عوامل تاثیرگذار بر بازار خودروهای خارجی در سال جدید

اگر اتفاقات و برخی سیاسی‌کاری‌ها اجازه دهد جگوار، لندروور و رنجروور، برند‌های جدید لوکس بازار ایران خواهند بود. با این احتساب بازار خودروهای لوکس وارداتی در سال جاری شاهد بیشترین تغییر و تحولات خواهد بود.

بازار خودروهای وارداتی در سال ۱۳۹۵، بیش از ۶٠ درصد رشد نسبت به سال ۹۴ تجربه کرد. سالی که در آن بیش از ١٠۴ هزار دستگاه خودرو به‌فروش رفت. اما در هر حال آمار فروش خودروهای وارداتی در سال ۱۳۹۵ بسیار بهتر از قبل بود.

اما وضعیت این بازار در سال جاری چگونه خواهد بود‌؟ برای بررسی این موضوع باید اثر هر یک از مولفه‌های تاثیرگذار اصلی بر بازار خودروهای وارداتی را بررسی کنیم.

تاثیر حذف واردکنندگان متفرقه

نخستین مولفه تاثیرگذار، قوانین جدید واردات خودرو است که قطعا در سال جاری اثر خود را بسیار محسوس‌تر نشان خواهد داد. از مهرماه سال گذشته وارد‌کنندگان متفرقه از ثبت سفارش خودرو منع شده‌اند و در واقع آنچه تا امروز توسط آن‌ها در حال ورود به کشور است، از محل ثبت سفارش‌های قبل از مهرماه ١٣٩۵ انجام گرفته است.

با حذف این وارد‌کنندگان متفرقه از بازار عملا بیش از نیمی از تامین‌کنندگان خودروهای وارداتی از گردونه تامین نیاز بازار حذف خواهند شد اما این اتفاق برای همه برندها خوشایند نیست‌!

برندهایی که بخش اعظمی از نیاز بازار خودرویشان توسط گری‌مارکت یا واردکنندگان متفرقه تامین می‌شد، از این موضوع متضرر خواهند شد زیرا این شرکت‌ها یا مجبور خواهند بود از این پس تمام نیاز بازار به محصولات برندشان را تامین یا اینکه قسمتی از سهم بازار برندشان را به برندهای دیگر واگذار کنند. برند‌هایی مثل تویوتا، هیوندای و کیا از این دست هستند.

از سال ١٣٩١ و با وضع تحریم‌ها سهم بازار خودروهای وارد شده این سه برند در بازار که توسط نماینده آنها وارد می‌شوند، به‌طور محسوس کاهش یافته و در مقابل سهم بازار واردکنندگان متفرقه این برندها به‌طور تصاعد هندسی افزایش پیدا کرده بود و کار به جایی رسید که سهم وارد‌کنندگان متفرقه از بازار این برندها به بیش از ٧٠‌درصد رسید و تنها ٣٠ درصد نیاز بازار توسط نمایندگی‌ها تامین می‌شد.

اما با وضع قانون جدید این اوضاع آشفته باید به قبل از سال ١٣٩١ بازگردد. امسال سهم واردکنندگان اصلی باید بسیار بیشتر از وارد‌کنندگان متفرقه شود.

حال نمایندگی‌های تویوتا، هیوندای و کیا یا باید خود قسمت اعظم نیاز بازار به محصولات برندشان را تامین یا اینکه بخش بزرگی از بازار برندشان را به برندهای دیگر واگذار کنند؛ اتفاقی که این روزها در حال به وقوع پیوستن است.

کاهش سهم بازار هیوندای که هر هفته بیشتر می‌شود یا کاهش فاصله رتبه دوم واردات یعنی کیا با برند سوم وارداتی‌ها به همین دلیل در حال رخ دادن است‌!

همچنین نزول تویوتا از رتبه دوم واردات به رتبه چهارم دقیقا به این موضوع مربوط است. در واقع چنانچه نمایندگی‌های برندهای فوق نتوانند تمام نیاز بازار را پوشش دهند به‌دلیل حذف تدریجی واردکنندگان متفرقه، برندهای دیگری که اصولا توان افزایش میزان واردات خود توسط نمایندگی رسمی را دارند، بخش بزرگی از بازار این برندها را تصاحب خواهند کرد.

