چرا همه باید واکسن زگیل تناسلی (اچ‌پی‌وی) تزریق کنند؟
دکتر مریم دلشاد-پزشک عمومی در گفت‌وگو با خبرگزاری تاریخ ما، با اشاره به اینکه ویروس اچ‌پی‌وی (HPV) یا پاپیلومای انسانی شایع‌ترین عفونت قابل‌انتقال از طریق جنسی است، اظهار کرد: سرطان دهانه رحم جزو معدود سرطان‌هایی است که برای آن واکسن ساخته‌شده، این موضوع بسیار مهم و امیدوارکننده است، برای همین به همه افراد توصیه می‌شود واکسن اچ‌پی‌وی را تزریق کنند.
این پزشک با اشاره به اینکه در بسیاری از کشورهای دنیا تزریق واکسن اچ‌پی‌وی جزو واکسیناسیون روتین است و تزریق آن از سن ۱۰ سالگی شروع می‌شود، گفت: بسیاری از افراد تصور می‌کنند فقط دختران و زنان باید این واکسن را تزریق کنند، درحالی‌که ویروس اچ‌پی‌وی به‌صورت نادر می‌تواند در مردان نیز سرطان‌هایی مثل سرطان بیضه، مقعد، آلت تناسلی و سرطان دهان و مجاری گوارشی ایجاد کند، اگرچه احتمال آن خیلی کمتر است و سرطان بیضه، مقعد و آلت تناسلی بیشتر در مردان همجنسگرا دیده شده است.
وی افزود: علت اینکه به مردان نیز توصیه می‌شود واکسن اچ پی وی را تزریق کنند این است که مردان ناقل ویروس هستند و اگر واکسینه شوند، به‌ویژه در سنین پایین، زنجیره انتقال این ویروس قطع می‌شود، پس هم به پسران و هم دختران توصیه می‌کنیم این واکسن را تزریق کنند.
بهترین سن تزریق واکسن اچ پی وی
این پزشک بهترین سن برای تزریق واکسن را از ۱۰ تا ۲۶ سالگی اعلام کرد و افزود: توصیه می‌شود واکسن پیش از شروع فعالیت جنسی تزریق شود، چون بیشترین اثربخشی واکسن از ۱۰ سالگی است و بهتر است از همان زمان تزریق شود تا ایمنی بیشتری ایجاد کند.
دلشاد تصریح کرد: اگر واکسن اچ پی وی در افراد زیر ۱۵ سال تزریق شود، دو دوز بافاصله شش ماه تزریق می‌شود، اما افراد بالای ۱۵ سال باید سه دوز تزریق کنند؛ دوز صفر، یک، شش یا دوز صفر، دو، شش که فاصله ماه‌های بین تزریق واکسن است.
این پزشک با اشاره به اینکه قبلاً واکسن اچ پی وی گارداسیل۴ که وارداتی بود در ایران وجود داشت، گفت: در حال حاضر هم این واکسن وجود دارد اما به‌سختی پیدا می‌شود و گران هم هست. واکسن اچ پی وی ۴، چهار نوع ۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸ از این ویروس را پوشش می‌داد. واکسن گارداسیل ۹ نیز در دنیا وجود دارد که ۹ نوع ویروس را پوشش می‌دهد، اما در ایران این واکسن را نداشتیم و نداریم.
وی بابیان اینکه ایران واکسنی به نام پاپیلوگارد تولید کرد که دو نوع خطرناک ۱۶ و ۱۸ و سرطان‌زا را پوشش می‌دهد، گفت: توصیه می‌کنم افراد حتماً واکسن ایرانی را تزریق کنند که دو نوع خطرناک را پوشش می‌دهد و همان‌طور که گفته شد هم دختران و هم پسران این واکسن را تزریق کنند.
قیمت واکسن اچ پی وی ایرانی و خارجی
دلشاد اعلام کرد: قیمت واکسن خارجی گارداسیل اگر پیدا شود هرکدام حدود یک و نیم میلیون است، اما واکسن ایرانی با برند پاپیلوگارد حدود ۳۸۰ هزار تومان است.
