شانشین؛ دالان ورود گردشگران به دنیای قدیم
در سفر خود به شهر مریوان مهمان مردی شدیم از جنس طبیعت و آشنا با فرهنگ و آداب رسوم خالص کردستان که ما را به اقامتگاه بوم گردی خود دعوت کرد.
“شانشین” مکانی زیبا و کاملا سنتی در میان جنگل و مشرف بر دریاچه زیبای زریبار است که در دامنه کوه قرار دارد که به عنوان موزه روستایی، سفری به گذشته‌های دور و آداب و رسوم مردم کُرد را برای گردشگران ترتیب می‌دهد.
پله‌های سنگی و راه ناهموار رسیدن به اقامتگاه، زندگی و حال و هوای مناطق اورامانات را برای گردشگران تداعی می‌کند و دیدن دیوارهای کاه‌گلی و دروازه‌های چوبی آبی رنگ استفاده شده در آن ما را به دوران پدربزرگ و مادربزرگ‌ها می‌برد.
با باز شدن اولین دروازه چوبی آبی رنگ، وارد دنیای گذشته‌ها شدیم، آن دیوارهای کاه‌گلی با آن گلدان‌های گل آویزان شده در گوشه و کنار حس و حال نابی را به حیاط اقامتگاه داده بود که آدمی را سرشار از لذت می‌کرد.
در گوشه‌ای دیگر از حیاط اقامتگاه، اسباب و وسایل‌های به جا مانده از زمان‌های قدیم گردآوری شده بود و به نحو بسیار زیبایی چیده شده بودند.
آنقدر از دیدن این حال و هوا غرق در لذت شده بودیم که تک تک وسایل را با دست لمس می‌کردیم و سعی داشتیم بفهمیم کاربرد آن‌ها چیست و چگونه بوده است.
از پله‌های سنگی داخل حیاط که برای رسیدن به ایوان و طبقه بالای اقامتگاه استفاده و با گل‌های شمعدانی از پایین به بالا مزین شده بود، بالا رفتیم تا به ایوان اقامتگاه رسیدیم؛ با رسیدن به ایوان منظره‌ای زیبا و دلفریب را جلو روی خود یافتیم، ایوانی مشرف به دریاچه افسانه‌ای زریبار!
در سبز رنگ چوبی را که باز کردیم منظره‌ای که با آن مواجه شدم یک لحظه مرا شوک زده کرد، دقیقا شبیه به خانه روستایی پدربزرگم در دوران کودکیم بود، همان حال و هوا، همان قالی‌های دستبافت با همان نقش و نگارها، همان بخاری نفتی وسط خانه، همان چراغ نفتی سبزرنگ قدیمی، همان طاقچه‌های گوشه و کنار خانه و سقف‌های چوبی که حال پس از گذشت 20 و اندی سال یکبار دیگر آن تصویر و آن حال و هوا را بە چشم خود دیدم.
دیدن این مکان زیبا و دلچسپ برای افرادی مثل من می‌تواند، تداعی‌گر حال و هوای خانه پدربزرگ، برای دهه‌های 80 و 90 می‌تواند آشنایی با زندگی مردمان ادورا گذشته و برای مسافران از گوشه و کنار دنیا می‌تواند به نحوی آشنایی آن‌ها با آداب و رسوم مردم کردستان باشد.
موزه روستایی “شانشین” چشم انتظار حمایت مسئولان
سازنده اقامتگاه بومگردی “شانشین گفت: کار من در اصل مستند سازی و ساخت برنامه تلویزیونی است؛ برنامه‌ای تحت عنوان “گه‌شته‌کانی چیا” که اکنون 9 سال از ساخت آن می‌گذرد و در 400 قسمت، و هر هفته در تلویزیون “گه‌لی کوردستان” پخش می‌شود.
کیان جهانی در گفت‌وگو با خبرگزاری تاریخ ما اظهار کرد: سفر من به آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام، همدان، لرستان، شمال و خوزستان سبب شد تا من به این موضوع پی ببرم که نه تنها در کردستان بلکه در همه استان‌ها و در همه مناطق فرهنگ و آداب و رسوم‌های خاص هر مناطق در حال نابودی است.
وی عنوان کرد: در سفری که به شمال ایران داشتم در مسیر رشت به فومن در جاده سراوان موزه میراث روستایی گیلان را دیدم، و برای اولین بار جرقه ایده ساخت موزه روستایی در مناطق کردنشین در ذهنم زده شد.
