چه طرح‌هایی برای سرمایه‌گذاری اولویت دارند؟
وزارت صنعت، معدن و تجارت ۳۰۱ اولویت سرمایه‌گذاری را به تفکیک ۳۱ استان کشور برای سال ۹۸ معرفی کرده که این لیست در راستای دریافت اعتبارات از صندوق توسعه ملی تدوین شده است.
به گزارش سرویس اخبار تاریخ ما، وزارت صنعت، معدن و تجارت ۳۰۱ اولویت سرمایه‌گذاری را به تفکیک ۳۱ استان کشور برای سال ۹۸ معرفی کرد. این فهرست با هدف رونق تولید، نوسازی و حمایت هدفمند از صنایع و نیز توسعه صادرات غیرنفتی در راستای دریافت اعتبارات از صندوق توسعه ملی تدوین شده است.
مطابق اعلام وزارت صمت، سایر طرح‌ها در صورتی‌که دارای ویژگی‌های بارز از جمله نوآوری، فناوری جدید، جایگزینی واردات در محصولات تولیدی باشند، با تایید متولی صنعت تامین مالی می‌شوند. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد استان‌های خراسان رضوی و خوزستان بیشترین سهم را از میان طرح‌های اولویت‌بندی شده به خود اختصاص داده‌اند.
۳۰۱ اولویت سرمایه‌گذاری در بخش صنعت، معدن و تجارت با هدف رونق تولید، نوسازی صنایع، حمایت هدفمند از صنایع دارای اولویت و نیز توسعه صادرات غیرنفتی با توجه به شرایط کنونی کشور و در راستای دریافت اعتبارات از صندوق توسعه ملی مشخص و اعلام شد.
هدفمند کردن تخصیص منابع مورد نیاز بنگاه‌های تولیدی یکی از دلایلی است که موجب شد تا در راستای آن وزارت صنعت،معدن و تجارت تهیه این لیست را در دستور کار قرار دهد. به همین منظور اواخر سال گذشته این وزارتخانه تهیه لیست صنایع دارای اولویت را به تفکیک استان و براساس ظرفیت و آمایش سرزمینی در دستور کار قرار داد و در نهایت اخیرا این لیست به منظور اجرا به صندوق توسعه ملی ارائه شده است.
براساس اولویت بندی صورت گرفته، ۳۰۱ فرصت دارای اولویت برای ۳۱ استان در نظر گرفته شده است که استان‌های خراسان رضوی و خوزستان هر کدام با ۱۵ اولویت سرمایه‌گذاری بیشترین سهم را از میان طرح‌های اولویت بندی شده به خود اختصاص داده اند، در جایگاه سوم نیز استان آذربایجان شرقی با ۱۴ طرح اولویت‌دار قرار گرفته است. با توجه به دسته‌بندی صورت گرفته استان های خراسان شمالی و سمنان نیز هر کدام با ۵ طرح اولویت دار کمترین سهم را به خود اختصاص داده اند.
اما سوالی که با اعلام اولویت های سرمایه گذاری مطرح می شود این است که این طرح ها با چه هدفی تدوین شده و چگونه اجرایی خواهند شد. در این خصوص معاون طرح و برنامه صمت به «شاتا» گفت: اعلام اولویت‌های سرمایه‌گذاری در بخش صنعت، معدن و تجارت با هدف رونق تولید، نوسازی صنایع، حمایت هدفمند از صنایع دارای اولویت و نیز توسعه صادرات غیرنفتی با توجه به شرایط کنونی کشور به تفکیک استان‌ها تدوین و اعلام شده است.
اهمیت نحوه تامین مالی بنگاه‌های تولیدی به خصوص طرح های اولویت بندی شده در سال جاری یکی از عمده دلایلی است که موجب شد تا برای سال ۹۸ وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان متولی این بخش از صندوق توسعه ملی بخواهد تا اولویت های مدنظر را به بانک های عامل هر استان ابلاغ کند.
به گفته معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت، با توجه به محدودیت های مالی موجود، در هر استان بر اساس قابلیت ها، ظرفیت‌ها و نیاز کشور، اولویت طرح ها تعیین شده است.
