آیا گیاهان می‌توانند زبان جانوران را متوجه شوند؟
دکتر جواد کریمی در گفت‌وگو با خبرگزاری تاریخ ما، در خصوص پژوهشی که در قالب «چگونگی تبادل اطلاعات و تعامل بین موجودات زنده» انجام شده‌است، اظهار کرد: محققان دانشگاه فردوسی موفق شدند این زبان تعامل و ارتباط بین نماتودهای مفید و گیاهان را کشف کنند. این کشف در قالب رساله دکتری شکوفه کمالی در گروه گیاه پزشکی دانشکده کشاورزی با این هدف که ما در دنیای جانوری و گیاهی، می‌دانیم بین موجودات ارتباط وجود دارد، انجام گرفت.
وی افزود: روزگاری سلیمان پیامبر زبان غیر انسان را تنها می‌دانست و لشکریانی از حشرات در اختیار و اراده‌اش بودند. توسعه روش‌ها و متدهای علمی به محققان نیز امکان کاوش در زمینه چگونگی تبادل اطلاعات و تعامل بین موجودات زنده را داده است. سال‌هاست که می‌دانیم گیاهان قادرند با موجودات اطراف خود مانند حشراتی که از گیاه تغذیه می‌کنند یا آنهایی که از حشرات گیاه‌خوار تغذیه می‌کنند، ارتباط برقرار کرده و آن‌ها را دور کرده یا جلب کنند به عبارتی با ارسال پیام، این ارتباط میسر می‌شود.
عضو هیات علمی گروه گیاه‌پزشکی دانشگاه فردوسی تصریح کرد: در این بین میکروب‌هایی که روی حشرات گیاه خوار نیز فعال هستند و باعث بروز بیماری در این حشرات گیاه‌خوار می‌شوند و بالطبع، این اتفاق به نفع گیاه است نیز قادرند با گیاه از جمله قارچ‌ها و باکتری‌ها تبادل سیگنال داشته باشند. اما گروه دیگری از دشمنان حشرات گیاه‌خوار که در خاک فعالند و باعث بیماری و مرگ حشرات گیاه‌خوار می‌شوند نماتودهای بیمارگر حشرات نیز هستند.
وی عنوان کرد: گیاهان می‌توانند زبان جانوران دیگر را بفهمند و همچنین با یکدیگر حرف بزنند و تبادل اطلاعات داشته باشند. تاکنون در مورد این گروه، بین نماتودها، گیاهان و اینکه می‌توانند با یکدیگر تبادل اطلاعات داشته باشند، پژوهشی انجام نشده بود اما این پژوهش مشخص کرد که گیاهان می‌توانند این جانوران مفید را که در خاک هستند، درک و حضورشان را بفهمند و بعد از این حضور به نفع خود استفاده کنند که هم خود را تقویت و هم دشمنان دیگر که می‌خواهند به گیاه حمله کنند را تضعیف کنند تا در نهایت به نفع خود و سیستم باشد و از این بابت یک کشف مهم در اکولوژی و زیست‌شناسی محسوب می‌شود.
کریمی خاطرنشان کرد: در نتیجه، معین شد که گیاه قادر به درک نماتود مفید بوده و پس از مواجهه با آن، سیستم دفاعی خود را در جهتی تنظیم می‌کند که هم توان زیستی گیاه در برابر حمله احتمالی گیاه خواران افزایش یابد و در کنار آن، گیاه خواران فعال روی گیاه نیز با این تغییر فیزیولوژی گیاه، دچار اختلال رشد و عملکرد و کارایی شده و خسارت آن‌ها در نهایت کاهش یابد.
وی بیان کرد: یافته مذکور نشان دیگری بر نظم حیرت انگیز طبیعت و خلقت است و موید آنکه در غیاب دخالت‌های انسان در تخریب اکوسیستم، ارتباط بین اجزای زنجیره و شبکه غذایی به شکلی منظم و برنامه‌ریزی شده قادر به آن است که هموسازی گیاه و نیز سایر سطوح غذایی برقرار شود.
عضو هیات علمی گروه گیاه‌پزشکی دانشگاه فردوسی در خصوص خروجی این پژوهش، تصریح کرد: این پژوهش در مجله‌ای به نام Molecular Ecology که یکی از مجلات مهم اکولوژی و زیست‌شناسی است، در یک ماه اخیر منتشر شد. این مجله، یافته‌های مهم دانشمندان و محققان را منتشر می‌کند. همچنین با این اقدام نشان دادیم که با کار تیمی بسیار خوب می‌توان یک پژوهش با کیفیت را با این امکانات و شرایطی که در ایران وجود دارد، انجام داد؛ به شرط اینکه دانشجو توانا و پشتکار داشته باشد و به صحبت‌های استاد خود عمل کند.
پایان خبر / تاریخ ما