ویروس کرونا با بورس‌های خاورمیانه چه کرد؟
شیوع ویروس کرونا و کاهش شدید قیمت نفت از سوی دیگر، افت بازار سهام در کشورهای مختلف جهان را به‌دنبال داشته است. در این میان اما بورس کشورهای تولیدکننده نفت بیش از سایر کشورها متاثر شده است.
ویروس کرونا در روزهای پایانی سال ۲۰۱۹ در ووهان چین شیوع یافت و طی چند هفته در بیش از ۱۸۰ کشور جهان گسترش یافت.
به گزارش سرویس اخبار تاریخ ما، قرنطینه، وضع محدودیت‌ها، تعطیلی کارخانه‌ها، لغو پروازها و در نهایت ایجاد اختلال در زنجیره تامین، موجب افت شدید تقاضا برای نفت در سراسر جهان شد.
گزارش‌ها نشان می‌دهد، تنها در ماه آوریل (ماه گذشته میلادی) تقاضا برای نفت حدود ۳۰ میلیون بشکه در روز کاهش یافت.
افت تقاضا و نگرانی سرمایه‌گذاران، کاهش شدید قیمت نفت را به‌دنبال داشت. هر بشکه نفت خام برنت که در آخرین روز از سال ۲۰۱۹ با قیمت ۶۶٫۶۷ دلار معامله می‌شد در حال حاضر به کمتر از ۳۰ دلار رسیده است. به این ترتیب، نفت برنت افتی حدود ۵۵ درصد را از ابتدای سال ۲۰۲۰ تاکنون به‌ثبت رسانده است.
شروع جنگ نفتی عربستان در ماه مارس به کاهشِ بیشتر قیمت‌ها دامن زد.
اختلال در تولید و پیامدهای اقتصادی شیوع کرونا از یک‌سو و افت قیمت نفت از سوی دیگر، ریزش بازارهای سهام در آمریکا و دیگر نقاط جهان را به‌دنبال داشت.
نگرانی‌ها از این بازار تا جایی پیش رفت که ماه گذشته قیمت معاملات آتی نفت برای تحویل در ماه می منفی شد.
در حقیقت، تلاش برای بستن قراردادهای ماه می از یک‌سو و نبودِ خریداری که نفت فیزیکی بخواهد از سوی دیگر، موجب انباشت نفت در انبارهای آمریکا شد.
در آمریکا و دیگر کشورهای غربی و برخی کشورهای آسیایی، بانک‌های مرکزی برای جلوگیری از سقوط بازارهای مالی اقدام به تزریق نقدینگی کردند. در این میان اما سقوط نفت و جنگ نفتی بازارهای سهام در کشورهای نفتی خاورمیانه را بیشتر متاثر کرده است.
گزارش‌ها نشان می‌دهد، شاخص تداول عربستان سعودی طی چهار ماه گذشته تا به امروز ۲۰ درصد افت کرده است. همچنین شاخص ابوظبی و عمان به‌ترتیب ۱۹٫۶ درصد و ۱۳٫۳ درصد کاهش یافته است.
در این میان شاخص بورس تهران اما با ثبت رکوردهای جدید از مرز یک میلیون واحد گذشته است و با توجه به افت صادرات نفت ایران طی یک سال گذشته، به‌نظر می‌رسد سقوط قیمت نفت تاثیری بر بازار سهام در ایران نداشته است.
نمودار زیر بازدهی بازار سهام را در کشورهای خاورمیانه از ابتدای سال ۲۰۲۰ تاکنون نشان می‌دهد:
هرچند جنگ نفتی عربستان پایان یافت و در نهایت تمام کشورهای تولیدکننده نفت از جمله ایالات متحده آمریکا توافق کردند تا تولید خود را روزانه ۹٫۷ میلیون بشکه کاهش دهند، با این حال بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که این میزان از کاهش برای جبران افتِ چشمگیر تقاضا کافی نخواهد بود.
در عین حال، پایبندی این کشورها به توافق چالش دیگری است که بازار نفت با آن مواجه است.
با توجه به عدم قطعیت ناشی از شیوع کرونا، پیش‌بینی آینده این بازار و همچنین سایر کامودیتی‌ها بسیار دشوار است.
بر اساس آخرین پیش‌بینی‌ها از شرکت خدمات مالی و بانکداری گلدمن سَکس، قیمت نفت برنت در سال ۲۰۲۱ به ۵۵٫۶۳ دلار و نفت خام وست‌تگزاس اینترمدیت به ۵۱٫۳۸ دلار خواهد رسید.
با این حال، اکونومیست اخیرا در گزارشی با بررسی تاریخچه ۱۶۰ ساله بازار نفت نوشته است: بررسی این تاریخچه نشان می‌دهد که نوسانات کوتاه‌مدت پس از شوک‌ها و سقوط‌های نفتی وجود خواهد داشت، اما پیش‌بینی روند بلندمدت کاری غیرممکن به‌نظر می‌رسد. به‌عبارت دیگر می‌توان گفت، مهم‌ترین و برجسته‌ترین خصوصیت این تاریخچه، نبودِ هر نوع الگو یا روندِ مشخص است.