پیشنهاد کتابخوانی اهالی هنروادب در ایام قرنطینه چیست؟

به گزارش ایرنا، در کنار برنامه‌های تدارک دیده شده حقیقی و مجازی
هفته کتاب امسال از جمله پویش ها و نشست های نهادهای مختلف
متولی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران پویش «کتابخوانی ملی»
را با حضور و مشارکت چهره های فرهیخته، اهالی فرهنگ و هنر به
منظور ارائه پیشنهادهایی برای کتابخوانی آغاز کرد. در
پویش «کتابخوانی ملی» فرهیختگان به مردم توصیه می کنند چه
کتابی را و به چه دلیلی بخوانند.

کتاب‌هایی در شرح زندگی میکل آنژ و ونگوگ

 علیرضا رئیس‌دانا، مدیر موسسه انتشارات
نگاه، در ادامه پویش کتابخوانی ملی که به همت کتابخانه ملی
در حال برپایی است، شرکت کرد و گفت: کتاب‌های «رنج سرمستی»، «شوق
زندگی»، «شوهر آهو خانم» و «تاریخ مختصر به گند کشیدن جهان» را
برای مطالعه پیشنهاد می‌کنم.

وی ادامه داد: من ۱۰ سال کارگر کتابفروشی بودم و اکنون ۴۷
سال است، انتشارات دارم و به طور کلی ۵۷ سال در عرصه نشر
کتاب فعالیت کرده‌ام.

مدیر موسسه انتشارات نگاه افزود: کتاب «رنج سرمستی» اثر
ایروینگ استون است که استاد بهاالدین خرمشاهی
پیشگفتاری بر آن نوشته است و زیر نظر این استاد ترجمه
شده، زندگینامه میکل آنژ نقاش مشهور است و خواندن این کتاب
توجه مخاطب را به چگونگی زندگی این هنرمند که ستون تاریخ و فلسفه
هنر است، جلب می‌کند.

رئیس‌دانا ادامه داد: «شوق زندگی» کتاب دیگری از همین نویسنده
است. این کتاب به زندگینامه ونگوگ نقاش مشهور هلندی اشاره دارد.
او به خاطر عشق گوش خود را می‌برد و طرح روی جلد این کتاب مربوط
به همین نقاشی است. این اثر به خصوص در روزهای کرونایی که مردم
اوقات فراغت زیادی دارند مخاطبان زیادی را به خود اختصاص داده
است. این کتاب مربوط به نامه‌های ونگوگ به بردارش است. ونگوگ در
این نامه‌ها درباره نقاشی‌ها، ناکامی‌ها و شوریدگی‌های خود توضیح
می‌دهد در بخش دیگری از این نامه‌ها، روزگار ونگوگ به تصویر کشیده
می‌شود.

وی افزود: کتاب دیگری را که برای مطالعه معرفی می‌کنم اثری با
عنوان «شوهر آهو خانم» نوشته علی‌محمد افغانی
است. این نویسنده در سال ۱۳۳۲ در زندان این اثر را به نوشته است.
این اثر در حوزه جامعه‌شناسی و روان‌شناسی به حقوق زنان پرداخته
است. 

وی خاطرنشان کرد: همچنین در روزهایی که بشریت گرفتار است، پیشنهاد
می‌کنم کتاب «تاریخ مختصر به گند کشیدن جهان» نوشته تام
فیلیپس را مطالعه کنید. زیرا این کتاب مختصری از مشکلاتی
که برای بشریت به وجود آمده و قدرت مردم برای روبرویی با این
مشکلات را بیان می کند.

از کتاب ۹ قرن پیش تا تبدیل جان کری به یک ضد
جنگ

 رسول دیناروند عضو هیات علمی دانشکده
داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران و رییس اسبق سازمان غذا و دارو
در پویش «کتابخوانی ملی» شرکت کرد و گفت: بسیار علاقه‌مند به کتاب
خواندن هستم و به همین دلیل برخی از کتاب‌ها از جمله «تاریخ
بیهقی» به قلم ابوالفضل محمدبن‌حسین بیهقی را بارها مطالعه
کرده‌ام و خواندن آن را برای هر ایرانی واجب می‌دانم.

