نکته مهم سفر رییس قوه قضاییه به عراق، ایجاد زیرساخت درک مشترک از مفهوم ناامنی بود

به گزارش خبرگزاری تاریخ ما، علی باقری کنی با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری که شامگاه شنبه (۲۵ بهمن‌) از شبکه دو سیما پخش شد، در رابطه با دستاوردهای سفر اخیر رییس قوه قضاییه به عراق از جمله موضوعات ترور سردار شهید سلیمانی و مسایل حقوق بشری توضیحاتی ارایه کرد.

وی در پاسخ به سوالی در رابطه با این‌که چرا برنامه‌ریزی برای سفر در این موقعیت زمانی انجام شد؟، گفت: از دو جهت می‌شود به این موضوع نگاه کرد، هم زمان و هم کشور انجام سفر؛ که در رابطه با زمان سفر به دلیل کرونا سفرها به کشورهای مختلف به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی هر کشور انجام نمی‌شد که با فروکش کردن کرونا در دستور کار قرار گرفت و هماهنگی‌های لازم انجام شد و این سفر صورت گرفت.
دبیر ستاد حقوق بشر افزود: بعد از شهادت سردار سلیمانی این اولین سفر یک مقام عالی‌رتبه ایرانی به عراق بود که بسیار مهم است و نکته دوم مقصد سفر بود. چون جمهوری اسلامی ایران بیشترین تعاملات اقتصادی را با عراق دارد و بیشترین تردد حدود ۷ میلیون نفر را به این کشور دارد. بنابراین وجود این‌چنین حجم بالای اقتصادی و تردد دو کشور، زمینه‌ساز مسایلی است که اگر خوب به آن رسیدگی نشود، مسایل حقوقی می‌تواند به موضوعات قضایی تبدیل شود و مهمترین موضوع سفر، حل مسایل و مشکلات شهروندان چه در عرصه اقتصادی و چه بسترسازی برای مراودات اقتصادی بین دو کشور بود.
باقری کنی خاطرنشان کرد: علاوه بر بحث‌های قضایی، ابعاد دیگری هم این سفر داشت که در رأس آن پیام مقام معظم رهبری بود که آیت‌الله رئیسی حامل پیام شفاهی رهبری به دولت عراق بود. نکته مهم بعدی در این سفر استقبال مردمی از رئیس دستگاه قضایی ایران به عنوان مقام عالی‌رتبه یک کشور به عراق بود و از جلوه‌های مهم این سفر شروع سفر از محل عروج شهید سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس بود.

وی افزود: آمریکایی‌ها شاهد هستند که به برکت خون این شهداء این سفر از نقطه عروج این شهدا شروع می‌شود. از نکات مهم دیگر این سفر موضوع دیدارهای شخصیت‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و… و طوایف مختلف شیعه و سنی عراق بود که بحث‌های خود را مطرح کردند و انتظار داشتند که نظرات ایران در عرصه‌های مختلف به آنها ارائه شود. همچنین دیدار با خانواده معزز شهدا یکی دیگر از نکات مهمی بود که در این سفر انجام شد.
دبیر ستاد حقوق بشر، دعوت مسئولان اقلیم کردستان از آیت‌الله رئیسی به این منطقه را از دیگر موضوعات مهم این سفر خواند و گفت: چون این سفر از قبل برنامه‌ریزی شده بود، قرار شد در سفرهای بعدی این دیدار انجام شود.
باقری کنی در رابطه با خبرسازی‌هایی که درباره این سفر شده بود، بیان کرد: دشمنان دو ملت ایران و عراق در عرصه‌های مختلف فضاسازی می‌کنند تا بتوانند ماهی خود را صید کنند و اخیرا سرمایه‌گذاری سنگینی کرده بودند که اتفاقات را به اختلاف و نزاع تبدیل کنند که نتیجه نداد و نقشه‌های آنها باطل شد.
وی افزود: این استقبال نشان داد که جایگاه جمهوری اسلامی ایران در میان توده‌های مختلف، جایگاه رفیعی است. همچنین مهمترین بحث اعتماد و اطمینان ما بود که چنین امنیتی در بغداد وجود داشت، چون کدام‌یک از مقامات غربی می‌توانند به این صورت در عراق حضور پیدا کنند؟ در واقع این سفر مانور قدرت ملت ایران و عراق بود.

