جایگاه برجسته قالیچه بلوچی خراسان در جهان

عبدالله احراری در گفت‌وگو با خبرگزاری تاریخ ما با اشاره به جایگاه و اهمیت قالیچه‌های بلوچی خراسان اظهار کرد: قالیچه بلوچی عنوانی است که به دست‌بافته‌های اقوام هفت گانه‌ای اقتباس می‌شود که حوزه‌ جغرافیایی تولید کننده آن را می‌توان سمت خواف، سرخس، طبس، فردوس، کوه سرخ، کاشمر، باخرز، تایباد و تمامی مناطق صالح‌آباد و  تربت‌جام دانست.

وی ادامه داد: اگرچه عنوان بلوچی به این قالیچه‌های زیبا داده شده، اما توسط هفت قوم مختلف اعم از سیستانی، بلوچ، ترک، ترکمن، فارس و تیموری بافته و روانه بازار می‌شوند.

عضو انجمن فرش ایران در خصوص ابعاد قالیچه بلوچی اضافه کرد: اندازه این دست‌بافته‌ها کوچک است و دراقع  بزرگ‌ترین سایز آن‌ها قالیچه بوده و باقی به صورت پادری، جاقاشقی، جامتکایی بالشت و حتی لحاف بافته می‌شوند و این کار در حال حاضر نیز کم و بیش ادامه دارد.                          

احراری در مورد رنگ این قالیچه‌ها بیان کرد: می‌توان این نوع قالیچه‌ها را در هفت رنگ دید اما معمولا بیشتر از پنج رنگ در بافت آن‌ها استفاده نمی‌شود. باید گفت که شمایل کلی قالیچه‌ها تیره بوده و عمده رنگ‌های مورد استفاده لاکی، سرمه‌ای، مشکی است که کمی نارنجی و سفید نیز در رنگ‌بندی آن‌ها به چشم می‌خورد. در قدیم رنگ‌ها با استفاده از مواد طبیعی ساخته می‌شده و در حال حاضر نیز بافندگانی که به اصالت توجه دارند از رنگ‌های طبیعی استفاده می‌کنند، اما در بیشتر مناطق از رنگ شیمیایی استفاده می‌شود.

وی گفت: معمولا لگار این قالیچه‌ها با موی بز بافته می‌شود و دلیل آن هم خاصیت ضد حشرات گزنده‌ای است که در آن وجود دارد و همچنین از نزدیک شدن عقرب و رتیل به قالیچه جلوگیری می‌کند.

عضو انجمن فرش ایران در خصوص طرح‌های استفاده شده در این قالیچه‌ها تشریح کرد: اغلب طرح‌های مورد استفاده در این قالیچه هندسی بوده و عشایر و اقوامی که سنی مذهب هستند بیشتر از نمادهای شاخ، گوش، برگ بیدی نماد درختان مختلف، نماد پرندگان مختلف و نگاره‌های مرغی که معمولا نماد آب و باران‌خواهی هستند، استفاده می‌کنند؛ اما اقوام شیعی مذهب همچون بهلولی‌ها که در قائنات و در حوالی باخرز زندگی می‌کنند از نگاره‌های لیلی و مجنون استفاده می‌کنند و یا نگاره‌های خشایارشاهی در قالیچه‌های این اقوام دیده می‌شود.

احراری خاطرنشان کرد: بازار این قالیچه بیشتر در کشورهای اروپایی است و بیشتر به لحاظ قیمت مناسبی که دارد و نقوش قالیچه‌ها که نماد فرهنگ و اجتماع این قوم است، مورد استقبال قرار می‌گیرند.

وی به کمرنگ شدن تولید این قالیچه‌ها و کاهش تعداد بافندگان آن اشاره و تصریح کرد: مهم‌ترین دلیل این اتفاقات روی آوردن بافندگان این اقوام به سمت تابلو فرش و استفاده از نقوشی که متعلق به فرهنگ این اقوام نبوده، است. گفتنی است که این عمل توسط تجاری صورت می‌گیرد که از مناطق دیگر می‌آیند و به دلیل بالا رفتن دستمزد بافندگان مناطق خود، از آن‌ها استفاده می‌کنند.

پایان خبر / تاریخ ما