اما در نامه ابلاغی رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت به مرتضی شهیدزاده رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی آمده است: «پیرو نامه شماره ۷۸۶۸۱/ ۶۰ مورخ ۲۷/ ۳/ ۱۳۹۷، در مورد اعلام اولویت‌های سرمایه گذاری در بخش صنعت، معدن و تجارت با هدف رونق تولید، نوسازی صنایع، حمایت هدفمند از صنایع دارای اولویت و نیز توسعه صادرات غیرنفتی با توجه به شرایط کنونی کشور، فهرست اولویت‌های سرمایه گذاری این وزارتخانه در سال ۱۳۹۸به تفکیک استان‌ها تدوین شده است.
با توجه به اهمیت نحوه تامین مالی طرح‌های بخش، در سال جاری طرح‌های اعلام شده به عنوان اولویت اصلی تخصیص اعتبارات آن صندوق مدنظر قرارگیرد و مراتب به بانک‌های عامل ابلاغ شود. همچنین اولویت سایر طرح‌هایی که در فهرست به آنها اشاره نشده است، اما دارای ویژگی‌های خاص از جمله نوآوری، فناوری جدید، جایگزینی واردات در محصولات تولیدی هستند، در صورتی که براساس بررسی بانک‌های عامل از توجیه پذیری فنی،اقتصادی و مالی لازم برخوردار باشند، پس از تایید معاونت طرح و برنامه این وزارتخانه قابل پیگیری خواهد بود.»
با این شرایط می‌توان گفت لیست اعلام شده لیستی بسته نخواهد بود و در صورتی که محرز شود طرحی دارای توجیه اقتصادی است می‌تواند در این لیست بلند بالا جای گیرد.
اولویت‌های صنعتی و معدنی
براساس اولویت‌بندی صورت گرفته ۳۰۱ فرصت سرمایه‌گذاری برای ۳۱ استان در نظر گرفته شده است که استان‌های خراسان رضوی و خوزستان هر کدام با ۱۵ اولویت سرمایه‌گذاری بیشترین سهم را از میان طرح‌های دارای اولویت به خود اختصاص داده‌اند و به این طریق توانسته‌اند عنوان استان‌های جذاب برای سرمایه‌گذاری را از آن خود کنند.
براساس فهرست اولویت‌های صنعتی و معدنی اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان شرقی از مجموع طرح‌های اولویت‌دار ۱۴ طرح را به خود اختصاص داده است که در این خصوص می‌توان به «الیاف شیشه، ریسندگی سیستم پنبه‌ای و الیاف کوتاه و بلند جهت تکمیل زنجیره ارزش صنعت فرش دستباف، خودرو تجاری با مشارکت و تحت برند شرکت‌های معتبر با حداکثر سهم ساخت داخل و تعهد صادراتی، گیربکس اتوماتیک موتور دیزل ساخت قطعات خودروی های تجاری، لاکتوز کازئین، توسعه واحدهای موجود در تکمیل حلقه‌های زنجیره ارزش صنعت شیرینی و شکلات، تجهیزات پزشکی، انواع کنتور برق، انواع سنسور و حسگر، انواع پمپ‌ها (صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، آتش‌نشانی و …)، تجهیزات و ماشین‌آلات با کاربرد عام (به‌ویژه صنایع غذایی)، انواع ماشین ابزار، اکتشاف و استخراج مواد اولیه تولید آلومینیوم (نفلین سینیت)، مس، طلا، سرب و روی، مس کاتد و زنجیره پایین دستی و مصنوعات چرمی» اشاره کرد.
