قم برنامه ای برای تجلیل از اسطوره های خود دارد؟

شهر قم، شهری اعجاب برانگیز در هندسه جغرافیای مفهومی تمدن ایرانی اسلامی است. شهری که حتی نامگذاری آن داستانی خاص و منحصر به فرد دارد. شهری که اهل بیت (ع) نیز برای حضور فرزند دردانه شان در این شهر بشارت می دهند. شهری که امام صادق(ع) آن را مامن و خانه اهل بیت(ع) دانسته اند. شهری که امان خانه شیعیان جهان بوده و هزاران اهل شهرش در تاریخ حدیث شیعه جایگاه ویژه ای از کرامات و فضایل و بشارت ها را به خود اختصاص داده اند.

هویت این شهر نه در گذشته بلکه امروز و هر روز جاری و ساری است و عناصر فرهنگی آن هر روز زایش دارند. هویت فرهنگی قم نه به حسب جغرافیای مادی بلکه به عنوان یک عنصر مبدل عمل کرده و هر کسی که در این خاک حضور می یابد در فضای روح انگیز و قدسی آن متنعم خواهد شد. 

قم خاستگاه و البته عامل استمرار انقلاب اسلامی است. شهر قم در طول دفاع مقدس نیز ثابت کرد که مامن و خاستگاه هویت اصیل ایثار و شهادت و از خود گذشتن است. برای فهم این عناصر هویتی با سردار حسین کاجی، راوی دفاع مقدس، به گفت وگو نشستیم تا وی گوشه ای از این جلوات نورانی را بر ما آشکار کند.

وی در ابتدا عنوان کرد: استان قم ظرفیت و اسطوره‌های فراوانی در زمینه ایثار و شهادت دارد ولی متأسفانه به دلیل کهولت فرهنگی که در سال‌های گذشته به خصوص در میان مسئولان دیده شده، به آن پرداخته نشده است.

وی ادامه داد: مثلاً امام خمینی (ره) قم را شهر خون و قیام معرفی کردند؛ اما این قیام به درستی معرفی نشده است و یا قیام ۱۵ خرداد که یکی از ایام‌الله‌های تاریخ انقلاب‌ است و کاملاً در قم نیز واقع شده است، امروز به واسطه تلاشی که شهرهای دیگر برای مستندسازی کردند به نام شهر دیگری است.

وی با تأکید بر اینکه روستا فردو به لحاظ برخورداری از مؤلفه‌های ایثار و شهادت دارای ویژگی‌های منحصر به فردی در سطح کشور است، بیان کرد: روستا فردو ۱۰ رکورد منحصر به فرد دارد برای مثال این روستا بیش از ۱۰۰ شهید دارد و اولین روستای شهیدپرور است، اما روستاهایی دیگر با تعداد شهید کمتر این عنوان را برای خود ثبت کرده‌اند.

وی افزود: روستای فردو ۴۵ شهید متأهل، شش شهید کثیر اولاد (بالای شش فرزند) دارد که در بحث جمعیتی می‌توان از آن‌ها الگودهی کرد همچنین فردو با داشتن ۱۹ شهید مفقودالاثر، رکورددار بیشترین شهید مفقودالاثر در کشور است.

راوی دفاع مقدس اظهار کرد: روستای فردو این ظرفیت را دارد که بزرگ‌ترین موزه روستایی شهدای دفاع مقدس و مقاومت در آن ایجاد شود.

وی بابیان اینکه بسیاری از شهدا در قم هستند اما اتوبان‌های آن‌ها در سایر شهرها است، بیان کرد: متولیان فرهنگی برنامه‌ای ندارند و از ظرفیتی که در اختیارشان قرار دارد هم استفاده نمی‌کنند؛ مثلاً در حرم حضرت معصومه (س) شهدا زیادی دفن هستند؛ اما معرفی نمی‌شود برای مثال شهید دیالمه به‌عنوان شهید بصیرت دنیایی از حرف دارد؛ اما به آن پرداخته نمی‌شود.

کاجی با اشاره به اینکه قم ۱۷۱ زن شهیده دارد، تصریح کرد: نیمی از جمعیت قم را بانوان تشکیل می‌دهند؛ اما در استفاده از ظرفیت شهدای زن برای الگودهی به بانوان اتفاقی نیفتاده است؛ برای مثال در یکی از بمباران‌ها مجلس روضه زنانه ایام فاطمیه مورد هدف قرار می‌گیرد و همه آنان که اکثراً همنام لقب‌های حضرت فاطمه (س) بودند شهید می‌شوند که در بررسی‌هایی که صورت می‌گیرد مشخص می‌شود، در دوران قدیم آن مکان، کاروانسرای زائرین کربلا بوده است.

وی بابیان اینکه در ایام بمباران قم ۲۱۰ تن از زیر آوار خارج شده‌اند، تصریح کرد: در شب‌های بمباران قم لحظات غم انگیز زیادی رقم خورده است؛ زیرا خانواده‌های بسیاری شاهد کشته شدن و زیر آوار ماندن عضوی از خانواده‌شان بوده‌اند؛ اما در رابطه با آن و روزگاری که مردم در آن ایام سپری می‌کردند چیزی نوشته نشده است.

مدیر عامل موسسه حماسه یاران با اشاره به اینکه گلزار شهدا قم تنها گلزار شهدایی است که از ۱۰ ملیت متفاوت مانند الجزایر، فرانسه و… شهید دارد؛ گفت: ۱۳۰۰ شهید بین‌المللی ازجمله از عراقی، پاکستانی و افغانستانی در قم هستند که می‌توان سبک زندگی آنان را به عنوان الگو معرفی کرد.

وی با تأکید بر اینکه دانش آموزان شهید قم هرکدام اسطوره‌ای هستند، بیان کرد: شهید عظیمی بیدگلی سال‌ها قبل از شهادتش خبر شهادت و مکانی که در آن دفن می‌شود را به پدرش گفته بود.

وی افزود: شهید عظیمی بیدگلی در شب عملیات خبر شهادتش و پیروزی عملیات را به فرماندهش می‌دهد و می‌گوید: زمانی که به قم بر می‌گردید در ایستگاه راه‌آهن به یاد من می‌افتید و زمانی به خانه ما می‌رسید که همه اقوام اطراف من جمع شدند و برای من گریه می‌کنند و پدرم نیز به آن‌ها می‌گوید من فرزندم را از دست داده‌ام، شما چرا گریه می‌کنید؟

راوی دفاع مقدس بابیان اینکه در مطالعات زندگی این شهید مشخص می‌شود که این کرامات ریشه در سبک زندگی‌اش داشته است، اظهار کرد: احترام بیش از حد به والدین از ویژگی های این شهید بوده همچنین با اینکه نماز به او واجب نبوده، به نماز اول وقت تاکید داشته است.

وی بابیان اینکه یکی از علل عدم توجه به ظرفیت‌های فرهنگی در قم، بومی نبودن مسئولان کلان و حتی متولیان شهید و شهادت است، اظهار کرد: تفاوتی ندارد که مسئولین از کدام شهر انتخاب می‌شوند؛ زیرا تخصص اهمیت بیشتری دارد اما می‌توانند مطلعین این امور را به‌عنوان مشاور انتخاب کنند.

پایان خبر / تاریخ ما