“پرویز دهداری”؛ شخصیتی تکرار نشدنی

زنده یاد پرویز دهداری در سال ۱۳۱۲ در شهرستان مرودشت روستای “گلدشت” چشم به جهان گشود و پس از عزیمت خانواده به آبادان، فوتبالش را در این شهر فوتبال‌خیز آغاز کرد و از این خطه به بازی در تیم‌ملی و سرمربیگری آن نیز رسید.

پرویز دهداری از مهاجمان بزرگ تیم شاهین و نخستین سرمربی تیم پرسپولیس بود. مربی و مدیری که اخلاق‌مداری آن‌قدر برایش بر نتیجه‌گرایی مقدم بود که پایبندی و تاکید او به اصول اخلاقی، او را در بین اهالی ورزش به عنوان “معلم اخلاق” مشهور کرد. مردی که ۲۹ از درگذشت او در سن ۵۷ سالگی می‌گذرد اما همچنان محبوب و دوست‌داشتنی است.

دهداری تجلی انسانیت و اخلاق در ورزش بود و این‌ روزها که اخلاق در فوتبال یک حلقه گمشده است، جای خالی این معلم اخلاق بیش از پیش احساس می‌شود، معلمی که تاثیرات اخلاقی او بر شاگردانش فقط در مستطیل سبز نبود و توانسته بود تحول خوبی در زندگی شخصی‌شان نیز ایجاد کند.

دهداری حتی برای پررنگ کردن اخلاق در فوتبال از خود و خانواده‌اش نیز گذشت؛ او در برهه‌ای که مستاجر بود، حتی کلید خانه‌ای که بابت ۲ سال سرمربیگری بدون دستمزد در یکی از تیم‌ها به او داده شد را نپذیرفت و آن را به شاگرد تازه داماد خود داد. او حتی در قبال پذیرفتن مسئولیت هدایت تیم‌ملی، نه تنها ریالی از بابت این سمت به عنوان دستمزد دریافت نمی‌کرد، بلکه از جیب خود و امکانات محدودی که داشت نیز برای فوتبال هزینه می‌کرد. او عاشق شغلش بود.

سوم آذرماه، سالگرد درگذشت “پرویز دهداری” بهانه‌ای شد تا پای صحبت‌های جمشید بشاگردی یکی از بازیکنان وی در باشگاه صنعت نفت آبادان که با مدیریت وی اداره می‌شد، بنشینیم. بشاگردی خاطراتی را از دهداری گفت که هنوز برایش یاد و خاطره این معلم اخلاق را زنده نگه‌داشته است.  

دهداری مربی لایق و اخلاق‌مدار

“من پیش از این‌که با مرحوم دهداری به واسطه مدیریتش در باشگاه صنعت نفت آبادان آشنا شوم، به دلیل تعریف‌هایی که از او شنیده بوده ام، آشنایی نسبی با شخصیت وی داشتم تا این‌که در سال ۵۵ که مرحوم دهداری مدیریت باشگاه نفت آبادان را عهده دار شد و من بازیکن نفت بودم، از نزدیک نیز با او کار کردم. وقتی با او کار کردم دقیقا همان تعریف‌های که از شخصیتش شنیده بودم را می‌دیدم. او به مسائل اخلاقی در کنار ورزش خیلی بها می داد، ضمن این‌که به نظرم یک مربی لایق و فنی فوتبال نیز بود. برعکس این‌که برخی می‌گفتند مربیگری دهداری سنتی بود اما به نظرم او در فوتبال ایران یک استعدادیاب نمونه بود و همان زمان که در تیم‌ملی آن مساله پیش آمد و ۱۴ بازیکن از حضور در تیم‌ملی استعفا دادند، ‌مرحوم دهداری به واسطه این‌که یک استعدادیاب بود، بلافاصله تعدادی بازیکن جوان مثل عابدزاده، زرینچه، ‌مرفاوی و نامجو مطلق را وارد تیم کرد.

مردی باشهامت در بها دادن به جوانان

 او درحمایت از جوانان  خیلی شهامت داشت و در زمان مدیریتش در باشگاه نفت آبادان نیز وقتی بازیکنان باتجربه تیم، فوتبال را کنار گذاشتند، فوتبالیست‌های خوب و با استعدادی چون برزگری، فیروزی، شهریار قاسم‌پور، علی بشاگردی را وارد فوتبال کرد، آن هم بدون این‌که ترس و واهمه‌ای داشته باشد که این نفرات جوانان هستند. او به کار خود اعتقاد داشت و در حالی که برخی حرف از اخلاق‌مداری می‌زنند اما در عمل این مهم را از آن‌ها نمی‌بینیم، مرحوم دهداری هیچ وقت از اعتقادات اخلاقی خود دست نکشد و اخلاق‌مدای همیشه در زمان سرمربیگری او در تیم‌ملی و تیم‌های باشگاهی‌اش سرلوحه کار او بود.

