چغندر قند، الگوی تولید محصولات کشاورزی در ایران
معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی معتقد است افزایش بهره‌وری در تولید چغندر قند در ایران را می‌توان به سایر محصولات کشاورزی هم تعمیم داد.
عباس کشاورز، معاون محمود حجتی در وزارت جهاد کشاورزی و یکی از مردان کلیدی این وزارتخانه است. او در کمتر محفلی سخنرانی می‌کند، اما وقتی دعوت‌ها را می‌پذیرد، دیگر کمتر کسی است که تا انتهای صحبت‌هایش صبر نکند.
به گزارش سرویس اخبار تاریخ ما،کشاورز دقیق، غیر سیاسی و بر مبنای عدد و رقم سخن می‌گوید و نتیجه‌گیری بحث هایش هم همیشه با پیشنهاد همراه است. او معتقد است افزایش بهره‌وری در تولید چغندر قند و شکر را می‌توان به دیگر محصولات کشور هم تعمیم داد.
رویای فراموش‌نشدنی برنامه سوم توسعه
معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی روز یکشنبه در جشن ملی خودکفایی در تولید شکر که به دعوت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار شد، از خروجی آن دسته از برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های این وزارتخانه در طول چهار سال گذشته پرده برداشت که منجر به خودکفایی در تولید شکر شده‌اند.
کشاورز گفت:«تولید شکر در ایران از سال 1379 تا سال 1395، در مجموع روندی همواره صعودی داشته است. دولت تدبیر و امید اما در چهار سال گذشته تولید شکر را به میزان 25 درصد در کشور افزایش داده که تقریباً بی‌سابقه است و نکته اینجا است که ما این حجم از افزایش در تولید را صرفا به کمک افزایش بهره‌وری به دست آورده‌ایم.»
کشاورز معتقد است صنعت تولید شکر در ایران یکی از بهترین عملکردهای خود را در زمان برنامه سوم توسعه داشته که در زمان دولت اصلاحات اجرایی شده است. او گفت:«تولید شکر در برنامه چهارم توسعه که به شکل بسیار نامنظمی اجرا شد، مشکلات بسیاری را تجربه کرد و در چهار سال گذشته هم تولید این محصول مجددا به روزهای خوش گذشته برگشت. من فکر می‌کنم توفیق ما در این زمینه به دلیل گسترش کشت پاییزه چغندر قند است. ما معتقدیم کشت بهاره چغندر قند دیگر ظرفیت توسعه ندارد و دلیل اصلی این موضوع هم بحران کمبود آب در کشور است.»
نیشکر به اندازه چغندر خوش شانس نبود
کشاورز در مورد تفاوت تولید میان چغندر قند و نیشکر گفت:« توفیقات ما در مورد نیشکر به اندازه چغندر قند نبوده است و در این مورد، ما تنها توانسته‌ایم سطح زیر کشت نیشکر را در فاصله سال های 1379 تا 1395، از 42 هزار هکتار به حدود 90 هزار هکتار برسانیم. با این همه، عملکرد ما در بخش نیشکر هنوز به سطح برنامه سوم توسعه نرسیده و ما در این برنامه، خروجی‌هایی بسیار بهتر از حالا داشتیم.»
معاون وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد:«یکی دیگر از معضلات تولید نیشکر در کشور این است که تولید این محصول در ایران از 9 تن در هر هکتار که در برنامه سوم وجود داشت، به 6 تن در هر هکتار رسیده بود و در واقع افولی شدید را تجربه کرده بود. با این همه، در سال‌های اخیر توانسته‌ایم به رقم 8.5 تن به ازای هر هکتار برسیم که همچنان از نقطه اوج تولید این محصول در 2 دهه اخیر پایین تر است.»
کشاورز در مورد ضریب خوداتکایی تولید نیشکر هم گفت:«ضریب خوداتکایی تولید نیشکر در برنامه سوم توسعه حدود 60 درصد بود که در سال‌های اخیر به حدود 65 درصد رسیده و ما امیدواریم در سال 1396 به 70 درصد برسد.»
الگویی برای مصرف آب در بخش کشاورزی
کشاورز شکر را محصولی نمونه و الگو برای تولید بهره‌ور محصولات کشاورزی در ایران دانست و گفت:«میزان آب مصرفی برای تولید هر کیلوگرم شکر نشان می‌دهد ما از برنامه سوم توسعه تا به امروز، از 3.92 متر مکعب آب مصرفی برای تولید یک کیلوگرم شکر، به 1.78 متر مکعب آب برای تولید هر کیلوگرم شکر رسیده‌ایم و در واقع تولید محصول را نه به کمک افزایش سطح زیر کشت، بلکه به کمک افزایش بهره‌وری بالا برده‌ایم. به نظر من این الگو را می‌توان به سایر محصولات کشاورزی هم تعمیم داد.»
کشاورز می‌گوید این افزایش بهره‌وری به مدد کشت پاییزه چغندر قند به دست آمده و البته تولید نیشکر باز هم در این زمینه عقب است. «افزایش بهره‌وری در تولید نیشکر متاسفانه نسبت به افزایش بهره‌وری در تولید چغندر قند نبوده است. از طرف دیگر برای تولید شکر در برنامه ششم توسعه به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده است که سطح زیر کشت چغندر قند به هیچ وجه افزایش پیدا نکند و در مقابل، سطح زیر کشت چغندر پاییزه از 18 هزار تن به 55 هزار تن برسد.»