عضو هیات علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران، تصریح
کرد: در چند ماه اخیر کتاب‌هایی چون «نقض» از نصیرالدین
ابوالرشید عبدالجلیل قزوینی رازی که مربوط به ۹۰۰ سال
پ‍یش است را مطالعه کرده‌ام. این کتاب در ۹۰۰ سال قبل به زبان
فارسی در باب مذهب تشیع نوشته شده و در دفاع از شیعه، به شبهات
پاسخ داده است. هنگام مطالعه برای بنده عجیب بود که تفکرات ما
شیعیان با ۹۰۰ سال قبل تغییری نکرده و مباحثی که امروز در مکتب
شیعه وجود دارد در ۹ قرن نیز به همین‌گونه بوده است.

دیناروند ادامه داد: کتاب دیگری که معرفی می‌کنم «سفرنامه ابن
جبیر» به قلم محمدبن احمد بن جبیر است که
پرویز اتابکی آن را ترجمه کرده است. این کتاب
مربوط به سفر فردی است که از اندلس برای انجام فریضه حج سفر
می‌کند و پس از این سفر، سفرنامه خود را می‌نویسد. کتاب به زبان
عربی است و ترجمه آن موجود است، در این کتاب به حجاج ایرانی نیز
پرداخته است.

وی ادامه داد: کتاب برخی از نویسندگان معاصر را نیز دنبال می‌کنم
به خصوص کتاب‌هایی که در جهان با اقبال روبرو می‌شوند، از جمله
رمان و کتاب‌های بیوگرافی که به زبان انگلیسی چاپ می‌شوند.

رییس اسبق سازمان غذا و دارو تصریح کرد: کتاب دیگری که به زبان
انگلیسی نوشته شده و به تازگی مطالعه کرده‌ام؛ «هر روز موهبتی
است» نام دارد که بیوگرافی جان کری وزیر امور خارجه اسبق آمریکا
است. برای من جالب بود کسی که در جنگ ویتنام بوده، به یک فرد ضد
جنگ تبدیل می‌شود و از حزب دمکرات به سنای آمریکا وارد شده و وزیر
امور خارجه این کشور هم می‌شود. کما اینکه قبل از این مسئولیت
نامزد ریاست جمهوری ایالات متحد آمریکا نیز بوده و در رقابت با
بوش پسر شکست می‌خورد. در فصلی از این کتاب درباره مذاکرات ایران
مطالب جالبی نوشته شده است.

پنجره‌ای رو به انسان

سید محمد بهشتی، رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی
کشور با پیوستن به پویش کتابخوانی ملی کتاب زمین
انسان‌ها نوشته آنتوان دوسنت‌اگزوپری
را برای مطالعه پیشنهاد کرد و گفت: مطالعه این کتاب پنجره‌ای بر
روزمره زندگی انسان و کمک می‌کند با چشمانی باز به خود و زندگی
بنگریم و به سادگی از کنار مسائل عبور نکنیم.

وی افزود: پویش کتابخوانی ملی جامعه را هدایت می‌کند به این سمت
که اوقات فراغت خود را به کتابخوانی اختصاص دهند و به این ترتیب
بهترین بهره‌مندی را از زمان خود ببرند.

بهشتی گفت: از مهم‌ترین شروط بهره‌مندی از این پویش ملی، اختصاص
بخشی از زمان خود به مقوله کتابخوانی است و باید در نظر
داشته باشیم که اتفاقا هرکتابی را مطالعه نکنیم، زیرا با مطالعه
بسیاری از کتاب‌ها، از کتابخوانی منصرف می‌شویم. بنابراین لازم
است کتابی مطالعه شود که با خود روشنایی اثربخشی را پدید آورد و
در آن روشنایی عطش کتابخوانی افزون شود.