خاطراتی از مرحوم دهداری

زمانی که مرحوم دهداری سرمربی تیم پرسپولیس بود، عزیز اصلی‌منش گلر تیم بود که آن زمان پرسپولیس حتی دروازه‌بان ذخیره نیز نداشت. گویا یک روز اصلی‌منش می‌گوید تا پول او را ندهند بازی نمی‌کند و وقتی روز بازی تیمش، اصلی‌منش  وارد رختکن می شود، دهداری حتی به او اجازه نمی‌دهد لباس‌هایش را عوض کند و جعفر کاشانی را که یک مدافع بود، درون دروازه می‌گذارد. او بسیار به اخلاق پایبند بود.

من حتی اهمیت بسیار او به مسائل اخلاقی را در زمان مدیریتش در باشگاه نفت آبادان نیز دیدم. او کنار مسائل فنی، مسائل اخلاقی را به جوانان یاد می‌داد. یادم هست آن زمان با تیم تاج که ملی‌پوش‌های زیادی داشت بازی داشتیم و وقتی ترکیب تیم اعلام شد، دیدم برادرم علی برای اولین بار آن هم برای بازی با تیم قوی تاج در ترکیب تیم قرار دارد. من هم وقتی سوار اتوبوس شدیم تا به استادیوم برویم به آقای سالیا سرمربی تیم گفتم ببخشید من نمی‌خواهم در خصوص ترکیب صحبت کنم اما فکر می‌کنم قراردادن علی در ترکیب تیم، درست نیست که سرمربی تیم نیز بدون این‌که بر گردد و به من نگاه کند، گفت من هم با تو هم عقیده هستم اما پرویز خان گفته است. این تصمیم مرحوم دهداری، همان بهای به جوانان بود و جالب است که در همین بازی جوانان تیم نفت خیلی خوب بودند و تیم تاج را با آن همه ملی‌پوش با جوانان‌مان بردیم. توجه او به جوانان واقعا در بازیکنان انگیزه ایجاد می‌کرد. من به شخصه چیزهای بسیاری از او یاد گرفتم و مرحوم دهداری برای من یک الگوی اخلاقی بسیار خوب در مستطیل سبز و بیرون از مستطیل سبز بود. او تاثیر بسیاری در زندگی شخصی و کاری‌ام داشت.

همچنین یادم هست مرحوم دهداری خیلی کم در مجالس شرکت می‌کرد ولی یکی از افتخارات من این است که مرحوم دهداری در جشن ازدواج من شرکت کرد. باور نمی کردم او را در مراسم ازدواجم ببینم و برای من خاطره‌ساز شده و شب خوبی برای من رقم خورد.

کلید خانه‌ای که به تازه داماد رسید

نکته دیگری که شخصیت او را متفاوت کرده بود، این بود که در تیم‌هایی که کار می‌کرد، پول دریافت نمی‌کرد. مرحوم دهداری حتی زمانی که سرمربی تیم‌ملی بود، با تایید نزدیکان و دوستانش، یک ریال هم دستمزد دریافت نمی کرد. زمانی که سرمربی تیم بنیاد شهید بود، پس از دو سال هدایت کردن تیم بدون دستمزد، گویا یک شب نیز یکی از مدیران بنیاد شهید به خانه مرحوم دهداری می‌رود و کلید یک دستگاه آپارتمان را به او در محله اکباتان تهران به او می دهند. آن زمان با وجود این مرحوم دهداری مستاجر هم بود، عنوان می‌کند که کلید خانه را به فلان بازیکن تیمش که به تازگی ازدواج کرده است و به خانه نیاز دارد، بدهند و این نیز نمونه دیگری از بُعد اخلاق این معلم اخلاق است.  

فوتبال امروز نیازمند بازگویی از دهداری‌ها

او حتی  از خودش برای دیگران می‌گذشت؛ آن قدر بُعد اخلاقی مرحوم دهداری قوی است که نام وی همچنان جاودانه است و به نظر می‌رسد. او همچنان در میان ما حضور دارد و به نظرم در فوتبالی که متاسفانه اخلاق این روزها در آن رنگ باخته و درگیر یکسری حواشی شده است، اگر بزرگان فعلی فوتبال از پرویز دهداری‌ها بیشتر برای جوانان بازگو کنند، می‌توانیم اخلاق را بیشتر به فوتبال برگردانیم. برگزاری برخی همایش‌ها نیی تاثیر دارد  اما ای کاش چنین همایش‌هایی به مراسمات سالگرد چنین بزرگان تاثیرگذاری، ختم نشود تا اخلاق‌مداری به خوبی در بین جوانان نهادینه شود.”

پایان خبر / تاریخ ما