وی بابیان اینکه واکسن اچ پی وی باید با نسخه پزشک و از داروخانه تهیه شود، توضیح داد: سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت لیست داروخانه‌هایی که واکسن را می‌فروشند اعلام می‌کند، ضمن اینکه بهتر است واکسن در مطب پزشک و یا درمانگاه و بیمارستان تزریق شود اما در منزل تزریق نشود، چون به‌صورت خیلی نادر ممکن است عارضه غش بر اثر تزریق اتفاق افتد، بنابراین بهتر است در محیط درمانگاهی یا مطب پزشک تزریق شود.
این پزشک در مورد تزریق هم‌زمان واکسن اچ پی وی با واکسن‌های دیگر نیز گفت: تزریق هم‌زمان واکسن اچ پی وی با واکسن‌هایی مثل کرونا و آنفلوانزا منعی ندارد، اما می‌توان بافاصله چند روز تزریق کرد تا با عوارض واکسنی مثل کرونا که ممکن است تب و بدن درد باشد هم‌زمان نشود، اگرچه نیاز به فاصله‌گذاری نیست.
وی با اشاره به اینکه برخی افراد می‌گویند ما که ازدواج نکرده‌ایم و رابطه جنسی نداریم، پس چرا باید این واکسن را تزریق کنیم؟ پاسخ داد: هر فردی که ممکن است در آینده رابطه جنسی داشته باشد، بنابراین باید این واکسن را تزریق کند و چه‌بهتر که در سن کم واکسینه شود تا اثر بیشتری داشته باشد.
پیشگیری از سرطان دهانه رحم با تزریق واکسن اچ‌پی‌وی
وی یادآور شد: قبلاً گفته می‌شد واکسن اچ پی وی بعد از سن ۲۶ سالگی اثری ندارد، اما مقالات زیادی منتشر شد که نشان داد واکسن در همه افراد حتی در سن ۴۵ سالگی هم اثر دارد، اما هرچقدر سن بالا برد اثر واکسن کمتر می‌شود برای همین به افراد توصیه می‌کنیم در هر سنی، چه مجرد و چه متأهل واکسن اچ پی وی را تزریق کنند. واکسن اچ پی وی از سرطان دهانه رحم جلوگیری می‌کند، مثل واکسن هپاتیت که از سرطان کبد پیشگیری می‌کند و جزو واکسیناسیون روتین کشور است، اما در ایران آگاهی درباره آن کم است.
این پزشک با یادآوری اینکه ویروس اچ پی وی سوش های مختلف و انواع و اقسامی دارد، توضیح داد: برخی از سوش های ویروس پر ریسک و برخی کم ریسک هستند، اما دو نوع مهم آن‌که ۱۶ و ۱۸ است بیشترین علت ایجاد سرطان دهانه رحم است.
وی بابیان اینکه ویروس اچ پی وی باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شود که ممکن است به‌جز روی آلت تناسلی، روی نقاط دیگر پوست بدن هم ایجاد شود، گفت: بسیاری از مواقع در اچ پی وی‌های خطرناک و سرطان‌زا، حتی زگیل در افراد ایجاد نمی‌شود برای همین توصیه می‌کنیم زنان حتماً سالانه تست پاپ اسمیر انجام دهند و علاوه بر آن در تست پاپ اسمیر ازلحاظ اچ پی وی و انواع ویروس اچ پی وی بررسی شوند، چون پاپ اسمیر عادی ممکن است ویروس را نشان ندهد و تغییرات سلولی هنوز ایجاد نشده باشد، بنابراین هنگام دادن نمونه پاپ اسمیر به آزمایشگاه باید حتماً ذکر شود که ازلحاظ اچ پی وی هم بررسی شود.