جهانی بیان کرد: پنج سال به دنبال اجرای این پروژە بودم، ابتدا طرح را به سازمان میراث فرهنگی ارائە دادم کە مورد استقبال فراوانی قرار گرفت اما در حد نامەها و مکتوبات بود و در عمل این‌کار عملی نشد، تا اینکه بلاخره مجبور شدم در شهر مریوان در یک خانه اجاره‌ای در متراژ پایین‌تر این طرح را اجرا کنم تا به صورت عملی نشان دهم که هدف از اجرای این پروژه چیست.
وی خاطرنشان کرد: هدف از این پروژه ایجاد روستایی گردشگری است که هر خانه در آن نشان دهنده معماری و آداب و رسوم فرهنگ خاص منطقه‌ای در کردستان است، که اگر گردشگری هنگام سفر بە کردستان نتوانست بە همه مناطق کردستان سفر کند، در این مکان با بخشی از آن مناطق آشنا شود؛ در کنار این مهم نیز از وسایلی محافظت کنیم کە تا بە امروز در روستاها سالم ماندەاند.
جهانی یادآور شد: دو سال در قالب “یانه کورده‌واری” این پروژه را اجرا کردیم و بعدها توانستم با همه تعهدات خود 1000 متر زمین در این مکان از منابع طبیعی بگیرم، لذا قبل از دست به کار شدن برای ساخت این موزە روستایی، تصویربرداری هوایی انجام گرفتە تا شاهد هیچ دخل و تصرف و تخریبی در طبیعت نباشیم و خطاب بە کسانی که معتقدند کە در این مکان دخل و تصرف و تخریب صورت گرفتە است باید گفت کە زمانی کە ساخت این پروژە آغاز شد حتی یک درخت نیز در این مکان وجود نداشت.
وی عنوان کرد: بعد از انجام این پروژه توقع می‌رفت که از سوی مردم و مسئولان از آن استقبال شود، اما متاسفانه استقبال آنچنان نبود، لذا با وجود همە این‌ها باز هم روند ساخت پروژە را ادامە دادم.
جهانی تصریح کرد: تاکنون دو بخش مریوان و منطقه اورامان ساخته شدە است اما متاسفانە بە دلیل اینکە مصالح و بناهای آن از همان مناطق تهیە می‌شوند بە لحاظ اقتصادی بسیار هزینە‌بردار است.
وی ادامە داد: همە وسایل موجود در موزە روستایی شانشین، از روستاهای مناطق مختلف جمع‌آوری شدە است تا مسافرانی کە بە این مکان می‌آیند هم از آن بە عنوان موزە و هم بە عنوان اقامتگاە از آن بهرە ببرند و از خوراکی‌های محلی مناطق کردستان تناول کنند.
جهانی اظهار کرد: تا قبل از آمدن کرونا ما هرشب در این مکان رسم و رسومی داشتیم بە نام “شه‌واری کورده‌واری” کە در آن از هنرمندان فولکلور و حکایت خوانان و حکایت نویسان کردستانی دعوت بە عمل می‌آمد و تا پاسی از شب بە خواندن آوازهای فولکلور و حکایت خوانی می‌پرداختند.
وی اظهار تاسف کرد و گفت: بسیار جای تاسف است کە همە از ما میخواهند کە در این زمینه فعالیت داشتە باشیم، اما در عمل کسی یاری‌گر ما نیست.
کیان جهانی ادامە داد: از آنجایی کە اقامتگاە “شانشین” بر سر جاده مرز باشماق قرار دارد، یقینا هر مسئولی در بازدید از مرز بارها از این راە گذر کردە است، اما تابحال هیچکدام از مسئولین از این مکان بازدید نکردەاند.
وی خاطرنشان کرد: درخواست اولیە ما ٥ میلیارد تومان تسهیلات بود کە از سوی میراث فرهنگی یک میلیارد و ٥۰۰ میلیون تومان آن مصوب شدە است، لذا پس از گذشت شش ماە از تصویب آن هنوز پرداخت نشدە است.
جهانی در پایان سخنان خود یادآور شد: تاکنون برای این مجموعە 2 میلیارد تومان هزینە شدە است کە همگی از محل دارایی‌های شخصی تامین شدە است.
پایان خبر / تاریخ ما