طراحی گرافیک همچون سفری هیجان انگیز است

داوود مرگان در گفت‌وگو با خبرگزاری تاریخ ما در خصوص نوع نگرش طراحان به موضوعات مختلف، اظهار کرد: نوع نگاه، توجه به جزئیات و خلاقیت افراد متناسب با علاقه و زمینه فعالیت آن‌ها شکل می‌گیرد، بنابراین معتقدم طراحان بر اساس تجربیات زندگی خود و مسیری که طی کرده‌اند نگاهی گسترده‌تر نسبت به موضوعات مختلف داشته و آن‌ها را با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار می‌دهند. 

وی ادامه داد: به نظر من برقراری ارتباط با مخاطب رسالتی است که بر عهده طراح قرار می‌گیرد. از جمله دغدغه‌های من در این حوزه تکراری نشدن، وفاداری به مضمون، حفظ و ایجاد لایه‌های عمیق و پیشرفت و رشد بصری در هر مرحله است. به این ترتیب طراحان موظفند پله‌هایی برای رشد سواد بصری بسازند و با مخاطبان در سطوح و لایه‌های مختلف ارتباط برقرار کنند. 

طراحی گرافیک مانند سفری هیجان‌انگیز است

طراح و مدیر خلاقیت در استودیو چپ‌چین بیان کرد: به اعتقاد من ارتباط و گفت‌وگو با افراد گوناگون و فعالیت در زمینه‌های مختلف بخش جذاب طراحی گرافیک به شمار می‌رود که ممکن است در سایر رشته‌ها کمتر وجود داشته باشد. طراحی گرافیک مانند سفری هیجان‌انگیز است. سفر کردن، دیدگاه و نگرش آدم‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و گویی شخصیت عمیق‌تری از آنان می‌سازد.

مرگان خاطرنشان کرد: به نظر من زشتی در دنیا وجود ندارد و در مواجهه با همه‌چیز می‌توان زیبایی دید، فقط کافی‌ست با دقت بیشتری به هر پدیده نگریست. زشتی از دیدگاه من زمانی ایجاد می‌شود که انسان زیاده‌خواه و تخریب‌گر هارمونی و توازن بسیاری از پدیده‌ها را از میان برده است که از جمله آن‌ها می‌توان به محیط زیست و طبیعت اشاره کرد. طبیعت بدون آدم‌ها جای بهتری است. زشتی، طمع بی‌انتهای انسان‌هاست که هر چیزی را برای منفعت‌طلبی از بین می‌برند.

چکیده تصویری داستان کتاب در جلد آن نمود پیدا می‌کند

این طراح که در حوزه محیط زیست و انتشارات سبز طرح جلدهای بسیاری را طراحی کرده است با اشاره به اینکه چکیده تصویری داستان کتاب در جلد آن نمود پیدا می‌کند، عنوان کرد: طبیعتاً من طراحی جلد هر کتابی را بر عهده نمی‌گیرم و معیارهایی را برای انتخاب خود دارم محیط زیست همواره جزء علاقه‌مندی‌های من محسوب می‌شود و بی‌شک طراحی جلد کتاب‌هایی با موضوعات محیط زیست برایم بسیار جذاب بوده است.

مرگان افزود: در راستای طراحی جلد کتاب‌ها همواره تلاش کرده‌ام گفت‌وگویی با نویسنده داشته باشم، زیرا نویسنده بهترین فردی است که می‌تواند چکیده کتاب را بدون هیچ کم و کاستی بیان کند. همچنین گاهی مواقع پس از خواندن مقدمه و چکیده کتاب و مطالعه کامل برخی از کتاب‌ها به طراحی جلد آن‌ها پرداخته‌ام. بنابراین محتوای کتاب تأثیر بسزایی در ایده‌پردازی و طراحی جلد کتاب خواهد داشت.

