محصلان معلم

دهخدا چنین می‌گوید معلم؛ مترادف با آموزنده، آموزگار، استاد، پرورش‌دهنده، پروراننده، دبیر، مدرس، مربی، هادی و در تضاد با دانش‌آموز قرار دارد. معلم یک کلمه نیست، بلکه مجموعه‌ای از کلماتی برای معرفی فردی که در حال ساخت آینده یک جامعه است.

دانش‌آموزان کودکان و انسان‌های امروز نیستند، بلکه آنان انسان‌های روزگار آینده و فرداهایی هستند که ما دیگر وجود نداریم، پس آنان نه برای امروز، بلکه باید برای آینده تربیت شوند و در این بین معلم به اندازه والدین در این تربیت نقش دارد. معلمی می‌تواند به خوبی نقش خود را ایفا کند و آموزش صحیحی به دانش‌آموزانش بدهد که خود از آموزش صحیحی برخوردار بوده باشد.

به گفته کارشناسان در رویارویی با چالش‌های آینده، آموزش‌وپرورش سرمایه‌ای اجتناب‌ناپذیر است. تحقق هر آرمانی در آموزش‌وپرورش در گرو نیروی انسانی آن یعنی معلمان است که عامل اجرایی آرمان‌ها در محیط عملی هستند و هیچ اصلاحی بدون همکاری و مشارکت فعال آنان انجام نخواهد شد.

آموزش معلمان به سیاست، رویه و مقاصد طراحی شده برای تامین معلمان دارای دانش کافی، نگرش درست، رفتار خوب و مهارت‌هایی که برای انجام وظایف‌شان در کلاس، مدرسه و جامعه گسترده‌تر نیاز دارد، اشاره دارد و تربیت‌کنندگان این معلمان نقش پررنگی در تربیت معماران آینده دارند.

به مناسب روز معلم، پای صحبت چند دانشجومعلم امروز و معلمان آینده می‌نشینیم، آن‌ها هم محصل‌اند و هم معلم. در کلاس‌های درسی دانشگاهی به‌ عنوان دانشجو حاضر شده و در فضای «شاد» معلم‌یار دانش‌آموزان هستند.

سید زهرا موسوی، دانشجوی رشته علوم تربیتی پردیس الزهرای زنجان است و دلیل ورودش به این شغل را علاقه و آرزوی دوران کودکی‌اش بیان کرده و می‌گوید: سال اول راهنمایی معلم عربی داشتیم که بسیار فرد محترمی بود، همه دانش‌آموزان احترام خاصی برای او قائل بودند و رفتار او برای بسیاری الگو بود.

وی می‌افزاید: اگر کسی خطایی می‌کرد، معلم به‌طور مستقیم دانش‌آموز را سرزنش نمی‌کرد و فقط با نگاه کردن، فرد را متوجه اشتباهش می‌کرد ولی آن نگاه، بچه‌ها را متوجه رفتار نادرست‌شان کرد. رفتار و منش این معلم در ذهن من ماندگار شده است.

این معلم آینده در رابطه با  احتمال مجازی ماندن آموزش دانش‌آموزان در سال‌های آتی، ادامه می‌دهد: اگر من معلم شدم و آموزش‌ها همچنان مجازی بود، قطعاً تدبیری می‌اندیشم که کلاس‌های مجازی از حالت رخوت و تکراری بودن خارج شود. مثلاً ویدیوهای آموزشی در فضای باز درست می‌کردم یا انیمیشن‌هایی متناسب با درس‌های‌شان می‌فرستادم و سعی می‌کردم کلاس‌ها را به‌ صورت آنلاین ولی جذاب برگزار کنم.