سهم استان آذربایجان غربی نیز در میان فهرست اولویت‌های صنعتی و معدنی ۱۰ طرح است. از جمله طرح‌های مصوب برای این استان عبارتند از «صنایع پایین دستی پتروشیمی مشتق از پلی اتیلن و بوتن»، «استحصال و فرآوری املاح دریاچه ارومیه»، «استخراج سایر معادن»، «آجر به روش مدرن با اولویت بازسازی و نوسازی صنایع آجر (تغییر تکنولوژی به کوره تونلی)»، «احداث سنگبری‌های مقیاس بزرگ با تکنولوژی روز (کم آب بر)»، «تجهیزات و ملزومات پزشکی، دندانپزشکی و آزمایشگاهی»، «پوره و کمپوت میوه خشک به روش Freez Dryer»، «رنگ خوراکی مجاز و ساخت پکتین»، «کنسانتره و شمش طلا فرآوری تیتانیوم» و «مبلمان و مصنوعات چوبی با استفاده از فناوری مدرن». برای استان اردبیل نیز فهرست ۷ طرح اولویت‌دار در نظر گرفته شده است که در این خصوص می‌توان به «بتن سبک گازی (AAC)»، «احداث سنگبری‌های مقیاس بزرگ با تکنولوژی روز»، «انواع تایر و تیوب با تکنولوژی روز»، «محصولات یو‌پی‌وی‌سی»، «انواع کاغذ از ضایعات کشاورزی»، «عملآوری و حفاظت از فساد میوه و سبزی و نباتات فرآورده‌های سیب‌زمینی» و «چرم و فرآورده‌های چرمی» اشاره کرد.
سهم استان اصفهان نیز از فهرست اولویت‌های صنعتی و معدنی ۱۱ طرح است که شامل «نانو کربنات کلسیم»، «داروهای بیوتکنولوژی (نوترکیب، آنتی بادی مونو کلونال، پپتیدها)»، «الیاف اکریلیک پلی استر الیاف کربن»، «توسعه واحدهای موجود در تکمیل حلقه‌های زنجیره ارزش صنعت نساجی به ویژه فرش ماشینی»، «Engine موتور سیکلت -موتور سیکلت برقی»، «تجهیزات و ملزومات پزشکی، دندانپزشکی و آزمایشگاهی طبی»، «تجهیزات و ماشین‌آلات صنعتی»، «انواع ماشین ابزار ماشین تراش اتوماتیک – سیستم تجهیزات برنامه‌ریزی با کنترل عددی»، «توسعه واحدهای موجود در تکمیل حلقه‌های زنجیره ارزش قطعات لوازم خانگی»، «اکتشاف و استخراج طلا، سرب و روی فرآوری مس» و «صنایع فوتونیک، لیزر و اپتیک- الکترونیک و میکرو الکترونیک» می‌شود.
برای استان البرز نیز ۱۱ اولویت صنعتی و معدنی در نظر گرفته شده است که عبارتند از: «مواد موثره دارویی داروهای ضد سرطان- داروهای بیوتکنولوژی»، «انواع پوشاک»، «چرخ، محور و بوژی صنایع ریلی»، «توسعه واحدهای موجود در تکمیل صنایع ساخت قطعات خودرو – ساخت قطعات خودروهای تجاری»، «توسعه واحدهای موجود در تکمیل حلقه‌های زنجیره ارزش فرآورده‌های آردی (ماکارونی و نان صنعتی)»، «تجهیزات و ملزومات پزشکی، دندانپزشکی و آزمایشگاهی طبی»، «سیستم لوپ اویل توربین‌های صنعتی و نیروگاهی -توربین گازی کلاس F» ، «کمپرسور سیستم‌های تبرید»، «تابلو برق GIS»، «فناوری اطلاعات و ارتباطات نانو – الکترونیک و میکرو الکترونیک».
برای ایلام نیز ۶ طرح «تبدیل گاز طبیعی به الفین‌ها ( GTO)»، «انواع داروهای گیاهی»، «بتن سبک گازی (AAC)»، «انواع تایر و تیوب با تکنولوژی روز»، «کاغذ از کربنات کلسیم» و «صنایع میان‌دستی و پاییندستی پتروشیمی» در نظر گرفته شده است.