عضو پیوسته فرهنگستان هنر ادامه داد: اگر امروز دچار بحران کرونا
نمی‌شدیم و اوقات فراغت بیشتری نداشتیم، شاید سراغ برخی از
کتاب‌ها نمی‌رفتیم. تمرینی که در طول مدت شیوع ویروس کرونا انجام
داده‌ام، این است که یک بار دیگر مثنوی معنوی و گلستان سعدی را
مرور کردم و در تلاش هستم سراغ بوستان سعدی و کلیات سعدی نیز
بروم.

وی ادامه داد: معمولا اطلاعات جامعه ما حتی قشر تحصیل کرده درباره
گلستان سعدی مربوط به همان مطالبی می‌شود که در کتاب‌های درسی
مدارس خوانده‌اند و به همان اکتفا می‌کنند و تصورشان این است با
مطالعه بخش اندکی از گلستان سعدی در کتاب‌های درسی به اشعار این
شاعر پرآوازه اشراف دارند، اما این سیری کاذب است. بی‌تردید
کتاب‌هایی مانند مثنوی، گلستان، بوستان و به طور کلی کتاب‌های
کلاسیک ما حتما باید خوانده شوند، بی‌تردید این مهم با اثرات
بسیار مثبتی در افراد همراه است.

رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی کشور افزود: محتوای این کتاب‌ها
می‌تواند به شخصیت وجودی افراد غنا ببخشد، از معرفت و حکمتی که در
محتوای این آثار وجود دارد می‌توان بهره‌مند شد، ضمن اینکه مطالعه
این کتاب‌ها دایره لغات افراد را گسترش می دهد، شیوه سخن گفتن را
تصحیح و بسیاری از سوتفاهم‌هایی که درباره زبان فارسی داریم را
مرتفع می‌کند.

بهشتی اظهار داشت: بسیاری مواقع تصور این است که زبان فارسی زبان
ناکارآمدی برای اینکه مسائل امروز ما را حل و فصل کند، است. زیرا
برداشت از زبان فارسی همین زبان محاوره ورزمره است، در حالی که
چنین نیست و زمانی که با متون کلاسیک ارتباط برقرار کنیم
می‌توانیم شیرینی زبان را فارسی را با همه وجود درک کنیم.

وی ادامه داد: مطالعه این کتاب‌ها می‌تواند ساز وجود ما را نسبت
به وجوه فرهنگی یا استعدادها و ظرفیت‌های فرهنگی خودمان کوک کنند،
به دلیل اتفاق‌هایی که در طول تاریخ افتاده است در مواقعی ساز
وجود ما به لحاظ فرهنگی از کوک خارج می‌شود و کتاب‌هایی
چون «گلستان»، «مثنوی» و متون شبیه به این آثار موجب می‌شود،
ساز فرهنگی ایرانیان کوک شود.

وی گفت: در ابتدا مطالعه این کتاب‌ها به نظر دشوار است اما
خوشبختانه در فضای مجازی فرهیختگان متعددی هستند که این متون را
کامل خوانده‌اند و فایل صوتی آن را در دسترس همگان قرار داده‌اند،
خوب است که افراد فقط شونده نباشند و همزمان با گوش فرا دادن به
صوت، متن کتاب را نیز پیش روی خود داشته باشند؛ این یک توصیه است
من خودم نیز به این شیوه عمل کرده‌ام و سود و بهره زیادی برده‌ام.
تلاش دارم تا زمانی که بحران کرونا همچنان وجود دارد به این شیوه
ادامه دهم.

بهشتی افزود: یکی دیگر از کتاب‌هایی که خواندن آن را توصیه می‌کنم
«زمین انسان‌ها» نوشته آنتوان دو سنت‌اگزوپری
است. 