این دانشجوی رشته علوم‌ تربیتی با اشاره به معایب و مزایای آموزش مجازی، تصریح می‌کند: چون در این آموزش‌ها ارتباط چهره به چهره وجود ندارد، تعامل دانشجو و استاد کم شده و دانشجویان از درس فاصله گرفتند ولی اساتید سعی دارند با دادن تکالیف، خلل‌های آموزشی را جبران کنند که من به شخصه موافق با این روش نیستم ولی منحصر نشدن آموزش به زمان و مکان، مزایای آموزش مجازی است. هر زمان که دانشجو سئوال داشته باشد به محتوای درسی تدریس شده توسط اساتید دسترسی دارد.

شیوا نیاری، دیگر دانشجوی علوم‌ تربیتی، گرایش آموزش ابتدایی است و در رابطه با دلیل ورودش به این شغل، می‌گوید: از کودکی علاقه داشتم تا آدم به‌روز و باسوادی باشم و دانشی که کسب می‌کنم را در اختیار دیگران قرار بدهم و معلمی شغلی متناسب با علایق و روحیات من بود.

وی خانم حبیبی، معلم جغرافیای سال دوم دبیرستان را معلمی تاثیرگذار در زندگی‌اش معرفی‌ کرده و در رابطه با او توضیح می‌دهد: خانم حبیبی همیشه با دانش‌آموزان مهربان بود و بهترین راهنمایی‌ها را در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌داد. ایشان روحیه‌ای قوی و خلقی آرام داشت و با انرژی مثبت روحیه خوبی برای دانش‌آموزان ایجاد می‌کرد و الگویی برای ۳۰ نفر دانش‌آموز آن کلاس بود.

این دانشجومعلم با بیان اینکه آموزش به‌ خصوصی برای کار کردن در فضای مجازی با دانش‌آموزان کسب نکرده است، ادامه می‌دهد: دوران آموزش مجازی باعث تنبلی و توجه نکردن کافی به درس‌ها شده است. البته ناگفته نماند این دوران مجازی، باعث شده تا دانشجویان راحت‌تر به خواب‌شان برسند و اوقات فراغت بیشتری داشته باشند. در این بین ‌معلم‌ها هم در این دوران آموزش مجازی، سختی‌های زیادی متحمل شدند. هر روز درگیر تهیه محتوا و کلیپ بوده و در عین حال طبق بودجه‌بندی کتاب هم باید پیش می‌رفتند و این باعث خستگی‌شان شده است. در این بین، نبود گوشی‌های هوشمند و سرعت پایین اینترنت نیز مشکلات را دوچندان کرده است.

داستان معلم شدن احسان تقی‌بیگلو، داستان پدرپیشگی و علاقه است. او از وقتی یادش می‌آید پدرش در حال تدریس بود و حال که پدرش به زودی بازنشسته می‌شود، او هم از مهرماه امسال برای تدریس سر کلاس درس می‌رود.

او نیز دانشجوی رشته علوم تربیتی پردیس شهید بهشتی زنجان است و همانند دیگر دانشجویان تاکنون آموزش خاصی را برای ارائه آموزش مجازی به دانش‌آموزان نداشته ولی با توجه به اینکه عکاس خبرگزاری خبرگزاری تاریخ ما، منطقه زنجان است، به دلیل محدود نشدن کلاس‌های درس به زمان و مکان خاصی، از این وضعیت ناراضی نیست؛ چراکه به راحتی می‌تواند به کار عکاسی نیز بپردازد.

این معلم آینده با اشاره به مشکلات آموزش مجازی برای معلمان، می‌گوید: تصور کنید معلمی ۳۰ دانش‌آموز دارد و پس از امتحان، تصحیح برگه‌های امتحانی دانش‌آموزان کار زمان‌بری است و این مهم با توجه به اینکه معلم از روی عکس، برگه امتحانی را تصحیح می‌کند، سخت‌تر و زمان‌بر شده است.

وی می‌افزاید: معلم در برنامه شاد باید ملاحضات زیادی داشته باشد، معلم باید علاوه‌ بر تدریس بودجه‌بندی کتاب، زمان بیشتری را به دانش‌آموزان آهسته‌گام یعنی دانش‌آموزانی که نیاز به آموزش و رسیدگی بیشتر دارند، اختصاص دهد، زیرا همه دانش‌آموزان ضریب هوشی، توانایی و یادگیری یکسانی ندارند.