سهم استان بوشهر نیز از فهرست اولویت‌های صنعتی و معدنی ۹ طرح است که عبارتند از: «روغن امگا ۳»، «توسعه واحدهای موجود در تکمیل حلقه‌های زنجیره ارزش صنعت سیمان»، «انواع بتن و محصولات بتنی» و «ساخت و تعمیر شناورهای دریایی با توجه به قابلیت‌های موجود در استان‌های ساحلی»، «غذاهای آماده و نیمه آماده از آبزیان»، «توسعه واحدهای موجود در تکمیل حلقه‌های زنجیره ارزش خرما»، «تولید پکتین از گوجه فرنگی»، «تجهیزات سنگین پتروشیمی» و «صنایع میان دستی پتروشیمی». در تقسیم‌بندی صورت گرفته از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای استان تهران نیز ۸ طرح اولویت‌دار در نظر گرفته شده است که در این خصوص می‌توان به «آجر با تکنولوژی روز (تغییر تکنولوژی به کوره تونلی)»، «بتن سبک گازی AAC (در منطقه فیروزکوه)»، «توسعه واحدهای موجود در تکمیل حلقه‌های زنجیره ارزش صنعت خودرو»، «تجهیزات و ملزومات پزشکی، دندانپزشکی و آزمایشگاه طبی»، «انژکتور و سوزن انژکتور تحت لیسانس یا مشارکت با شرکت‌های معتبر» و «فناوری اطلاعات و ارتباطات نانو تجهیزات -روباتیک الکترونیک و میکرو الکترونیک -اینترنت اشیا (IOT)»، «مصنوعات چرمی»، «طراحی و ساخت انواع نرم‌افزار، حفاظت سرور، امنیت تراکنش‌های مالی و اطلاعاتی، آنتی‌ویروس و آنتی هک، توسعه نرم‌افزار و سیستم‌های عامل Open Source، انواع باز‌ی‌های کامپیوتری» اشاره کرد.
اما برای استان چهارمحال و بختیاری نیز ۱۱ طرح «اسید فسفریک»، «انواع داروهای گیاهی»، «آجر نسوز دلومیتی»، «دولومیت کلسینه شده»، «ریسندگی نخ، بافندگی و رنگرزی و تکمیل پارچه در سیستم پشمی و فاستونی»، «کاغذ از کربنات کلسیم»، «ساخت ماشین‌آلات با کاربرد عام کمپرسور سردخانه و کولر خودرو»، «خطوط تولید ریخته‌گری فولاد و ریخته‌گری دقیق»، «استخراج سنگ‌آهن»، «اکتشاف و استخراج مس و سرب و روی»، «تولید آهن و فولاد خام با اولویت استحصال منیزیم از دولومیت- فرو منگنز» در نظر گرفته شده است. استان بعدی خراسان جنوبی است که ۱۱ طرح را در فهرست اولویت‌های صنعتی و معدنی به خود اختصاص داده است. از جمله این صنایع عبارتند از: «بریکت از ضایعات زغال سنگ کنسانتره زغال – سنگ بهرهبرداری و استخراج مکانیزه معادن -زغال سنگ»، «انواع تایر و تیوب با تکنولوژی روز»، «تولید، عملآوری محصولات گوشت و حفاظت از گوشت کشتارگاه انواع دام»، «پرعیارسازی کروم و منگنز فرآوری –سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی»، «استحصال منیزیم از دولومیت مس کاتد- کنسانتره و شمش طلا». برای استان خراسان رضوی نیز ۱۵ طرح اولویت‌دار در نظر گرفته شده است. از جمله طرح‌های مهم برای این استان شامل «ساخت باکتری پروبیوتیک به عنوان مکمل دام و طیور و آبزیان»، «توسعه واحدهای موجود در تکمیل حلقه‌های زنجیره ارزش صنایع غذایی بر پایه آرد (کیک، کلوچه، بیسکویت و نان صنعتی)»، «مبدل‌های برقی (اینورتر) و کنترلر (با اولویت توسعه واحدهای موجود)»، «اکتشاف و فرآوری مس اکتشاف و فرآوری – طلا و ساخت شمش»، «باتری لیتیومی»، «جواهرآلات از سنگ‌های قیمتی» و «ایجاد صنایع هم‌جوار معدنی متناسب با ظرفیت معادن با اولویت انواع محصولات فولادی (ورق و نورد گرم فولاد و شمش فولاد)»، تسمه و نوار نورد گرم فولاد آلیاژی اشاره کرد.