راه‌های انتقال زگیل تناسلی چیست؟
دلشاد اضافه کرد: ویروس اچ پی وی با اینکه از راه جنسی منتقل می‌شود اما ممکن است از راه‌های دیگری نیز منتقل شود، درواقع از طریق تماس پوستی ناحیه‌ای که زگیل داشته باشد و خراشیده شود ویروس می‌تواند به فرد دیگری منتقل شود، بنابراین لزوماً ویروس از طریق رابطه جنسی منتقل نمی‌شود.
وی بهترین راه پیشگیری از ابتلا به ویروس اچ پی وی را روابط جنسی افراد در چارچوب خانواده دانست و گفت: بهتر است افراد رابطه خارج از خانواده و چندهمسری نداشته باشند. استفاده از کاندوم نیز تا حد زیادی از ابتلا به ویروس پیشگیری می‌کند، اما از طریق نواحی که با کاندوم پوشیده نمی‌شود ممکن است راه انتقال ویروس باشد. به‌صورت غیرمعمول و نادر، ممکن است ویروس از حوله مرطوب، استخر، لباس مشترک مرطوب منتقل شود، اما همچنان راه اصلی انتقال ویروس ارتباط جنسی است.
این پزشک بابیان اینکه اگر اچ پی وی‌ها باعث ایجاد زگیل شود راه‌های مختلفی برای از بین بردن آن وجود دارد اما درمان قطعی نیست و فقط ظاهر زگیل را از بین می‌برد، افزود: مهم‌ترین نکته تقویت سیستم ایمنی است تا سیستم ایمنی بتواند ویروس را در بدن از بین ببرد. معمولاً در بیشتر موارد بعد از چند سال سیستم ایمنی بدن ویروس اچ پی وی را از بین می‌برد، به همین دلیل بر تقویت سیستم ایمنی بدن و عدم مصرف دخانیات، مواد مخدر و مشروبات الکلی تأکید داریم چون این مواد سیستم ایمنی را ضعیف کرده و می‌توانند باعث عود دوباره ویروس در بدن شوند.
کرونا و عود ویروس اچ‌پی‌وی
وی خاطرنشان کرد: در دوران کرونا موارد زیادی داشتیم که ویروس‌های اچ پی وی در افراد مبتلا به کرونا عود کرد، به‌طوری‌که کرونا استرسور محسوب شده و باعث عود کردن اچ پی وی در افراد می‌شد.
دلشاد در مورد داروهای درمان اچ پی وی در بازار نیز توضیح داد: راجع به داروهای اچ پی وی تبلیغات زیادی می‌شود، ازجمله داروی گانودرما، درحالی‌که هیچ مقاله معتبری وجود ندارد که ثابت کند گانودرما در درمان زگیل تناسلی اثر دارد. اما قارچ دیگری است به اسم شیتاکه به‌صورت دارویی در داروخانه‌ها وجود دارد و مقالات و تحقیقاتی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد این دارو می‌تواند در روند درمان زگیل تناسلی مؤثر باشد، اما بازهم تأکید می‌کنم مهم‌ترین راه پیشگیری و درمان تقویت سیستم ایمنی است.
وی با تأکید بر سبک زندگی سالم به افراد توصیه کرد تغذیه سالم داشته باشند، فست فود و غذاهای فرآوری شده نخورند، ورزش کنند، نان، برنج، قند، شکر، نوشابه و موادی که کربوهیدرات زیادی دارد کمتر مصرف کنند، چراکه زندگی سالم باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها می‌شود.
این پزشک با اشاره به مطالعه‌ای که اخیراً در نشریه لنست به چاپ رسیده گفت: این مطالعه نشان می‌دهد تزریق واکسن اچ پی وی تا ۹۰ درصد جلوی ابتلا به سرطان دهانه رحم را می‌گیرد. این عدد به‌قدری بالا و با ارزش است که به همه توصیه می‌کنیم هرچه زودتر واکسن اچ پی وی را تزریق کنند.
پایان خبر / تاریخ ما