وی افزود: مطالعه «زمین انسان‌ها» پنجره‌ای بر روزمره زندگی انسان
است و کمک می‌کند با چشمانی باز به خود و زندگی بنگریم و به سادگی
از کنار مسائل عبور نکنیم. در مطالعه این کتاب سعی کردم از نگاه
سنت‌اگزوپری  بهره‌مند شوم البته تا حدودی هم در این باره
موفق بوده‌ام به طوری که تلاش کردم هرآنچه که در زندگی روزمره رخ
می‌دهد را جستجو کنم و گوهر وجودی آن اتفاق را پیدا کنم و آن را
صیقل دهم و با تلالو آن، محیط پیرامون خود را روشن کنم.

بهشتی شیرازی  خاطرنشان کرد: توصیه من این است که افراد
هرکتابی را مطالعه نکنند و شاید این سوال مطرح شود که ما چگونه
کتاب بخوانیم؟ من معتقدم در این‌باره لازم است به توصیه‌های اهل
نظر و فرهیختگان باید دید این افراد چه توصیه‌هایی دارند. این
افراد خواندنی‌ها را معرفی می‌کنند و توصیه می‌کنند در کجاها تامل
و تفکر کنید. شاید بدون این راهنماها افراد دچار غول بیابان شوند،
چراکه ندای غول بیابان باعث گم‌گشتگی و فنا می‌شود در این زمینه
کتاب‌هایی هستند که مصداق غول بیابان هستند و دراین‌باره
فرهیختگان می توانند راهنمای خوبی باشند.

 فرهنگ جامع حقوق و تکالیف شهروندی

علی حمزه‌پور حقوقدان و مدرس دانشگاه با حضور در
پویش «کتابخوانی ملی» گفت: کتاب «فرهنگ جامع حقوق و تکالیف
شهروندی» را به عنوان یکی از مهمترین منابع درباره آگاهی از حقوق
شهروندی را در این پویش معرفی می‌کنم.

وی ادامه داد: مطالعه این کتاب از جهت  آگاهی به حقوق
شهروندی‌مان در هر مقام و موقعیتی که هستیم حائز اهمیت است. زیرا
لازم است حقوق و تکالیف خود را بدانیم تا تعامل بهتری با جامعه
برقرار کنیم.

حمزه‌پور حقوقدان و مدرس دانشگاه کتاب: کتاب «فرهنگ عمومی و
تکالیف شهروندی» به موضوعات مختلف یک شهروند در ابعاد مختلف و
تکالیف آن در برابر حاکمیت اشاره دارد، این کتاب را انتشارات کمک
آزمون تهیه کرده و در بازار نشر موجود است.

وی خاطرنشان کرد: در این کتاب به حوزه‌های مختلف حقوق شهروندی
پرداخته شده است و با توجه به اینکه شهروندان از بدو تولد تا
پایان زندگی با موضوعات مختلف سر و کار دارند واجب است که به حقوق
خود آگاه باشند. از همین رو این کتاب در همه ابعاد به حقوق و
تکالیف شهروندی پرداخته شده است و یکی از قسمت‌ها فرهنگ حقوق
دانش‌آموزی است.

«سینمای اگزیستانسیلی» و « جهان فلسفی استنلی
کوبریک»

 رامین فاروقی مستندساز و پژوهشگر هنر،
مدرس دانشگاه، کارگردان مجموعه مستندهای« اینجا آفریقا» و «خشت
بهشت» با حضور پویش «کتابخوانی ملی» گفت: دو کتاب «سینمای
اگزیستانسیلی» و « جهان فلسفی استنلی کوبریک» را برای معرفی در
پویش «کتابخوانی ملی» انتخاب کرده‌ام که خواندن این دو اثر با هم،
معنا و خواص خود را دارد. در این آثار مبحث ماهیت فلسفی سینما
مطرح می‌شود. در واقع این پرسش طرح شده است که چرا سینما بنیان و
ماهیت فلسفی دارد؟ و در پاسخ به این پرسش می‌خوانیم که سینما از
طریق صورت‌ها به مبانی و پرسش‌های دامنه‌دار کیفی درباره هستی،
اشاره می‌کند و بر همین اساس امری فلسفی است.

