تلاش برای نجات تپه فیروزان نهاوند از نابودی

به‌گزارش «تاریخ ما» به نقل از میراث‌آریابه نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، محسن جانجان سرپرست هیئت باستان‌شناسی امروز سه شنبه 2 مرداد 97 با اعلام این خبر گفت: «تپه فیروزان یا در زبان محلی تپه رشید، محوطه‌ای متعلق به دوران تاریخی (اشکانی-ساسانی) و اسلامی (سده‌های 3 و 4 هـ.ق.) در شمال شهرستان نهاوند، و جنوب‌غربی شهر فیروزان قرار گرفته که در سال 1384 با شماره ثبت 13044 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.»
به گفته این باستان شناس،فیروزان یا همان فیروزآباد خزل، از روستاهای قدیمی نهاوند در سال 1374 تبدیل به شهر شد و امروزه مرکز بخش خزل شهرستان نهاوند است.»

جانجان اظهار کرد: «فیروزان در سال 1355،  جمعیتی معادل 382 نفر داشت، اما در سال‌های اخیر جمعیت آن رشد فزاینده‌ای داشته و منجر به گسترش شهر فیروزان شده است.»
او این امر رابیانگر افزایش نقش و جایگاه و مهاجرپذیر بودن این شهر در سال‌های اخیر دانست و گفت: «فیروزان، در مسیر راه اصلی نهاوند به کرمانشاه و در کنار رودخانه‌ی قلقل‌رود و در غرب کوه قشلاق و در دشتی حاصل خیز و پر آب واقع‌شده‌ است.»

نقش تپه فیروزان در جنگ نهاوند
او به خبرنگار تاریخ ما گفت:: «در حاشیه‌ بافت قدیمی شهر فیروزان تپه‌ ای تاریخی وجود دارد که به باور اهالی شهر و همچنین شواهد باستان‌شناختی، این تپه فیروزآباد کهن بوده که در جنگ نهاوند نقش خطیری در مقاومت نهاوند در مقابل سپاه اعراب داشته و در نهایت با مرگ فیروز شهر سقوط و مورد تاخت و تاز اعراب قرار گرفته است.»

جانجان اظهار کرد: «در منابع آمده است فیروز یا فیروزان، نام یکی از امیران ایران بوده که در سال بیست و یکم هجری عمر حکومت کوفه را از سعدبن وقاص گرفت و عبدالله عطفان را به جای وی نصب کرد یزدگرد با آگاهی از عزل سردار نام‌آور عرب در صدد برآمد با اعراب وارد جنگ شود از این رو از همه نقاط کشور کمک خواست و لشکری انبوه مرکب از ۱۵۰ هزار نفر جمع کرد و در رأس سپاه ایران فیروزان قرار داشت.»

به گفته این باستان شناس، دلیل نام‌گذاری شهر فیروزان اینست که محل نبرد فیروزان با لشکر اعراب بوده است.»
 سرپرست هیئت باستان شناسی وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد: «تپه فیروزان (رشید) امروزه با گسترش شهر فیروزان نهاوند در بافت اصلی شهر یاد شده قرارگرفته و صدمات جبران‌ناپذیری به آن وارد شده است به گونه‌ای که بخش‌هایی از این تپه تسطیح و گودبرداری شده، بخشی از آن محل ریختن زباله‌های شهری و نخاله‌های ساختمانی اهالی شهر و بخش دیگر نیز به منظورساخت گورستان شهر فیروزان کاملاٌ از بین رفته و تنها برجستگی اصلی این تپه بر ‌جا مانده است.»
جانجان گفت: «با توجه به قرارگیری تپه فیروزان (رشید)در حواشی و جاده‌ورودی شهر و همچنین گسترش قبرستان و گلزار شهدای فیروزان به‌سمت تپه و تعرض به عرصه و حریم تپه‌ یاد شده ضرورت مشخص شدن عرصه و حریم در راستای حفظ این تپه و آثار فرهنگی آن را دو چندان کرد.»
این باستان شناس تأکید کرد: «ضرورت تعیین عرصه و حریم این تپه امری اجتناب‌ناپذیر بود که با پیشنهاد رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان نهاوند و قبول آن توسط  اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان و صدور مجوز از طرف پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، طرح «گمانه‌زنی به‌منظور تعیین عرصه و حریم تپه فیروزان نهاوند(تپه رشید)آغاز شد.»
جانجان گفت: «در این طرح با حفر 10 گمانه به ابعاد 1.5×1 متر پیرامون تپه یاد شده این اثر تاریخی تعیین عرصه شد.»
او وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد: «با اجرای این طرح، تکلیف ساخت‌وسازهای گسترش حریم شهر فیروزان روشن شد و از این پس با توجه به نقشه‌ارائه شده از عرصه و حریم تپه  فیروزان (رشید) می‌توان به‌طور دقیق در رابطه با ساخت و سازهای جدید و ارائه مجوز ساخت نظر داد.»