سهم خراسان شمالی از طرح‌های مهم نیز تنها ۵ طرح است که از جمله طرح‌های پیش‌بینی شده برای این استان می‌توان به «لفاف آلومینیومی» و «فرآوری و بسته‌بندی محصولات گوشتی» اشاره کرد. استان خوزستان نیز با ۱۵ طرح اولویت‌دار در میان استان‌های پرطرفدار برای سرمایه‌گذاری قرار دارد. از جمله طرح های مهم این استان عبارتند از: «متانول محصولات کلردار (گاز کلر، هیپوکلریت، …) و سود سوزآور»، «اوره و آمونیاک» «انواع کاغذ از ضایعات کشاورزی (باگاس)»، «دکستروز، مالتوز، فرکتوز». برای استان زنجان نیز ۶ طرح اولویت‌دار در نظر گرفته شده است، از جمله طرح‌های مهم این استان شامل «ریسندگی الیاف کوتاه و بافندگی» «انواع نخ»، «استخراج مس»، «روی و محصولات آن» و« نقره و محصولات آن» می‌شود. استان سمنان نیز از میان طرح‌های مهم و اولویت‌دار ۵ طرح را به خود اختصاص داده است که در این خصوص می‌توان به «ورق هسته ترانسفورماتور و سایر تجهیزات الکترونیکی»، «انواع فرآورده بر پایه پسته» و «دستگا‌ه‌های انداز‌ه‌گیری مربوط به خودرو و مصرف سوخت تحت برند» اشاره کرد. در فهرست اولویت‌های صنعتی و معدنی برای استان سیستان و بلوچستان نیز ۱۰ طرح در نظر گرفته شده است که این طرح‌ها عبارتند از: «تبدیل گاز طبیعی به پلی پروپیلن (GTPP)سایر واحدهای میان دستی پتروشیمی»، «کلینکر»، «احداث کشتارگاه صنعتی دام سبک و سنگین و بسته‌بندی گوشت» و «ساخت غذاهای آماده و نیمه آماده از آبزیان». اما برای استان فارس نیز ۱۱ طرح مدنظر قرار گرفته که در این خصوص می‌توان به «تجهیزات و ملزومات پزشکی، دندانپزشکی و آزمایشگاهی طبی»، «ساخت و بسته‌بندی انواع اسانس گیاهی، فرآوری شیرین بیان» و «پی‌جویی، اکتشاف و استخراج سنگ آهن» اشاره کرد.
در استان قزوین ۱۲ طرح در لیست اولویت‌های صنعتی و معدنی قرار گرفته‌اند که از جمله این طرح‌ها می‌توان به «مصنوعات شیشه»، «سرامیک صنعتی- گلوله‌های سرامیکی آلومینیایی»، «موتور‌سیکلت برقی»، «لاکتوز»، «پروتئین شیر» و «توربین بادی و تجهیزات مرتبط با آن» اشاره کرد. در استان قم هم ۹ طرح مصوب شده که طرح‌هایی مانند «لوازم آرایشی و عطریات»، «باتری لیتیومی»، «ایجاد واحدهای نوین چاپ و نشر» و «پارچه و نخ پلی‌استر» را شامل می‌شود.
در لیست اعلام شده از سوی وزارت صمت همچنین برای استان کردستان طرح‌هایی برای قرار گرفتن در لیست اولویت‌های صنعتی و معدنی جانمایی شده است. برخی از طرح‌های مصوب این استان که در ۱۱ بخش تعبیه شده است شامل «کاغذ از کربنات کلسیم»، «انجماد و بسته‌بندی ماهیان سردآبی»، «کازئین- لاکتوز»، «کنسانتره و گندله سنگ‌آهن» و «آهن اسفنجی- شمش فولاد- مقاطع فولادی» است.