به همین دلیل امسال رنو با جهشی خیره‌کننده خود را به رتبه سوم واردات رساند و با گرفتن سهم بازار از هیوندای، کیا و تویوتا توانست تویوتا را بعد از چند سال پشت سر بگذارد و در رتبه سوم میزان واردات قرار گیرد.

اما این اتفاق در سال جدید سرعت بیشتری خواهد گرفت. شرکت‌هایی که توان گرفتن تسهیلات تجاری و مالی مناسب ندارند، توان افزایش تصاعدی میزان واردات خود را نخواهند داشت و در این شرایط نمایندگی‌هایی که امکان جذب سرمایه‌های بزرگ یا استفاده از تسهیلات LC خارجی مناسب را دارند، به میزان واردات خود خواهند افزود.

در واقع در سال جدید رنو، نیسان و میتسوبیشی که امکان استفاده از این منابع مالی بزرگ یا LC های خارجی بسیار ارزان‌قیمت را دارند، سهم بازار بیشتری از بازاری را خواهند گرفت که نمایندگی‌های دیگر در آن توان تامین منابع مالی مناسب برای افزایش میزان واردات را ندارند.

این موضوع باعث خواهد شد در سال جدید سهم بازار برندهای وارداتی به‌خصوص در منطقه اوج رقابت، یعنی سگمنت‌های ١٠٠ تا ٢۵٠ میلیون تومان تغییرات بیشتری کند.

بنز، پورشه و آئودی بازار لوکس‌ها را می‌بلعند

اما دومین قانونی که بر بازار وارداتی‌ها در سال ۹۶ تاثیر خواهد گذاشت، حذف نمایندگی‌های غیر‌رسمی خواهد بود. نمایندگی‌های غیررسمی امسال از هر طریقی تلاش کردند مجوز فعالیت خود را برای چندماه تمدید کنند و بتوانند راه چاره‌ای برای ماندن در بازار وارداتی‌ها پیدا کنند اما قطعا در سال جدید این تمدید مهلت چند‌باره اتفاق نخواهد افتاد و این شرکت‌ها در صورتی‌که نتوانند مجوز نمایندگی رسمی خود را تمدید یا ارائه کنند، باید با بازار وارداتی‌ها خداحافظی کنند.

نمایندگی‌های برندهای ب‌ام‌و، هوندا و تویوتا در این وضعیت به سر می‌برند. این شرکت‌ها توانسته‌اند برای مدتی تا ارائه مجوز نمایندگی رسمی از وزارت صمت مهلت بگیرند اما شرایط نمایندگی آنها چندان پایدار نیست و چنانچه مورد سختگیری قرار گیرند باید فعالیت خود را تعطیل کنند.

در این میان وضعیت نمایندگی دو برند ب‌ام‌و و هوندا ناپایدارتر است زیرا شواهد به‌گونه‌ای پیش می‌رود که به نظر نمی‌رسد شرکت مادر تمایلی به رسمی کردن همکاری با آنها داشته باشد. در نهایت اگر تویوتا و هوندا از بازار خداحافظی کنند، دو برند ژاپنی دیگر یعنی نیسان و میتسوبیشی به آسانی سهم بازار آن را به خود اختصاص خواهند داد.

در مورد لکسوس نیز چنانچه این اتفاق رخ دهد، مرسدس بنز، پورشه و نمایندگی جدید رسمی برند آئودی بیشترین نفع را خواهند برد و بازار لکسوس را تصاحب می‌کنند. در مورد ب‌ام‌و نیز اوضاع مشابه خواهد بود و ستاره ایران نمایندگی رسمی بنز، معین موتور نماینده رسمی پورشه و گروه گرامی نماینده رسمی آئودی آماده بلعیدن بازار ب‌ام‌و هستند.

