجه به آن می‌شد، اما با توجه به اینکه عقل سالم در بدن سالم است، باید به این مهم توجه ویژه ای شود، اما در سیستم آموزش و پرورش ما به این جمله توجهی نمی‌شود.
وی افزود: با توجه به اینکه دانش‌آموزان در این دوران بیشترین زمان را نشسته و بی‌حرکت بودند که بخش زیادی از آن را پشت سیستم و در کلاس‌های آنلاین حضور داشتند و یا در مقابل تلویزیون و در حال بازی‌های رایانه‌ای بودند که عمدتا هم نوع نشستن و خوابیدن آن اشتباه بوده است، ساختار اسکلتی آنها بر هم می خورد، بنابراین وظیفه ما چند برابر می‌شد که علاوه بر تشویق دانش‌آموزان به فعالیت‌های بدنی برنامه‌ها، توصیه‌هایی نیز برای این موارد داشته باشیم.
وی تصریح کرد: در زمانی که مدارس باز بود بیدار شدن و صبحانه‌ای که بچه‌ها می خوردند و آمدن به مدرسه حتی برای کم‌تحرک‌ترین دانش‌آموز نیز به هرجهت فعالیت محسوب می‌شد و آنها را وادار به حرکت می‌کرد، حضور در مدرسه، زنگ تفریح و بودن در کنار دوستان نیز موجب می‌شد تا فعالیت داشته باشند، اما در دوران کرونا فعالیت دانش‌آموزان به نشستن پشت سیستم برای کلاس و انجام تکالیف، نشستن مقابل تلویزیون و یا بازی‌های کامپیوتری و خوردن و خوابیدن اختصاص پیدا می کند و فعالیت مفید و فیزیکی خاصی را شاهد نبودیم.
وی همچنین با اشاره به برنامه‌های صدا وسیما، خاطرنشان کرد: البته وزارت آموزش و پرورش با استفاده از ظرفیت رسانه ملی از طریق دو شبکه آموزش و شبکه دو برنامه ریزی شد که ورزش و فعالیت بدنی در دوران شیوع ویروس کرونا را ترویج دهند، همچنین با راه‌اندازی شبکه شاد تلاش شد در حوزه تربیت بدنی و سلامت از این طریق استفاده از ظرفیت این شبکه امن و مطمئن بخش تربیت بدنی و ورزش نیز منسجم‌تر و هماهنگ‌تر به ادامه فعالیت پرداخته و از طریق کانال تربیت بدنی و سلامت شبکه شاد ویدئوها و کلیپ‌هایی تهیه شده و در سطح کشور در معرض استفاده دانش‌آموزان قرار می گرفت. با این وجود باید اقدامات و برنامه‌های متنوع بیشتری در این زمینه صورت گیرد تا بتوانیم با تشویق دانش آموزان از آسیب‌های آینده جلوگیری کنیم.
یک کارشناس آسیب شناسی ورزشی نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری تاریخ ما با بیان اینکه بعد از همه‌گیری ویروس کرونا تغییراتی در سبک زندگی همه به وجود آمد که یکی از این تغییرات جایگزینی آموزش‌های مجازی به عنوان یک روش ایمن نسبت به شیوه سنتی و گذشته آموزش در مدارس بود، گفت: این شیوه و تغییر آموزش مزایا و معایب خاص خود را دارد، یکی از مسائلی که باید به آن توجه شود، بحث بی تحرکی و چاقی و همچنین آسیب‌های اسکلتی – عضلانی است که در اثر بی تحرکی و چاقی ایجاد می‌شود.
مریم دیلمی زاده افزود: استفاده طولانی مدت و نادرست از وسایل آموزشی و کمک آموزشی در این شیوه مثل تبلت و گوشی‌های هوشمند و … که نباید ازآنها غافل شویم از جمله مشکلاتی بود که وجود داشت. تحقیقات نشان داده که کاهش شدید فعالیت‌های ورزشی و بدنی و استفاده زیاد از تلفن همراه، رایانه و تلویزیون و بی‌تحرکی در منزل اختلالات خواب شبانه، وسوسه پناه بردن به خوردن و اضطراب‌های مکرر را ایجاد کرده که همگی ارتباط مستقیمی با چاقی کودکان دارد.
وی ادامه داد: علاوه بر اینکه چاقی خود یکی از عوامل خطرزا برای بسیاری از بیماری‌ها محسوب می‌شود، می‌تواند زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌های مزمن در دوران پساکرونا شود. چاقی و اضافه وزن به همراه بی‌تحرکی در کنار حالات نادرست طولانی مدت بدنی می‌توانند موجب بروز ناهنجاری‌های اسکلتی -عضلانی سر به جلو، کایفوز و لوردوز کمری شود. نکته‌ای که با اتمام سال تحصیلی مجازی به شدت با آن روبرو هستیم.
