رویکرد اتحادی به ایمان چیست؟
دکتر محمدحسن احمدی، دانشیار پردیس فارابی دانشگاه تهران و مسئول دفتر هم اندیشی استادان پردیس فارابی دانشگاه تهران در نشست بیست و هشتم همایش ایمان و چالش های عصر جدید با عنوان رابطه ایمان و عمل، انضمامی یا اتحادی؟ گفت: معمولا در استنباط از متون اسلامی، به دوگانه ایمان و عمل، به عنوان یک ترکیب انضمامی نگریسته می شود.
وی افزود: از لوازم پذیرش چنین رویکردی، اولویت ایمان بر عمل، تقدم ایمان بر عمل، تکمیل کنندگی ایمان به وسیله عمل است. این رویکرد عمدتا بر تفسیری از تعبیر “آمنوا و عملوا الصالحات” در قرآن کریم استوار یافته است که نوعی ترتّب و تراخی در معنای واو موجود در آن نهفته است.
دانشیار پردیس فارابی دانشگاه تهران بیان کرد: تفکیک نگاه فقهی از کلامی و همین طور ترسیم رابطه ای منطقی از عقل و نقل، زمینه تفسیر دقیق تری از رابطه ایمان و عمل را ترسیم می کند؛ به گونه ای که در ادیان مختلف، ایمان در ادوار نزدیک به صدور متن، ذیل نقل و در دوره های پسین، ذیل عقل تفسیر شده است.
وی افزود: مبتنی بر این رویکرد، ایمان و عمل، دو روی یک سکه اند. همزادی ایمان و عمل، از مقوله عمل تلقی شدن ایمان، افزایندگی ایمان توسط عمل و مراتبی شدن ایمان و عمل، از نتایج رویکرد مختار است که از آن به رویکرد اتحادی یاد می کنیم.
احمدی یادآورشد: لزوم تکرار پیوسته معتقدات، روایات خروج ایمان با انجام گناه، عمل محسوب شدن ایمان آورندگی در قرآن کریم، از جمله مویدات رویکرد اتحادی است. شکل گیری نمونه جریان هایی مانند خوارج و مرجئه در اسلام یا تفکر تقدم ایمان بر فهم در قرون وسطی یا بروز تقابل ایمان مسیحی با رنسانس علمی ، از نتایج رویکرد انضمامی ایمان و عمل است.
پایان خبر / تاریخ ما