برای کرمانی‌ها هم ۸ طرح مصوب در نظر گرفته شده است. بر این اساس طرح‌هایی مانند «انواع داروهای گیاهی»، «آهک‌هیدراته»، «انواع تایر و تیوپ با تکنولوژی روز» و «مس کاتد-فرآوری تیتانیوم» در لیست اولویت‌های صنعتی و معدنی این استان جانمایی شده است. در استان کرمانشاه هم ۱۰ طرح در فهرست اولویت‌های صنعتی و معدنی قرار گرفته است. «ساخت منسوجات»، «کاغذ از کربنات کلسیم»، «استخراج و فرآوری قیر طبیعی با تکنولوژی روز» و «ساخت تجهیزات پزشکی و جراحی و وسایل ارتوپدی» از جمله این اولویت‌هاست.
کهگیلویه و بویر احمد استان بعدی است که از طرح‌های مصوب در لیست اولویت‌های صنعتی و معدنی برخوردار است. برخی از اولویت‌های هشت‌گانه در نظر گرفته شده برای این استان شامل «داروهای گیاهی»، «اکتشاف فسفات»، «پوشاک»، «فرآوری سیب و انگور» و «گوشت و محصولات آن» هستند. در استان گلستان هم ۸ طرح مصوب شده است. از جمله این طرح‌ها «ساخت مواد شیمیایی اساسی به‌جز انواع کود»، «استخراج کانی‌های شیمیایی و کود»، «ساخت خمیر کاغذ و مقوا» و «تولید فرآورده‌های دانه‌های آسیاب‌شده» است. برای گیلانی‌ها هم ۱۱ طرح مصوب در لیست اولویت‌های صنعتی و معدنی از سوی سیاست‌گذاران تعبیه شده است. برخی از این طرح‌ها عبارتند از: «نخ جراحی سنتتیک»، «انواع پوشاک»، «چای‌‌سازی»، «ساخت انواع لامپ‌های الکترونیکی» و «ساخت و تعمیر قایق تفریحی».
همچنین براساس اولویت‌گذاری‌ها، برای استان لرستان ۹ طرح مصوب در نظر گرفته شده است. برخی از طرح‌های مصوب شده این استان شامل «فرآوری خاک‌های صنعتی»، «صنایع پاییندستی پتروشیمی»، «کاغذ از کربنات» و «فرآوری و بسته‌بندی محصولات گوشتی» هستند. در استان مازندران هم ۱۰ طرح در لیست اولویت‌های صنعتی و معدنی قرار گرفته که از جمله این طرح‌ها عبارتند از «کود بیولوژیک»، «نخ و پارچه ابریشمی»، «فرآورده‌های آب پنیر» و «مولدهای همزمان برق و گرما».
فهرست منتشر شده از اولویت‌های صنعتی و معدنی همچنین نشان می‌دهد برای استان مرکزی ۱۱ طرح مصوب در نظر گرفته شده است. «ابزارآلات و یراق‌آلات»، «لفاف آلومینیومی»، «ژئو تکتسایل» و «چرخ یکپارچه قطار» از جمله این طرح‌های مصوب هستند. اما استان بعدی که برای آن اولویت‌های صنعتی و معدنی تعبیه شده، هرمزگان است. برای این استان ۹ طرح مصوب شده است که برخی از آنها شامل «نوشابه‌های غیرالکلی»، «ایجاد حلقه‌های آب‌بر زنجیره ارزش فولاد»، «الکترود گرافیتی» و «بازیافت ضایعات و خرده‌های فلزی» هستند. برای همدانی‌ها هم ۱۰ طرح مصوب در نظر گرفته شده است. «پلی سیلیکون»، «الیاف شیشه- شیشه به روش فلوت»، «چینی و سرامیک بهداشتی»، «آجر نسوز دلومیتی» و «فیبر نوری» از جمله طرح‌های جانمایی شده در فهرست اولویت‌های صنعتی و معدنی است. آخرین استان، یزد است که برای آن ۱۰ طرح مصوب در نظر گرفته شده است. برخی از طرح‌ها شامل «سرامیک صنعتی»، «ساخت هواپیمای سبک»، «بهرهبرداری و فرآوری از معادن سنگ‌آهن»، «انواع پوشاک» و «الکترود گرافیتی» هستند.
منبع: دنیای اقتصاد