نخبگان موتور پیشران توسعه جامعه

در واقع موتور محرکه توسعه یافتگی در هر کشوری نتیجه عمل و فکر نخبگان است؛به دیگر سخن توسعه یافتگی در کشور ارتباط مستقیمی با نخبگان دارد و معاشرت منطقی و سامان یافته میان نخبگان فکری و نخبگان ابزاری می تواند سرنوشت یک جامعه را تعیین کند و ثبات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره ایجاد کند.

استفاده از ظرفیت های فکری نخبگان در دنیا محدود به ابداعات و اختراعات در حوزه های مختلف علمی نمی شود بلکه در بحث حکومت داری و اداره کشور نیز، از این ظرفیت تا رسیدن به بالاترین کیفیت در حکومت داری استفاده می شود. ظرفیت های این عرصه تا جایی گسترده و قابل اعتنا است که اهالی علم و دانایی تنها به حضور نخبگان اکتفا نکرده و مبحثی به نام «گردش نخبگان» را نیز مطرح ساخته اند.

چرا که بر این باورند که هر سری دارای افکار نامحدود و سازنده فراوانی است و باید از تمام ظرفیت های موجود در جامعه نهایت استفاده را برد؛نظرات و نظریه های فراوانی در خصوص حضور نخبگان در اداره حکومت مطرح است؛ شاید مهمترین نظریه حضور نخبگان در قدرت‌، نظریه گردش نخبگان باشد.

این نظریه که توسط جامعه شناس و فیلسوف ایتالیایی «ویلفردو پارتو» ارائه شده نشان می‌دهد چگونه نخبگان می‌توانند در گردشی حساب‌شده‌، به حاکمیت تعادل بخشند و اداره جامعه را به‌دست گیرند. نخبه‌گرایی به معنای باور داشتن به این اصل است که در هر جامعه افرادی به سبب توانمندی‌های شخصی و ظرفیت های فکری‌شان برتر از دیگران‌اند و حق آنهاست که از امتیازات پیشوایی و راهبری در جامعه برخوردار باشند.

نخبگان به دو طبقه تقسیم می‌شوند:یکی نخبگان حاکم، متشکل از افرادی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم نقش قابل ملاحظه‌ای ‌در حکومت و اداره جامعه ایفا می کنند و دیگری نخبگان غیر حاکم مرکب از بقیه نخبگان که در سایر امورات مشغول فعالیت هستند. پارتو، نخبگان را شایسته ترین و بهترین افراد در همه شاخه‌ها و زمینه‌هایی که انسان‌ها فعال هستند، می داند.

در کشور ما نیز تلاش هایی برای استفاده از ظرفیت آغاز شده است و لزوم فراگیری تفکر نخبگی در سیستم مدیریتی تحولات کشور باعث شد تا مقام معظم رهبری دستور تاسیس بنیاد ملی نخبگان کشور را که  یک نهاد فرادستگاهی و توانمندساز است در سال ۸۳ صادر نمود.

در دولت سیزدهم نیز بر ضرورت استفاده از توانمندی های نخبگان تاکید شده است و برنامه ریزی هایی برای پر رنگ تر شدن نقش نخبگان در تصمیم گیری ها و فعالیت های اجرایی و مدیریتی صادر شده است.
بر همین اساس سید محمود حسینی پور استاندار مازندران نیز از زمان انتصاب خود تا کنون از مراسم معارفه تا حضور دربرنامه های مختلف  صحبت از استفاده ظرفیت نخبگانی در استان و برنامه های خود دارد که چراغ های امیدوارانه ای در فضای نخبگی استان روشن کرده است.

باید اذعان داشت: نیروی انسانی کارآمد و متخصص یکی از اساسی ترین شاخص های توسعه یافتگی کشورها محسوب می شود و هر چقدر که یک کشور از غنای نیروی انسانی متخصص و متفکر برخوردار باشد، آن کشور توان بالاتری در ارایه خلاقیت، نوآوری و ابتکارات را داراست.

نقش نخبگان در قالب نیروی توانمند یا پرورش دهنده نیروی توامند در توسعه کشور و پیشرفت جامعه انکارناپذیر است،استفاده از سرمایه های علمی کشور به ویژه نخبگان در عرصه های مختلف شاه کلید توسعه کشور و حل بسیاری از معضلات و مناقشات در لایه های مختلف جامعه است.

امید است با برنامه ریزی و ارائه راهکارهای هدفمند و اجرایی زمینه برای حضور بیشتر نخبگان در فاز های تصمیم گیری و مدیریتی و فعالیت های اجرایی  در استان فراهم شود و جامعه به تبع آن از اثرات این تصمیمات منتفع گردد.
 

مجمع نخبگان دانشگاهی و حوزوی مازندران