تاریخچه قفسه بندی از گذشته تا کنون
استفاده از قفسه های چوبی و فـلزی از گذشته تا امروز به دلایل مختلف از جمله ایجاد نظم در محیط، استفاده بهینه از فضا و همچنین دسترسی آسان به وسایل و کالاهای مورد نظر رواج داشته است. با گذشت زمان و نیاز بشر به نگهداری از کالاها و وسایل بزرگ و سنگین با تعداد زیاد در انبارهای صنعتی، منجر به تغییر و تحول زیادی در قفسه ها شد و در دنیای امروز شاهد طیف گسترده ای از قفسه انبار فلـزی ثابت و متحرک هستیم که از نظر کاربری با هم تفاوت های چشمگیری دارند. در ادامه نگاهی به تاریخچه قفسه بندی از گذشته تا امروز خواهیم داشت و تغییرات صورت گرفته در آنها را مرور میکنیم.
اختراع قفسه بندی
انسان در دوره های مختلف از قفسه های سنگی، چوبی و گاها فـلزی به منظور نگهداری از وسایل ارزشمند در سطوح بالا و همچنین محافظت از مواد غذایی در برابر تماس با نم و رطوبت موجود در زمین استفاده میکرد. با گذشت زمان و اهمیت پیدا کردن دکوراسیون و چیدمان کتـاب، برای اولین بار در سال ۱۷۰۰ میلادی قفسه های چوبی به عنوان کتـابخانه در دیوار خانه ثروتمندان نقش بست. اولین قفسه های چوبی که به عنوان کتـابخانه مورد استفاده قرار میگرفتند، توسط طراح فرانسوی به نام چارلز آندره بول (۱۶۴۲-۱۷۳۲) طراحی گردید. نمونه هایی از این قفسه ها که با چوب بلوط ساخته شده اند در حال حاضر در کالج مگدالن کمبریج موجود می باشد.
برخلاف قفسه انبار فلزی در دنیای امروز، قفسه های چوبی قدیمی در محیط هایی همچون آشپزخانه ها و کارگاه ها و مغازه ها بیشتر به صورت تکه های چوب بدون پایه و قاب مورد استفاده قرار میگرفت و روی دیوار نصب میشد. این قفسه ها قدرت تحمل بالایی نداشته و به مرور همانند قفسه های کـتابخانه ها پایه و قاب به آنها اضافه گردید. با توجه به مزایای متعددی که قفسه بندی انبار به همراه داشت، استفاده از فـلز برای تولید آنها رواج پیدا نمود و به مرور نمونه های مختلفی از این قفسه ها طراحی شد.
قفسه بندی مدرن انبار
برخلاف گذشته که اغلب قفسه ها به صورت تکه های چوبی یا فلـزی افقی تولید و روی میله یا لوله نصب شده بر روی دیوار قرار میگرفتند، با ورود به انقلاب صنعتی، تغییرات شگرفی در این قفسه ها بوجود آمد. به طوریکه در دنیای امروز می توان نمونه های بسیار کاربردی که اغلب فـلزی می باشند را در محیط های صنعتی و حتی انبارهای خانگی مشاهده نمود. این قفسه ها هر یک دارای ویژگی های منحصر به فردی می باشند و بر همین اساس نیز کارایی آنها با هم متفاوت است. از جمله قفسه های مدرن می توان به گزینه های زیر اشاره نمود:
قفسه بندی پیچ و مهره ای
از قدیمی ترین و البته کاربردی ترین قفسه های انبار می توان به قفسه پیچ و مهره ای اشاره نمود که به آن قفسه بندی مشبک نیز گفته میشود. این قفسه ها از ورق های مقاوم فـلزی تولید شده و ردیف های مختلف آن با کمک پیچ و مهره بر روی هم به صورت طبقاتی قرار میگیرند. این گروه از قفسه ها برای اولین بار توسط دیمیتریس کومینو (Demetrius Comino) طراحی شد. وی که یکی از مهندسین مشهور آلمانی بود به دنبال گزینه ای انعطاف پذیر با قابلیت استفاده مجدد برای قفسه های مورد استفاده در محیط های صنعتی و تجاری بود و برای اولین بار در سال ۱۹۴۷ این قفسه ها را با فولاد طراحی و تولید نمود. به مرور طرح اولیه توسط سایر طراحان تغییر پیدا نمود و در حال حاضر به عنوان قفسه در انبار منازل، کـتابخانه ها، فروشگاه ها و حتی کارگاه های تولیدی مورد استفاده قرار میگیرد. از مهم ترین ویژگی های این قفسه ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- به دلیل استفاده از ورق های گالوانیزه، این قفسه ها در تماس با مواد خورنده و اکسید کننده مقاوم بوده و اصطلاحا ضد زنگ می باشند.