لزوم توجه به جذابیت بصری و نمایش سطوح مختلف در طراحی گرافیک

وی اضافه کرد: به طور کلی طراحی گرافیک دارای دو لایه اصلی است؛ نخستین لایه آن را می‌توان زیبایی و جذابیت بصری عنوان کرد و لایه دوم آن نمایش سطوح مختلفی از مفهوم است که افراد با سطوح و دیدگاه‌های مختلف بتوانند به ترجمه این تصاویر بپردازند. بنابراین طراحان جلد کتاب، باید تصویری خلق ‌کنند که خلاصه و چکیده‌ای از محتوای کتاب را نشان دهد و همزمان جذابیت بصری داشته باشد و همچنین لایه‌های پنهانی برای کشف شدن ارائه دهد.

طراح و مدیر خلاقیت در استودیو چپ‌چین تصریح کرد: به تعبیری کتاب، بسته‌ای باز نشده است که مطالعه آن، موضوع و مضمون آن را آشکار می‌سازد. بر این اساس ظاهر و جلد کتاب می‌تواند سبب جذب مخاطبان ‌شود. در حالی که طراحی بدون مطالعه و سطحی با بیانی کم‌عمق، موضوعی برای کشف شدن ارائه نمی‌دهد و به نوعی طراحی جلد را به سطح سوق می‌دهد. به اعتقاد من طراحی جلد کتاب باید دارای عمق باشد تا بتوان لایه‌های متعددی از طراحی را در آن کشف کرد و به واسطه آن رغبت به مطالعه و خرید کتاب را نیز افزایش داد.

این گرافیست با اشاره به لزوم گفت‌وگو و مشورت میان طراح و نویسنده و ناشر، گفت: گاهی اوقات برخی موضوعات تخصصی وجود دارد که ممکن است طراح توجه و اطلاع کافی از آن‌ها نداشته باشد، لذا مشورت و گفت‌وگو در این زمینه بسیار سازنده و مؤثر خواهد بود، اما معمولاً زمانی که سلیقه وارد طراحی می‌شود، طرح سطحی شده و از عمق و ژرفای آن کاسته می‌شود، از این رو طراحان در برابر اعمال سلیقه ناشران و نویسندگان مقاومت نشان می‌دهند.

کاهش رونق طراحی کتاب

مرگان بیان کرد: در گذشته جلد کتاب بیشتری طراحی می‌شد و طراحی جلد برای کتاب از رونق بیشتری برخوردار بود، اما این روزها طراحی کتاب در مقایسه با گذشته کاهش یافته است. این کاهش رونق ممکن است ناشی از شرایط ایجاد شده در حوزه نشر و افزایش هزینه‌ها به‌ واسطه تورم و گرانی باشد که سبب می‌شود برخی ناشران، خود اقدام به طراحی جلد کتاب کنند یا به سراغ طراحان کم‌تجربه‌تر رفته تا بتوانند هزینه‌ها را مدیریت کنند. این موضوع به شکلی در بخش‌های دیگر طراحی گرافیک مثل طراحی پوستر هم رخ داده است.
 
وی ادامه داد: ابعاد جلد کتاب می‌تواند بر طراحی تاثیرگذار باشد، اما این موارد نسبی بوده و ممکن است در موقعیت‌های گوناگون، شرایط متفاوتی را در اختیار طراح قرار دهد و در واقع عناصر فیزیکی، چالشی قابل مدیریت محسوب می‌شود.

در طراحی باید پویا عمل کنیم

این طراح گرافیک عنوان کرد: همان‌طور که هیچ قطعیت و مورد ثابتی در دنیا وجود ندارد، طراحی نیز از این قاعده مستثنی نیست و عملی پویا به شمار می‌رود. طراحی یونیفرم کلی برای یک مجموعه کتاب یا یک انتشارات کمک می‌کند که آن‌ها با هویتی مشخص شناخته شوند، وجود این ساختار در برخی مواقع محدودیت ایجاد کرده و در برخی مواقع نیز کمک‌کننده خواهد بود. با این حال معتقدم لازم است در طراحی هر هویت بصری به صورت پویا عمل کنیم، به گونه‌ای که طراحی به شکلی انجام شود که در کنار حفظ هویت، پویایی نیز ایجاد شود.

