روزی که به جهان خاکی حیات بخشیده شد
این حدیثی است که از امیرالمومنین به مناسبت «دحوالارض» روایت شده است. این روز به دلیل این‌که اراده خداوند به آن تعلق گرفته، به عنوان شرافت برای انسان‌ها شناخته می‌شود. خداوند اراده کرد و انسان را آفرید؛ سپس شرافت داد تا انسان جلوه‌گر و نمایشی از قدرت خداوند در هستی باشد.
به ظاهر دحوالارض مانند دیگر روزهاست، اما در برخی از روایات اینگونه آمده است که در این روز خداوند اراده کرد که زمین قابلیت پذیرش انسان را پیدا کند. به همین دلیل خداوند زمین را از حالت غیر مسکونی بودن خارج کرد، آتش زمین را فرونشاند و باران فرستاد تا زمین خشک و سرد شود. سپس خداوند روح خود را در خاک دمید و به واسطه وجود آب، آن را رشد داد و از خاک بیرون آورد و سیر انسان‌ها را به وجود آورده است.
از آن‌جایی که اراده الهی به دحوالارض تعلق گرفته، لذا این روز شرافتی برای انسان‌ها محسوب می‌شود؛ چراکه خداوند اراده کرد انسان را بیافریند و این شرافت را داد تا ما جلوه‌گر و قدرت خداوند در هستی باشیم. به همین دلیل انسان می‌تواند مانند خداوند در هستی تصرف کند، خالق باشد و خلق کند.
در این روز علاوه بر واقعه دحوالارض رویدادهای دیگری از جمله میلاد حضرت ابراهیم(ع)، میلاد حضرت عیسی(ع)، خروج رسول اکرم(ص) از مدینه به همراه هزاران حاجی به سوی مکه به قصد حجة‌الوداع رخ داده‌اند که ارزش این روز را چندین برابر می‌کند. همچنین در روایتی آمده است که حضرت مهدی(عج) نیز در همین روز قیام خواهد کرد.
این واقعه در چند آیه از قرآن کریم مورد توجه واقع شده و اهل‌بیت(ع) نیز به آن توجه فراوانی داشته‌اند و درباره فضیلت‌ها و اعمال این روز احادیثی روایت شده است. به گفته مفسران، آیه ۳۰ سوره نازعات که خداوند در آن می‌فرماید «وَالْاَرْضَ بَعْدَ ذلِکَ دَحیها» به این معنی که «و زمین را بعد از آن با غلتانیدن گسترش داد»، به دحوالارض اشاره دارد و منظور از آن نیز این است که در آغاز، تمام سطح زمین را آب‌های حاصل از باران‌های سیلابی نخستین فراگرفته بود. این آب‌ها به تدریج در گودال‌های زمین جای گرفتند و خشکی‌ها از زیر آب سر برآوردند و روز به روز گسترده‌تر شدند تا به وضع فعلی درآمدند و نخستین برآمدگی نیز که آشکار شد، کعبه بوده است.
در آیه ۳ سوره رعد نیز به بیانی دیگر به این روز اشاره شده و آمده است «وَ هُوَ الَّذی مَدَّ الْاَرْضَ» به معنای این‌که «و اوست کسی که زمین را گسترش داد». در تفسیر این آیه نیز آمده است که خداوند زمین را به‌گونه‌ای گسترد که برای زندگی انسان و پرورش گیاهان و جانداران آماده باشد. گودال‌ها و سراشیبی‌های تند و خطرناک را به وسیله فرسایش کوه‌ها و تبدیل سنگ‌ها به خاک پر کرد و آن‌ها را مسطح و قابل زندگی ساخت. در حالی که چین‌خوردگی‌های نخستین آن، به گونه‌ای بودند که اجازه زندگی به انسان را نمی‌دادند.
دحوالارض یا روز گسترش زمین روز بسیار مبارکی است و آداب و اعمال ویژه‌ای دارد که در ادامه بخشی از آن‌ها که در مفاتیح‌الجنان مطرح شده‌اند، معرفی می‌شود.
* یکی از اولین و مهمترین اعمال این روز روزه داشتن است که ثواب ۷۰ سال عبادت را به همراه دارد.
* از دیگر اعمال دحوالارض می‌توان به احیا و شب‌زنده‌داری اشاره کرد که ثواب آن برابر با یک سال عبادت است.
* دعا و ذکر گفتن در این شب یکی دیگر از اعمال گفته شده است.
* انجام غسل به نیت روز دحوالارض از اعمال توصیه شده این روز است.
* خواندن دو رکعت نماز، نزدیک ظهر که در هر رکعت پس از حمد ۵ مرتبه سوره الشمس خوانده و پس از سلام نماز جمله ««لا حَوْلَ و لا قوَّهَ اِلّا بِالله العلی العظیم» گفته شود.
همچنین توصیه شده است که دعای «یا مُقیلَ الْعَثَراتِ اَقِلْنی عَثْرَتی یا مُجیبَ الدَّعَواتِ اَجِبْ دَعْوَتی یا سامِعَ الْاَصْواتِ اِسْمَعْ صَوْتی وَ ارْحَمْنی و تَجاوَزْ عَنْ سَیئاتی وَ ما عِنْدی یا ذَالْجَلالِ وَ الْاِکْرام» به معنای «ای درگذرنده لغزش‌ها، از لغزشم درگذر. ای اجابت‌کننده دعاها، دعایم را مستجاب کن. ای شنوای آوازها، صدایم را بشنو و به من رحم کن و از بدی‌هایم و آنچه نزد من است درگذر. ای صاحب جلالت و بزرگواری» خوانده شود.
یکی از بهترین اعمال مستحب توصیه شده در این روز زیارت مضجع شریف امام رضا(ع) است که از جمله سنت‌های موکد شمرده می‌شود.
پایان خبر / تاریخ ما