نگرانی‌های پس از وعده جدید رئیس بانک مرکزی / ضمانت ثبات ارزی به چه قیمت؟

عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی شب گذشته با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری درحالی به تشریح آخرین وضعیت ارزی و حتی کل اقتصاد پرداخت که در مجموع با نگاه خوش‌بینانه‌اش چشم‌انداز مثبتی را برای آینده اقتصاد ایران ترسیم کرده است. اما آیا به هزینه ضمانت ثبات ارزی توجهی شده است؟

به گزارش سرویس اخبار تاریخ ما، همتی کلیت سیاست‌های پولی و ارزی بانک مرکزی را بیان کرده اما مهم‌ترین قسمت سخنان همتی شاید آنجا بود که با قاطعیت گفت: در حال حاضر اقتصاد ما پایدار است و قول می‌دهم که ثبات نرخ ارز را حتما تضمین کنم و قول می‌دهم که اقتصاد ایران پیش‌بینی‌پذیر شود.

از نگاه برخی کارشناسان حجم عمده ارزهای کشور در اختیار مجموعه حاکمیتی کشور است که بانک مرکزی به اتکای آن، در بازار ارز دخالت و تلاش می‌کند مطلوب‌ترین شکل قیمت ارز را با توجه به مجموعه سیاست‌هایش تعیین کند. راه‌اندازی صرافی ملی هم به این اقدام مداخله‌گرایانه بانک مرکزی کمک بیشتری کرده است.

اینکه همتی ثبات نرخ ارز را در سخت‌ترین شرایط اقتصادی کشور تضمین می‌کند نشان‌دهنده سیگنال‌هایی بوده که شاید نگران‌کننده باشد؛ سیگنالی شبیه کاهش ذخایر ارزی، اینکه همتی به چه قیمتی به ثبات و سرکوب نرخ ارز ادامه می‌دهد، ابهام مهمی است که از نگاه برخی نگرانی‌هایی به همراه دارد.

پویا ناظران، اقتصاددان، پیش‌تر نیز در خصوص وضعیت ذخایر ارزی هشدار داده و گفته بود: طبعا هر چقدر ذخایر ارزی بیشتر باشد، سرکوب قیمت ارزی برای مدت بیشتری ادامه پیدا می‌کند. اما بالاخره ذخایر ارزی ته می‌کشد، فنر نرخ ارز می‌جهد، و ارزش پول ملی سقوط می‌کند.

آیا ثبات نرخ ارز قرار است به کاهش ذخایر ارزی کشور آن هم در شرایط تحریمی منجر می‌شود؟

ارزهای بنزینی

فرضیه دیگری که می‌تواند در این خصوص مطرح شود شاید این باشد که سخنان همتی پشتوانه‌ای به نام ارزهای بنزینی دارد.

سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین و گازوئیل، کاهش مصرف آن را به دنبال دارد، از سوی دیگر هر ده میلیون لیتر کاهش مصرف بنزین، روزانه پنج میلیون دلار درآمد برای کشور دارد. کاهش قاچاق و کاهش مصرف بنزین، افزایش صادرات آن را در پی دارد که منجر به افزایش ذخایر ارزی دولت می‌شود، به این ترتیب افزایش توان بانک مرکزی در حفظ ثبات قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند. بنابراین از نگاه برخی یکی از تکیه‌گاه‌های وعده همتی می‌تواند رشد درآمدهای ارزی حاصل از صادرات حامل‌های انرژی از جمله بنزین باشد.

نوسان دلار پس از اظهارات همتی

بررسی اظهارات گذشته همتی حداقل در سطح یادداشت‌های اینستاگرامی‌اش نشان می‌دهد که بازار ارز به اظهارات وی واکنش روزانه موافقی را نشان نداده است.

با توجه به نوسانات قیمت دلار در تاریخ نشر پست‌های اینستاگرامی همتی، رئیس کل بانک مرکزی، می‌توان نتیجه گرفت که به دنبال صحبت‌های وی در صفحات مجازی قیمت دلار سیر صعودی به خود می‌گیرد.

بررسی یادداشت‌های همتی در صفحه اینستاگرامش طی چهار ماه اخیر در حوزه بازار ارز و دلار نشان می‌دهد معمولا روز بعد از انتشار این یادداشت‌ها، قیمت دلار افزایش داشته است.

آیا بازاری که نسبت به اظهارات این مقام مسوول درباره ثبات ارزی روی خوش نشان نداده، امکان دارد به تضمین او برای ثبات واکنش مثبتی نشان دهد؟