اگر روحانی رئیس‌جمهور بماند

اما موضوع سومی که بر بازار وارداتی‌ها تاثیر زیادی خواهد داشت، تحولات سیاسی به‌خصوص انتخابات ریاست جمهوری در خرداد‌ماه است. چنانچه دولت فعلی مجددا از مردم رای بگیرد سیر تحولات چند ماه گذشته در بازار وارداتی‌ها تندتر خواهد شد و سیاست‌هایی که اعمال شده است با روند تندتری پیش خواهد رفت اما در صورت تغییر دولت همه‌چیز در هاله‌ای از ابهام فرو می‌رود و حداقل تا شهریور‌ماه و روی کار آمدن دولت جدید، بازار متشنج خواهد شد و شاید این تشنج تا اوایل سال ٢٠١٨ میلادی ادامه‌ داشته باشد؛ اتفاقی که پیش‌بینی تحولات بازار وارداتی‌ها را بسیار سخت خواهد کرد.

‌به‌هر حال چنانچه دولت وقت مجددا بر راس امور قرار گیرد، تمرکز وزارت صمت بر تولید و عمق ساخت داخل بالای ۳۰درصد خواهد بود و وارد‌کنندگان برای بقای خود باید به‌سمت تولید و مونتاژ حرکت کنند.

همچنین واردات قانونمند می‌شود و اوضاع کسب‌و‌کار برای نمایندگی‌های رسمی آسان‌تر و برای غیررسمی‌ها و واردکنندگان متفرقه سخت‌تر خواهد شد.

عرضه خودروهای جدید از تابستان

اما چهارمین عامل تاثیر‌گذار بر بازار وارداتی‌ها در سال جدید ورود برند‌های جدید تراز اول جهانی و نمایندگی‌های جدید به بازار وارداتی‌ها خواهد بود. مهم‌ترین نام، فولکس‌واگن است که این‌بار با عزم جزم به بازار تولید و واردات خودرو در ایران ورود خواهد کرد و احتمالا در تابستان اگر همه چیز طبق پیش‌بینی‌ها پیش رود، شاهد ورود خودروهای آن خواهیم بود.

اگر تحولات سیاسی عجیبی در ایران رخ ندهد، احتمالا نخستین سری آلمان‌های دوست‌داشتنی را تابستان ٩۶ در خیابان‌ها خواهیم دید. نخستین محصول تولیدی احتمالا فولکس پولو خواهد بود و نخستین خودروهای وارداتی نیز جتا، پاسات و تیگوان که محدوده قیمتی ١۵٠ تا ٢۵٠ میلیون تومان را پوشش خواهند داد.

دومین برند جدید وارداتی پژو خواهد بود. ایران خودرو قصد عرضه پژو ٣٠٠٨ و ۵٠٨ را به‌طور واردات دارد. این خودروها نیز در محدوده قیمتی ٢٠٠ میلیون تومان قرار دارند. سیتروئن‌های وارداتی هم توسط سایپا عرضه خواهند شد و از محدوده قیمتی ١۴٠ تا ٢٠٠ میلیون تومان را در‌بر‌می‌گیرند.

اما برند‌های جدید وارداتی فرزندان فولکس‌واگن خواهند بود. آئودی، سئات و اشکودا هر کدام یک نماینده رسمی در ایران پیدا کرده‌اند و به بازار ایران وارد خواهند شد.

محدوده قیمتی آنها نیز از حدود ١٣٠ تا ٧٠٠ میلیون تومان متغیر است. آئودی بازار خودروهای لوکس را به‌شدت تحت تاثیر قرار خواهد داد زیرا سیاست واردکننده کهنه‌کار آن روی نفوذ بر بازار با ارائه قیمت‌های رقابتی است.

در نهایت اگر اتفاقات و برخی سیاسی‌کاری‌ها اجازه دهد جگوار، لندروور و رنجروور، برند‌های جدید لوکس بازار ایران خواهند بود. با این احتساب بازار خودروهای لوکس وارداتی در سال جاری شاهد بیشترین تغییر و تحولات خواهد بود.

منبع:دنیای خودرو