احتمال سقوط آزاد دلار چقدر است؟ / آیا تجربه امضای قطعنامه 598 تکرار می‌شود؟
نتیجه انتخابات امریکا در رقابتی نفس‌گیر و شانه‌به‌شانه به سمت پیروزی جو بایدن چرخیده است و حالا بازار ایران که بیشتر از گذشته به مذاکره دوباره ایران و امریکا و بازگشت به برجام امیدوار شده، ریزش قیمت را در روزهای اخیر تجربه می‌کند.
در این میان برخی معتقد هستند که در صورت بازگشت امریکا به برجام، احتمال سقوط آزاد قیمت دلار وجود دارد چرا که ممکن است دوباره وضعیتی مشابه امضای قطعنامه 598 در زمان جنگ ایران و عراق تجربه شود.
شاهین چراغی، عضو شورای عالی بورس یکی از این افراد است که شب گذشته در توییتی به این موضوع اشاره کرده است. با وجود این، کارشناسانی وجود دارند که این احتمال را رد می‌کنند.
ولی‌اله فاطمی‌اردکانی، کارشناس بانکی و عضو سابق هیات مدیره بانک ملی در این‌باره به سرویس اخبار تاریخ ما می‌گوید که وضعیت سیاسی و اقتصادی حال حاضر بسیار پیچیده‌تر از سال‌های جنگ است و به هیچ عنوان نمی‌شود این دو وضعیت را با یکدیگر مقایسه کرد.
او ادامه می‌دهد که با پایان جنگ، کشور با یک وضعیت شفاف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مواجه بود و تکلیف سیاستمداران در بسیاری از جهات روشن بود. در حال حاضر ایران با معادله پیچیده تحریم و شرایط پیچیده اقتصادی، اجتماعی و سیاست داخلی مواجه است و نمی‌توان نسخه آن زمان را برای بازار ارز پیچید.
این کارشناس همچنین تاکید می‌کند که در شرایط فعلی اگر تحریم‌های ایران برداشته شود کشور برای تقویت ذخایر ارزی خود نیاز به تقویت صادرات دارد بنابراین سقوط قیمت دلار به نفع صادرات نیست و در مقابل کاهش قیمت ارز موجب تقویت تقاضای واردات و فشار به ذخایر ارزی می‌شود.
فاطمی همچنین می‌گوید که ایران در حال حاضر به جز کمبود ذخایر ارزی دچار مشکل رشد نقدینگی است و این مساله سبب کاهش ارزش ریال شده است و از آن سمت دولت برای ممانعت از قدرت تخریبی رشد نقدینگی دیگر بیشتر از این، قادر به فروش اوراق قرضه نیست.
در نتیجه دولت برای کنترل موج نقدینگی نیاز به کمک صادرات و بازاریابی خارجی دارد. ضمن اینکه فعالان صنعت و تجارت هم انتظار سقوط قیمت ارز را ندارند و به نظر می‌رسد چشم‌انداز آنها برای آینده دلار در بهترین حالت این است که قیمت ارز به نرخ‌های سال 98 برگردد.
تقویت ارزش ریال زمان‌بر است
حسین سلیمی، عضو کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق ایران هم عقیده‌ای مشابه فاطمی دارد و به سرویس اخبار تاریخ ما می‌گوید که اگر مذاکره موفقی انجام شود، دولت خیلی شاهکار کند، بتواند قیمت دلار را به کانال 17 تا 18 هزار تومان برگرداند.
او تاکید می‌کند که البته برای بازگشت دموکرات‌ها به برجام اما و اگرهای فراوانی مطرح است و آنها قول نداده‌اند که بدون قید و شرط به برجام برگردند. ضمن اینکه اگر فرض کنیم که ایران تمامی شروط امریکا را برای مذاکره بپذیرد، برداشتن هرکدام از تحریم‌های ایران نیازمند رای‌گیری در مجلس سنا و نمایندگان امریکا دارد و اگر این مجلس به دست اکثریت جمهوری‌خواهان بیفتد، بایدن نمی‌تواند هر سیاستی که دوست داشت در قبال ایران داشته باشد.
از طرف دیگر بازگشت ایران به بازارهای صادراتی نفت بسیار دشوار بوده و شاید بتوان گفت تا زمانی که بایدن سرکار بیاید و بخواهد سیاست مذاکره با ایران را فعال کند و تمام پروسه گفته شده را پشت سر بگذارد، ممکن است چند سال طول بکشد و بنابراین تصور سقوط آزاد دلار کمی دور از ذهن است.