دبیر ستاد حقوق بشر در رابطه با آخرین وضعیت پرونده ترور سردار سلیمانی تصریح کرد: یکی از هدف‌های مهم این سفر پیگیری موصوع مهم جنایت ترور سردار سلیمانی بود. در این سفر در دو بعد قضایی و حقوقی موضوع ترور سردار حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس رسیدگی و پیگیری شد. در بعد قضایی هم در داخل ایران پرونده تشکیل شده و هم در عراق، چون هم شهروند ما در عراق ترور شده و هم شهروند عراقی. در این روند هیاتی از ایران به عراق رفت و هیاتی از عراق به ایران آمد و تعاملات کتبی انجام شد و تبادل اطلاعات و اسناد وجود داشت تا پرونده در هر دو کشور بتواند با استحکام جدی‌تری جلو برود. در ایران این اقدامات منجر به صدور قراری برای ۴۶ متهم شد و در عراق نیز چنین کاری انجام شد که قرار جلب ترامپ هم توسط دستگاه قضایی عراق صورت گرفت.

وی افزود: در بعد قضایی پیگیری روند قضایی صورت گرفت و کمیته تحقیق جنایت فعال شد و قرار شد که از طرف ما معاون دادستان تهران و از سوی عراق هم معاون دادستان عراق موضوع را جدی‌تر پیگیری کنند. موضوع پیگیری پرونده قضایی ترور سردار سلیمانی و محاکمه عاملان و آمران جنایت بود که مقام معظم رهبری موضوع انتقام سخت را در این رابطه ارایه کردند و یکی از جنبه‌های بارز آن، اخراج آمریکایی‌ها از عراق است که در این سفر پیگیری شد و یادداشت تفاهم مشترکی امضاء شد.

دبیر ستاد حقوق بشر خاطرنشان کرد: همچنین این مساله یک عرصه حقوقی و نرم‌افزاری دارد که نیازمند این است که طرفین یعنی ایران و عراق به درک مشترکی از مفهوم ناامنی برسند.

باقری کنی تاکید کرد: کار مهم در این سفر ایجاد زیرساخت درک مشترک از مفهوم ناامنی بین ایران و عراق بود. وقتی ایران و عراق به این درک برسند که در مجامع بین‌المللی با هم همکاری مشترک داشته باشند، دیگر جای خالی وجود نخواهد داشت که بیگانگان بخواهند امنیت برون‌زا به منطقه بیاورند که این نوع امنیت تضمین‌کننده خود بیگانگان خواهد بود.

باقری کنی در ادامه این برنامه اظهار کرد: این سفر زیرساخت حقوقی ایجاد امنیت منطقه‌ای را نیز ایجاد کرد. کاری که سردار سلیمانی انجام داد، در واقع سخت‌افزاری بود، اما این اقدام حقوقی می‌تواند امنیت نرم‌افزاری را ایجاد کند.

وی با بیان این‌که بارزترین موضوع مطرح، موضوع تروریسم است، گفت: تعریف مشخصی از تروریسم در جهان نداریم. با اقدام دو دولت ایران و عراق زیرساخت حقوقی برای استحکام مقاومت در منطقه شکل گرفت که پایه‌های آن در بندهای این تفاهم‌نامه است تا در آینده دیگر کشورهای منطقه هم به آن بپیوندند تا دیگر جایی برای آمریکا در منطقه نباشد.

دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران افزود: اگر بتوانیم این امر را عملی کنیم، امنیت درون‌زای منطقه‌ای توسط کشورهای منطقه ایجاد خواهد شد و دیگر جایی برای بیگانگان نخواهد بود که این مهمترین نکته در این سفر بود. امر حقوقی که در این سفر در قالب یادداشت تفاهم بین دو کشور ایجاد شد، دارای پیامدهای امنیتی میان‌مدت و بلندمدتی خواهد بود.
باقری کنی در خصوص اقدامات انجام‌شده در این سفر در خصوص زندانیان گفت: توافقات و نتایج این سفر را در سه عرصه می‌توانیم دسته‌بندی کنیم. اولا کار دستگاه قضایی پیشگیری از مشکلات حقوقی چه در داخل و چه خارج از کشور است که بندهای ۶ و ۷ یادداشت تفاهم در رابطه با این موضوع است و در این راستا قرار شده برای کسانی که می‌خواهند تعاملات اقتصادی داشته باشند، آموزش‌های لازم ارایه شود.
وی افزود: موضوع دوم جلوگیری از تبدیل مشکلات حقوقی و قضایی است که از اولویت‌های طرح تحول دستگاه قضایی است و در بند ۹ یادداشت تفاهم به آن اشاره شده است. موضوع بعدی این است که اگر یک مساله حقوقی تبدیل به مشکل قضایی شد، نباید اجازه دهیم که به مرحله طولانی قضایی برود و باید برای آن یک حساب سپرده باز کرد و در بند ۱۵ یادداشت تفاهم آمده و بر این اساس دو کشور تصمیم گرفتند دادگاه‌هایی را در مرز دو کشور ایجاد کنند که به موضوعات رسیدگی کنند و در این رابطه با یکدیگر تعامل ویژه خواهند داشت.
معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه بیان کرد: آغاز عملیاتی شدن یادداشت تفاهم از خود این سفر بود که از امروز شنبه(۲۵ بهمن) هم فعالیتمان را در این خصوص آغاز کردیم که ترور سردار سلیمانی، اعطای عفو به زندانیان، انتقال محکومان و استرداد مجرمان، همکاری‌های دوطرف در ساحت بین‌المللی و پیگری حقوقی و قضایی دعاوی مشترک در مجامع بین‌المللی از جمله مفاد تفاهم‌نامه میان ایران و عراق است.
باقری کنی خاطرنشان کرد: نتایج و تفاهمات این سفر دلگرمی به فعالان اقتصادی می‌دهد که دستگاه قضایی مشکلات آنها را رفع خواهد کرد تا مشکلی در تعاملات آنها نباشد و تعاملات اقتصادی آنها نیز به خوبی انجام شود.
وی در رابطه با مباحث مطرح در خصوص حضور شرکت‌های خارجی در ترور سردار سلیمانی، گفت: در نشست، در مورد عوامل غیر آمریکایی این مساله بحث شد که طرف عراقی تصریح کرد که با اطراف دیگری در کشورهای دیگر وارد تعامل شده که از آنها اطلاعات و مستنداتی را برای دخالت عوامل غیر آمریکایی جمع کند. برخی اطلاعاتی در اختیار آنها قرار داده بودند. ما هم اطلاعاتی در مورد دخالت طرف‌های غیر آمریکایی داریم که قرار شد اطلاعات مبادله نشده در اسرع وقت بین طرفین مبادله شود.