این مستندساز و پژوهشگر افزود: به اعتقاد من فلسفه ماهیتا سینمایی
است، اگر بسیاری از حکما و فلاسفه در دوره‌ای می‌زیستند که سینما
بود، بی‌تردید فیلم‌های سینمایی می‌ساختند. تصور می‌کنم
شهاب‌الدین سهرودی از افرادی بود که در عرصه سینما فعالیت می‌کرد
و حتما فیلم ساخته شده توسط سهرودی دیدنی می‌شد.

کارگردان مجموعه مستندهای «اینجا آفریقا» و «خشت بهشت» اضافه کرد:
در حوزه سینما این بحث وجود دارد زمانی که به دیدن تئاتر می‌روید
باید ناباوری خود را به تعلیق درآورید و خودتان را در آن صحنه و
فضا تجسم کنید و آن فضا را واقع‌نما تجسم کنید به طوری که آن را
به عنوان امری واقعی بپذیرید.

فاروقی گفت: اما در مواقعی که در تلاش هستید تا باورتان را به
تعلیق درآورید، چنان تحت تاثیر و سیطره تجربه قرار می‌گیرد که به
خودتان می‌گویید این فیلم است و واقعیت نیست. بر همین اساس افرادی
که درباره ماهیت سینما دست به تحقیق می‌زنند، به فلسفه نیز
ارتباط  پیدا می‌کنند. نمونه‌های فلسفی حوزه تجربه
اگزیستانسیل بسیار سینمایی است و تعداد زیادی بر آن معترف هستند و
در اینجا بحث باورپذیری، انتخاب، آزادی عمل، تجربه، جهانی عینی و
ذهنی ماهیتا هم سینمایی و هم فلسفی است که البته به تجربه بنیادین
ما از مفهوم زمان باز می‌گردد.

این مدرس دانشگاه یادآور شد: در این زمینه کتاب «سینمای
اگزیستانسیلی» نوشته ویلیام سی. پامرلو ترجمه
نصرالله مرادیانی را برای مطالعه پیشنهاد
می‌کنم، در بخشی از این کتاب آمده است: در یک کلام نقدهای
واقع‌گرایی از این واقعیت سرچشمه می‌گیرند که عموما امر واقعی بر
اساس آنچه که باورپذیر دانسته می‌شود مورد داوری قرار می‌گیرد و
این باورپذیری به نوبه خود بر اساس قواعد و قراردادها ارزیابی
می‌شود. اگر این درست باشد ما در بهترین حالت نمای کژ و کوژی از
جهان دریافت می‌کنیم، نمایی که از صافی انتظاراتی از پیش موجود
گذشته است و در بدترین حالت احساس ما در مورد اینکه چه چیزی واقعی
و پذیرفتنی است، از پیش داوری‌هایی آسیب‌زا شکل گرفته است.
نویسنده در ادامه به این جمله اشاره می‌کند که «با این حال از نظر
من فیلم‌ها کماکان واقع‌گرا هستند، تنها باید بدانیم که وقتی
درحال بحث درباره بشر هستیم منظورمان از واقعی چیست؟» در این جا
به بحث واقعیت فردی انسان اشاره می‌کند.

رامین حیدری فاروقی خاطرنشان کرد: کتاب دومی را که در همین رابطه
برای مطالعه معرفی می‌کنم کتاب «جهان فلسفی استنلی کوبریک» اثر
جرالد جی.آبرامز ترجمه محمدرضا
اسمخانی است، هر دوی این کتاب‌ها نسبت سینما، فلسفه، امر
زیبایی‌شناسانه، جهان شخصی و واقعیت عینی و ذهنی مباحثی را مطرح
می‌کنند.