این کارشناس آسیب شناس ورزشی با اشاره به تغییر ناهنجاری‌های اسکلتی دانش‌آموزان، گفت: در شیوه گذشته آموزشی ما با سنگینی و نحوه نادرست انداختن کوله‌های دانش‌آموزان مواجه بودیم و حالا آنچه خطرساز شده زمان طولانی مدت نشستن نادرست و استفاده از وسائل آموزش مجازی است. نشستن در زمان طولانی مدت در یک فرم نامناسب نه تنها موجب مشکلات اسکلتی -عضلانی و فشارهای نابجای مکانیکی می‌شود؛ بلکه اثرات منفی روی گردش خون، کاهش احساس راحتی، گردش خون و حتی مسائل و مشکلات روانی می‌گذارد. تحقیقات متعدد نشان داده است که وضعیت‌های مختلف و نامناسب نشستن به طور معناداری روی وضعیت سر و گردن، فعالیت‌های عضلانی و ستون فقرات، نواحی گردنی، سینه و کمر اثر منفی می‌گذارد، همه موارد نام برده شده با عوامل جسمی، روانی و اجتماعی مثل افسردگی و ناراحتی‌های روانی و دردهای مختلف ارتباط دارند.
دیلمی زاده با تاکید بر اینکه به ازای هر یک سانتیمتری که سر به جلو برود چیزی حدود دو کیلوگرم وزن به ستون فقرات وارد می‌شود، گفت: اغلب کاربران تلفن همراه که این روزها دانش‌آموزان هستند در این وضعیت نادرست قرار دارند که در طولانی مدت موجب ابتلا به اختلالات اسکلتی -عضلانی همانند سندرم متقاطع فوقانی و بیرون زدگی دیسک‌های گردن و فرسایش و آرتوروز ستون فقرات، ازبین رفتن انحنای ستون فقرات، کاهش اکسیژن‌گیری، اختلالات خواب و مشکلات تنفسی می شود.
این آسیب‌شناس ورزشی با اشاره به اهمیت زنگ ورزش و فعالیت‌های ورزشی مناسب برای دانش‌آموزان، تصریح کرد: متاسفانه در دو سال اخیر با توجه به همه گیری ویروس کرونا و تعطیلی مدارس زنگ ورزش که به نوعی از بین رفت، شاهد عوارض ناشی از آموزش های مجازی هم شدیم، بنابراین نیاز است که بچه ها با رعایت و حفظ پروتکل‌ها در فعالیت‌های انفرادی و تیمی شرکت کنند، چراکه سبب افزایش قدرت عضلات و نشاط و شادابی می‌شود و نکته مهم دیگر تنظیم خواب دانش آموزان است که خواب نادرست و ناکافی موجب چاقی و ریکاوری نشدن بدن می‌شود که خود منجر به بروز خستگی و دردهای عضلانی می‌شود.
دیلمی زاده با بیان اینکه بسیاری از خانواده‌ها از نحوه انجام برخی حرکات و فعالیت های ورزشی شکایت داشتند، گفت: در سال تحصیلی که در حال اتمام است برخی از معلمان به دانش آموزان حرکاتی را آموزش داده و در ادامه خواهان انجام آن و گرفتن فیلم شدند، بسیاری از خانواده و دانش‌آموزان اعتقاد داشتند، گرفتن فیلم، ادیت و ارسال آن زمان بیشتری نسبت به انجام آن فعالیت ورزشی دارد و همین مسئله موجب تمرین زدگی مجازی آنها شده است. بنابراین پیشنهاد می‌شود برای سال تحصیلی آینده اگر شرایط به همین نحوه بود به جای انجام حرکات و گرفتن فیلم اهمیت انجام حرکات را به دانش‌آموزان و خانواده توصیه کنیم.
وی تاکید کرد: با پایان دوران تحصیل و فصل امتحانات، دانش آموزان در صورت داشتن درد در هر یک از نواحی گردن، سر، پشت و کمر و دست ها، وجود سوزش و گِزگِز به پزشک و متخصصان حرکات اصلاحی مراجعه کنند.
این کارشناس آسیب شناسی ورزش با اشاره به وضعیت نوجوانان و جوانانی که در دوران پیش از همه‌گیری کرونا فعالیت‌های حرفه‌ای و نیمه‌حرفه‌ای داشتند، گفت: کاهش تمرینات و فعالیت این افراد موجب کاهش حجم عضلات و افزایش سطح چربی و استرس ناشی از ابتلا به ویروس کرونا و نگرانی بابت بازگشت به شرایط اوج و مطلوب، از نظر روحی نیز به دانش آموزان آسیب می رساند که توصیه می کنم خانواده ها با درک این موضوع از روانشناسان ورزشی در این زمینه کمک بگیرند.
پایان خبر / تاریخ ما