هلند در خط مقدم بازگرداندن غنائم دوران استعمار به کشورهای مبدا

به گزارش گروه فرهنگی ایرنا از روزنامه هنر چاپ لندن، دولت هلند
توصیه‌های شورای فرهنگ این کشور در خصوص به رسمیت شناختن و
جبران بی‌عدالتی ناشی از غارت میراث فرهنگی سرزمین‌های
مستعمره را سرلوحه کار خود قرار داده و طرحی جدید برای بازگرداندن
غنائم دوران استعمار به کشورهای مبدا تصویب کرد.

این شورا سال گذشته میلادی توصیه کرده بود موزه‌ها علاوه بر
ادعاها در خصوص بازگرداندن غنائم، درخواست‌ها برای تحویل
عتیقه‌جاتی که برای کشور مبدا اهمیت فرهنگی، تاریخی یا مذهبی
دارند را نیز در نظر بگیرند.   

اینگرید ون انگلسوشون وزیر آموزش، فرهنگ و
علوم هلند با اشاره به تصویب این طرح گفت: باید در مورد
مجموعه‌های متعلق به دوران استعمار حساسیت به خرج دهیم. در
کلکسیون دولتی هلند جایی برای میراث فرهنگی دزدی وجود
ندارد. 

مصوباتی که این وزارتخانه مقدمات اجرایشان را فراهم
می‌کند عبارتند از: تشکیل یک کمیته ارزیابی مستقل برای
رسیدگی به ادعاها و بررسی گزارش‌های منتشر شده درباره مبدا واقعی
قطعه‌های میراثی، انجام پروژه‌های تحقیقاتی در مورد مجموعه‌های
متعلق به دوران استعمار با همکاری اندونزی، سورینام و مستعمرات
هلند در کارائیب، اتخاذ سیاستی برای بازگشت بی‌قید و شرط اشیای
غارت شده از مستعمرات هلند و تعهد به سنجش منافع طرفین در مورد
آیتم‌هایی که از مستعمرات دیگر کشورها به غارت رفته‌اند
یا آیتم‌هایی که برای کشورهای مبدا اهمیت فرهنگی خاصی دارند،
صرف‌نظر از آن که دزدی بودن آنها ثابت شده باشد یا نه.

هلند از آغاز قرن هفدهم در آسیا، آفریقا و آمریکای شمالی و جنوبی
مستعمراتی داشت و در برخی مناطق بیش از چهار قرن به حضورش ادامه
داد، روزگاری که شورای فرهنگ هلند از آن با عنوان دوران
بهره‌کشی، خشونت، نژادپرستی و ظلم یاد می‌کند. موزه ملی
فرهنگ‌های جهانی هلند به عنوان یکی از اولین موزه‌های اروپا که
ساختارها و شیوه‌هایی را برای بازگرداندن غنائم دوران استعمار
ایجاد کرد، تخمین می زند حدود ۴۰ درصد از ۴۵۰ هزار شیء این موزه
از کشورهای مستعمره به غنیمت گرفته شده باشند.

به گزارش ایرنا، چندی پیش شورای فرهنگ هلند در گزارشی با اشاره به
موج غارت میراث فرهنگی در دوران استعمار، به بی‌عدالتی
تاریخی هلند در حق سرزمین‌های مستعمره اذعان کرد و خواستار
جبران آن شد. از میان اشیایی که این شورا در گزارش خود به آنها
اشاره کرده می‌توان از یک الماس ۷۰ قیراطی متعلق به پادشاه
بانجارماسین (Banjarmasin) نام برد که در اواخر
قرن نوزدهم میلادی پس از فتح سرزمینش، که امروزه بخشی از کشور
اندونزی است، به دست نیروهای استعمارگر هلندی افتاد. این الماس در
موزه ملی آمستردام به نمایش گذاشته شده است.

گونسالوز-هو کانگ یو (Gonçalves-Ho Kang
You) نویسنده گزارش شورای فرهنگ هلند بدون نام بردن از
انگلیس گفت ایجاد یک کمیته مستقل برای اجرای چنین سیستمی
می‌تواند الهام‌بخش سایر کشورهایی باشد که با درخواستها برای
بازگرداندن آثار هنری به غنیمت گرفته شده در دوره استعمار روبرو
هستند.

به گفته وی، برگرداندن آثار تاریخی به کشورهایی که محق آن هستند،
لزوما مانعی برای نمایش این آثار در موزه‌های اروپایی نیست زیرا
گزینه قرض گرفتن وجود دارد.

این روزها بحث بازگرداندن عتیقه‌جات به غنیمت گرفته شده در دوره
استعمار به کشورهای مبدا، داغ است. کشور انگلیس با درخواستها
برای بازگرداندن عتیقه‌جات به غنیمت گرفته شده در دوره استعمارگری
خود روبه‌روست که از جمله مهمترین آنها می‌توان به مرمرنماهای
الگین به یونان و برنزهای بنین به نیجریه اشاره کرد. در موزه‌های
بلژیک و اتریش نیز ده‌ها هزار شی عتیقه متعلق به آفریقا وجود
دارد.