مائده یوسفی، دانشجوی رشته آموزش کودکان استثنایی از دانشگاه فاطمه‌الزهرای تبریز است، او یک سال بعد از سه دانشجوی قبلی وارد دانشگاه شده و حال به خاطر کرونا به زنجان برگشته و مانند دیگر دانشجویان در خانه درس می‌خواند. به خاطر علاقه وارد این کار شده و کودکان استثنایی را همانند کودکان عادی می‌بیند و تاکید می‌کند که نباید با ترحم به آنان نگاه شود.

مائده در این مدت که در خانه بود، علاوه‌ بر کتاب‌های تئوری، دروس عملی مانند زبان اشاره را یاد گرفته و اکنون نیز در حال یادگیری خط بریل است. او از این وضعیت به شدت ناراضی بوده و می‌گوید: دروس نظری را می‌توان مجازی آموخت ولی برای یادگیری زبان اشاره و یا خط بریل حضور فیزیکی برای آموزش ضروری است. زبان اشاره و خط بریل برای دانش‌آموزان استثنایی همانند الفبا برای دانش‌آموزان با ضریب هوشی متوسط به بالا که به مدارس ابتدایی معمولی می‌روند است، حتی به خاطر نیاز ویژه دانش‌آموزان باید با دقت و حوصله بیشتری آموزش داده شود.

وی ادامه می‌دهد: مشکلات یادگیری خط بریل و زبان اشاره و حتی در برخی موارد یادگیری کند دانش‌آموزان مدارس استثنایی باعث می‌شود که آنان کلاس اول را در دو یا سه سال متوالی به پایان برسانند و این مسئله طبیعی است. آموزش مجازی به این کودکان بسیار سخت‌تر از کودکان معمولی است.

این دانشجومعلم با اشاره به سختی‌هایی که دانشجویان در آموزش مجازی دارند، تصریح می‌کند: این ترم باید خط بریل یاد بگیریم. من با وجود اینکه توانستم لوح و قلم تهیه کنم ولی فقط یک برگه مخصوص بریل پیدا کردم که با تمام شدن یک صفحه آموزش به مشکل می‌خورد، البته من با خوش‌شانسی توانستم لوح و قلم تهیه کنم و بسیاری از هم‌کلاسی‌هایم هنوز نتوانسته‌اند لوح و قلم پیدا کرده و فقط آموزش‌ها را تئوری دنبال می‌کنند که آسیبی برای همه ما و دانش‌آموزان آینده ما است.

محصلان‌ معلم

این روزها که محصلان و معلمان، دانشجویان و اساتید در خانه مشغول به تحصیل هستند، این دوران سختی و آسانی‌هایی برای آن‌ها دارد. درس خواندن برای دانشجویان سخت‌تر ولی از زیر بار درس فرار کردن هم آسان‌تر شده است.

در این بین دانشجومعلمان که هم محصل‌اند و هم معلم؛ سختی‌های خاص خود را دارند، چه در بحث یادگیری به عنوان دانشجو و چه در بحث یاددهی به‌ عنوان یک معلم‌یار که دوره کارورزی را می‌گذرانند.

کرونا و آموزش مجازی باعث شده دانشجومعلمان تجربه و خاطراتی را کسب کردند که هیچ نسلی از دانشجویان و معلمان کسب نکرده بودند ولی این وضعیت خاطرات و تجربیاتی را از آن‌ها دریغ کرده، به گونه‌ای که هیچ‌کدام از آن‌ها خاطره چندانی برای به اشتراک گذاشتن از کلاس‌های کارورزی حضوری نداشتند و آن‌ها از مهرماه امسال بدون هیچ تجربه حضور در کلاس به کلاس درس رفته و تدریس خواهند کرد.

پایان خبر / تاریخ ما