ثبت مهارت پخت «کلوچه زنجفیلی» در فهرست میراث ناملموس ملی ایران

 محمد طغرایی، مدیر ثبت میراث فرهنگی خراسان رضوی در گفت‌وگو با خبرگزاری تاریخ ما در خصوص ثبت «شیرینی زنجفیلی سبزوار» در فهرست میراث ناملموس ملی اظهار کرد: آنچه تحت عنوان کلوچه و کلوچه‌پزی در فرهنگ سنتی منطقه سبزوار و شهرستان‎‌های سبزوار از جمله «داورزن»، «ششتمد»، «جغتای»، «جوین» و «خوشاب» وجود دارد، عموما ریشه در فرهنگ نوروز دارد.

وی گفت: در گذشته این کلوچه یا شیرینی محلی  مخصوص ایام عید نوروز بوده و در منطقه عموما تحت عنوان کلوچه نوروزی نیز شناخته می شود. سنتِ کلوچه‎‌پزی نوروز یا «کُلچَه‎‌ی نوروزی» یا «کلوچه عیدی» یک مراسم جمعی است که معمولا افراد به ویژه بانوان در یک شبکه خویشاوندی نزدیک در آن مشارکت می‌‎کنند.

مدیر ثبت میراث فرهنگی خراسان رضوی ادامه داد: در گذشته به ویژه در سطح اجتماعات روستایی منطقه، یگانه شیرینی سفره عید نوروز را همین کلوچه شکل می‎‌داده ‎است. این نوع کلوچه در بسیاری از روستاهای منطقه اهمیت خود را حفظ کرده و با همان روش‌های سنتی و به وسیل تنور تهیه می‎‌شود.

طغرایی اضافه کرد: علاوه بر این، کلوچه زنجفیلی در کارگاه‎‌های سنتی این شهرستان نیز تولید و در بازار عرضه می‎‌شود و یکی از سوغاتی‌های ارزشمند خراسان و منطقه سبزوار به حساب می‌آید.

وی خاطرنشان کرد: با وجود آنکه در بسیار از روستاهای منطقه، هنوز سنتِ کلوچه‌پزی نوروز به شیوه سنتی پیگیری می‌شود، اما برخی از اصول و مراحل مهارتِ سنتی تهیه کلوچه سبزوار در معرض فرسایش و کاهش اصالت‎‌های فرهنگی قرار دارد و می‌توان گفت که این موضوع خود موجب ضعیف شدن ویژگی‎‌های سنتی این کلوچه طی زمان خواهد شد.

مدیر ثبت میراث فرهنگی خراسان رضوی در خصوص ویژگی‌های ارزشمند این شیرینی عنوان کرد: استفاده از موارد طبیعی محلی و برخورداری از خواص ادویه‌های مفید مانند «زنجفیل»، «زردچوبه» و همچنین روش پخت سنتی آن که در طول سال‌های طولانی حفظ شده و به نسل‌های بعدی منتقل شده، از ویژگی‌های ارزشمند این شیرینی سنتی محسوب می‌شود.

طغرایی ابراز کرد: با ثبت ملی این میراث فرهنگی ناملموس، زمینه شناسایی بیشتر ارزش‌های غذایی این شیرینی سنتی فراهم شده و با ترویج استفاده و معرفی آن، رونق گذشته به آن بازخواهد گشت.

وی در خصوص تاریخ ثبت این کلوچه محلی گفت: این اثر به شماره ۲۲۰۴ در تاریخ ۱۳۹۹/۱۰/۱۶ در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ایران به ثبت رسیده و امید است که با این اقدام دوباره به رونق گذشته خود باز گردد.

پایان خبر / تاریخ ما