دنیای دیجیتال امکانات بیشتری در اختیار طراحان قرار می‌دهد

مرگان در خصوص کتاب‌های الکترونیکی خاطرنشان کرد: من فکر می‌کنم لمس کردن، دیدن حروف چاپی و استشمام بوی کتاب از جمله لذت‌های کتابخوانی محسوب می‌شود، چیزهایی که در دنیای دیجیتال امکان تجربه آن‌ را نداریم، اما به ناچار دنیای امروزی به سمت فضاهای اینترنتی و الکترونیکی پیش می‌رود و الزاماً اتفاق بدی نیست. این تغییر سرعت دسترسی به کتاب‌ها را افزایش می‌دهد و امکان دسترسی به هر منبعی را برای همه میسر کرده است. با این همه دارای مزیت‌ها و معایب متفاوتی است که قابل بررسی است.

وی اضافه کرد: برای نمونه کتاب‌های صوتی یکی از ایده‌های خوب دنیای امروز به شمار می‌رود که برای انسان‌های پرمشغله‌ای مثل من فرصتی مغتنم به وجود آورده است تا از زمان استفاده بهتری کنیم. در حوزه طراحی گرافیک نیز بسترهای متفاوتی ایجاد شده است که کتاب‌های متحرک نمونه‌ای از آن‌ها به حساب می‌آید بر این اساس فضای دیجیتال امکانات بیشتری در اختیار طراحان قرار می‌دهد. 

مسیر تولید اثر نتیجه فرایند را ارزشمند می‌سازد

این هنرمند گرافیست افزود: از سده‌های گذشته تاکنون کار دستی از ارزش بسیاری برخوردار بوده و حامل حس‌های خوب برای دیگران است. به همین دلیل اقبال جهانی برای داشتن کاری که با دست انجام شده روز به روز بیشتر می‌شود. من علاقه‌مند به اعمال چنین روندی بر کارهایم هستم. روند طراحی همیشه برایم جذاب بوده و صرفاً نتیجه فرایند را در نظر نمی‌گیرم. به تعبیری معتقدم که روند تولید یک اثر است که نتیجه کار را ارزشمند می‌سازد و به آن روح می‌بخشد. 

مرگان اظهار کرد: هنگامی که بر چیزی زمان می‌گذرد یا می‌گذاریم حتی اگر تغییری در آن ایجاد نشود، به خودی خود دارای ارزش می‌شود. به همین دلیل است که اشیاء ساده در گذر زمان حامل احساس می‌شوند. خانه‌ای را تصور کنید که چند نسل در آن زیسته‌اند یا آینه‌ای قاجاری که هر روز صبح هنگام تماشای خود در آن، به این فکر می‌کنید که چه آدم‌هایی با چه حال و احوالاتی هر روز خود را در آن به تماشا نشسته‌اند و این معجزه زمان است. حال اگر در مسیر خلق یک اثر زمان گذاشته شود طبیعتا نتیجه بسیار متفاوت خواهد بود و روند خلق اثر را برایم جذاب‌تر می‌کند.

طراحی با دست را ترجیح می‌دهم

وی در خصوص تنوع و تاثیر ابزارهای الکترونیکی در زمینه طراحی، اظهار کرد: طراحی عملی انسان‌محور است و خلاقیت طراح به واسطه ابزارها نمود پیدا می‌کند. در حوزه طراحی، وقتی پای خلاقیت در میان باشد همه این‌ها ابزاری برای بیان درست ایده و مفهوم خواهند بود. از این رو تعصبی در استفاده از هیچ ابزاری در بیان دغدغه‌های تصویری‌ام ندارم، اما به شخصه کار با دست را ترجیح می‌دهم.