در ادامه این برنامه، مسجدی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق در تماس تصویری گفت: سفر آیت‌الله رئیسی یک سفر دیپلماسی حقوقی و قضایی در بالاترین سطح ممکن بود که با موفقیت انجام شد.

وی افزود: ملاقات‌های رسمی با مقامات رسمی و عالی کشور عراق، ملاقات‌ در حوزه کار قضایی بین طرفین و ملاقات‌های عمومی با رسانه‌ها، مردم، عشایر، خانواده‌های شهداء و گروه‌های مختلف سه بخش اصلی سفر رییس قوه قضاییه به عراق بود.
سفیر ایران در عراق خاطرنشان کرد: سالانه ۹ تا ۱۲ میلیارد دلار تبادل اقتصادی بین دو کشور در بخش خصوصی صورت می‌گیرد و بعضا ممکن است مشکلاتی برای واردکنندگان و صادرکنندگان و خریداران ایجاد شود که مقامات قضایی دو طرف مقرر کردند که دادگاه مخصوصی را در این رابطه در نظر بگیرند که به کارها سرعت ببخشد. این اقدام نقش سازنده‌ای خواهد داشت و اطمینان خاطری برای تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران خواهد بود.

همچنین امیر موسوی، کارشناس مسایل غرب آسیا نیز در تماس تصویری با این برنامه گفت: سفر آیت‌الله رییسی از لحاظ سیاسی، رسانه‌ای و اجتماعی، مهمترین سفر یک مقام ارشد ایرانی به عراق به‌ جهت حساسیت زمانی و بازتاب رسانه‌ای بود.

وی افزود: آیت‌الله رییسی بلافاصله با حضور در محل شهادت سرداران مقاومت، اعتبار ویژه‌ای به موضوع شهداء دادند و حدود ۳۷ رسانه در محل ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس برای پوشش سخنرانی آیت‌الله رییسی حضور داشتند و سخنان وی انعکاس گسترده‌ای در داخل و خارج داشت.
این کارشناس مسایل سیاسی خاطرنشان کرد: هشتگ‌هایی که عراقی‌ها در حمایت از سفر آیت‌الله رییسی به عراق، راه انداختند، در شبکه‌های اجتماعی ترند شد. در این سفر نه هشتگی علیه آیت‌الله رییسی راه افتاد و نه ضد جمهوری اسلامی ایران. این اولین‌بار در ۶، ۷ سال اخیر بود که هنگام سفر یک مقام ایرانی دشمنان نتوانستند جریان‌سازی کنند و این نشان‌دهنده شکست دشمنان در فاصله انداختن بین ملت‌های عراق و ایران پس از به شهادت رساندن سرداران مقاومت بود.

امیر موسوی افزود: استقبال گسترده مردم در کاظمین موجب شد تا همه شهرها تلاش کنند آیت‌الله رییسی را دعوت کنند. مسعود بارزانی فرستاده ویژه نزد آیت‌الله رییسی فرستاد و ایشان را دعوت کرد. این استقبال نشان‌دهنده این بود که این سفر یک وحدت ملی در عراق ایجاد کرد و نقشه‌های شوم استکبار که می‌خواستند بین دو ملت ایران و عراق فاصله بیاندازند را، بر هم زد.
پایان خبر / تاریخ ما