سیگنال‌هایی برای پیش‌بینی آینده بورس
در هفته اخیر شاخص بازار سهام پس از یک دوره میان‌مدت قابل توجه افزایش، بالاخره دچار افت شد. چه عواملی در این افت تاثیر داشتند و این عوامل چقدر ممکن است ادامه یابند؟
به گزارش سرویس اخبار تاریخ ما، در هفته اخیر شاخص بازار سهام پس از یک دوره میان‌مدت قابل توجه افزایش، بالاخره دچار افت شد. چه عواملی در این افت تاثیر داشتند و این عوامل چقدر ممکن است ادامه یابند؟
در این مورد دنیای اقتصاد نوشته است: قیمت‌های دلار در بازار آزاد تهران در هفته جاری به محدوده ۱۷۸۰۰ تومان رسید که بالاترین نرخ در ۱۹ ماه اخیر است. تنها در مهر‌ماه ۹۷ بود که برای چند روز ملتهب نرخ‌ها بالاتر از ۱۸ هزار تومان قرار گرفت.
از آن زمان تاکنون، به‌رغم فشارهای تحریمی و محدودیت عرضه، بانک مرکزی موفق شده تا با پاره‌ای از تمهیدات، از التهاب بیشتر ارزی پیشگیری کند. رشد تقریبا هزار تومانی قیمت‌ها در ۱۰ روز گذشته بار دیگر زمزمه‌هایی از در پیش بودن موج جدید تورم ارزی را در جامعه ایجاد کرده است؛ به‌ویژه آنکه برخی گمانه سرایت آثار رشدهای هیجانی بورس به بازار ارز را مطرح کرده‌اند.
به‌رغم این مساله، نگاهی به پارامترهای بنیادین نشان می‌دهد که ارزش کنونی ریال در برابر ارزهای خارجی در سطوح نازلی از منظر نسبی قرار دارد. در همین راستا، با تبدیل حجم نقدینگی کنونی به دلار ۱۷۸۰۰ تومانی رقمی کمتر از ۱۵۰ میلیارد دلار حاصل می‌شود که معادل کف‌های تاریخی این نسبت است. به لحاظ برابری قدرت خرید نیز نرخ‌های فعلی نزدیک به ضعیف‌ترین سطوح ارزش نسبی ریال از سال۵۷ تاکنون است.
در همین حال، سیاست‌های محدودیت واردات و رصد تقاضای سرمایه‌ای باعث شده تا مهار سمت تقاضا نیز در دست سیاست‌گذار بماند. در همین هفته، رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به متفاوت بودن چشم‌انداز تورمی از انتظارات موجود بر انتشار رسمی رقم تورم هدف در آینده نزدیک تاکید کرده است. ترکیب داده‌های موجود با احتمال انتشار اوراق بدهی در آینده نزدیک و جمع‌آوری نقدینگی سرگردان این گمانه را تقویت می‌کند که به‌رغم رشد اخیر دلار، امکان تثبیت ارز در نرخ‌های کنونی سناریوی محتملی باشد؛ وضعیتی که در صورت تحقق، به لحاظ تاثیر‌گذاری بر مفروضات پیش‌بینی سود شرکت‌ها برای فعالان بازار سرمایه نیز حائز اهمیت است.
رصد تحولات در بازارهای جهانی گویای آن است که قیمت سهام بعضا به سطح قبل از بحران پاندمی کرونا نزدیک شده و در مواردی (نظیر شاخص شرکت‌های تکنولوژی نزدک) از آن عبور کرده است. به عبارت دیگر، با وجود تاثیرات وخیم این اتفاق بر عملکرد اقتصاد و پایداری تبعاتی همچون کاهش مصرف و بیکاری بالا، قیمت‌های دارایی‌های ریسک‌پذیر پس از یک افت موقت، به گونه‌ای رفتار می‌کنند که انگار نه خانی آمده و نه خانی رفته است! موشکافی درخصوص دلایل این امر نشان می‌دهد که سیاست بی‌محابای پولی بانک‌های مرکزی به‌ویژه در آمریکا نقش اصلی را در ایجاد این واکنش رفتاری ایفا کرده است.
در همین راستا، با خرید پر دامنه دارایی‌ها از جمله اوراق قرضه دولتی و شرکتی و سایر ابزار بدهی، حجم پایه پولی دلار در سه ماه اخیر حدود ۵۰ درصد افزایش یافته که به لحاظ حجم خلق نقدینگی در کل تاریخ بی‌سابقه است. روند کمابیش مشابهی نیز توسط سایر سیاست‌گذاران پولی در اروپا و ژاپن هم قابل‌مشاهده است. فارغ از انتقاداتی که این روند درخصوص تبعات تورمی بلندمدت سیاست‌ها برانگیخته، پیامد کوتاه‌مدت این مسیر احتمالا عبارت از بازگشت قیمت کلیه دارایی‌های ریسک‌پذیر به سطوح قبل از شیوع کرونا است. در این میان، بازار نفت و مواد خام و کالاها هنوز بیشترین فاصله از حد مزبور را دارند. از این‌رو، انتظار می‌رود با بازگشت تدریجی فعالیت‌های اقتصادی به روال عادی در ماه‌های آینده، بازار کالایی در سطح جهان شاهد رونق قیمتی باشد؛ وضعیتی که در صورت تحقق، برای عملکرد شرکت‌های صادر‌کننده و تولید‌کنندگان بزرگ مواد خام در بورس تهران نیز حائز اهمیت است.