طراح و مدیر خلاقیت در استودیو چپ‌چین تصریح کرد: در راستای ارتقاء نگاه حرفه‌ای نسبت به طراحی و شکل‌گیری همکاری‌های ماندگار لازم است دیدگاه اولیه کارفرما و آگاهی او نسبت به موضوعات و اثرگذاری طراحی ایجاد شود و همچنین لازم است کارفرما صبوری پیشه کند تا نتیجه طرح را ببیند؛ چراکه نتیجه یک‌باره به دست نمی‌آید. 

طراحی برای کارهای فرهنگی درآمد بالایی ندارد

این هنرمند گرافیک گفت: انتشارات یکی از مراکزی به شمار می‌رود که نیازمند مدیر هنری است. مدیر هنری مهره اتصال و مسئول یکپارچه‌سازی تمام ابعاد هویتی است. در حالی که این امر کمتر مورد توجه قرار گرفته است. انتشارات و فعالیت‌های فرهنگی همواره از نظر مالی با مشکلاتی مواجه بوده و بودجه‌های کمی به این بخش اختصاص می‌یابد. به طور کلی در کشور ما بودجه کمی به فرهنگ اختصاص داده می‌شود. 

مرگان ادامه داد: در برخی از دوره‌های زمانی انتشارات بسیار رونق پیدا کرده بود و عناوین زیادی از مجلات و کتاب‌ها منتشر شد. چنانچه این روند ادامه پیدا کند و انتشارات رونق پیدا کند، هزینه‌ها را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد و به تعبیری هزینه‌ها واقعی‌تر خواهد شد. به گونه‌ای که عرضه و تقاضا با یکدیگر متناسب بوده و به تبع آن مشکلات مالی نیز مرتفع می‌شود. در مجموع طراحی برای کارهای فرهنگی درآمد بالایی ندارد و به واسطه علاقه و دغدغه‌های فردی این چنین فعالیت‌هایی به حیات خود ادامه می‌دهد.

نظام آموزشی موجود در پرورش طراحان خلاق چندان تأثیرگذار نیست

وی با بیان اینکه در دنیای اطلاعات همه چیز به راحتی یک کلیک و اکثرا رایگان در اختیار افراد قرار می‌گیرد، در خصوص نظام آموزشی، کیفیت آموزش و مسیرهای یادگیری، اضافه کرد: بر این اساس بسیاری از مهارت‌ها و موضوعات را می‌توان به صورت خودآموز فرا گرفت. نظام دانشگاهی و آکادمیک نیز در برخی مواقع سبب آشنایی و ارتباط با اساتید و متخصصان فرهیخته‌ می‌شود و به پیشرفت افراد کمک می‌کند، اما آنچه باعث افزایش آگاهی و پیشرفت فردی می‌شود بیشتر از نظام آموزشی، علاقه و پشتکار فردی است تا تحصیل در دانشگاه.

این هنرمند عنوان کرد: همچنین گستردگی شبکه‌های اینترنتی زمینه ارتباط‌گیری آسان با نقاط مختلف دنیا و گفت‌وگو با اساتید مختلف را فراهم می‌سازد، از این رو ممکن است این ارتباط باعث شود ایده‌های مناسب مورد استقبال قرار گرفته و در ابعاد بین‌المللی دیده شود. در واقع آگاهی و دانش از عوامل مؤثر بر طراحی است که می‌توان از روش‌های مختلف آن را کسب کرد.

مرگان تصریح کرد: طبیعتاً در حال حاضر تعداد دانشگاه‌ها و کمیت طراحان بسیار افزایش یافته است. با این وجود ممکن است کمیت و کیفیت موجود متناسب با یکدیگر نباشد و به تعبیری کمیت بیشتری در مقایسه با کیفیت وجود دارد. به بیانی دیگر نظام آموزشی موجود در پرورش طراحان خلاق چندان تأثیرگذار نیست.

پایان خبر / تاریخ ما