- ارتفاع ردیف ها و تعداد طبقات آن با توجه به نوع، تعداد و وزن کالاها قابل تنظیم می باشد.
- بر اساس اندازه دهانه و عمق هر ردیف از تنوع بالایی برخوردار می باشد و قابل طراحی به صورت سفارشی هستند.
قفسه بندی خود راهرو یا درایوین
همان طور که در طول متن اشاره شد، صنعت طراحی و تولید قفسه بندی انبار همیشه در حال تغییر بوده و نمونه های موجود در حال بهینه سازی هستند. به طوریکه برای جلوگیری از فضای زیادی که راهروهای بین ردیف های قفسه ها اشغال میکند، قفسه درایوین یا خود راهرو (Drive In racking) طراحی شده است. این قفسه ها گزینه ای بسیار کاربردی برای انبارهایی می باشد که با مشکل کمبود فضا مواجه هستند و مهم ترین ویژگی آنها حذف راهروهای اضافه بین قفسه ها است. با توجه به اینکه راهروهای اضافه بین این قفسه ها حذف میشود، به همین دلیل چند ویژگی مهم در آنها در نظر گرفته شده است که عبارتند از:
- چیدمان محصولات در پالت های موجود در قفسه های خود راهرو توسط لیفتراک انجام میشود
- سیستم چیدمان در این قفسه ها LIFO می باشد. به عبارت دیگر، کالاهایی که دیرتر چیده شده اند، زودتر از قفسه خارج میشوند و برای چیدمان کالاهای دارای تاریخ انقضا لازم است به این مساله توجه شود.
- دهانه این قفسه ها قابل طراحی بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ سانتیمتر بوده و عمق قاب ها نیز بین ۶۰ تا ۱۲۰ سانتی متر قابل تنظیم و طراحی می باشند.
- امکان نصب گاردریل برای عبور و مرور لیفتراک در راهروها وجود دارد
- تعداد طبقات این قفسه ها با توجه به وزن کالاها و همچنین شرایط موجود در سوله تا ۱۲ متر قابل افزایش می باشد.
قفسه بندی پالت راک
از کاربردی ترین و مهم ترین قفسه های مدرن مورد استفاده در انبار می توان به قفسه های پالت راک اشاره نمود. این قفسه ها دارای بدنه فـلزی بوده و به منظور افزایش مقاومت و قدرت تحمل، قاب اصلی آنها بر روی زمین ثابت میشود. علاوه براین از مهاربندهای ضربدری نیز برای آنها استفاده میشود و به همین دلیل محدودیتی در تعداد طبقات و ارتفاع آنها وجود نخواهد داشت.
از دیگر قفسه های مدرن فـلزی می توان به موارد زیر اشاره نمود که در دنیای امروز کاربرد زیادی داشته و همگی بر روی زمین ثابت میشوند:
- قفسه بندی پانل راک
- قفسه بندی مزنین یا نیم طبقه
- قفسه بندی بازویی یا کانتی لور
- قفسه بندی راهرو باریک
قفسه بندی متحرک فـلزی
این گروه از قفسه ها از مدرن ترین انواع قفسه بندی انبار می باشند که بر روی زمین نصب نشده و ردیف های آنها بر روی شاسی متحرک قرار میگیرد. به همین دلیل هیچ راهرویی بین ردیف ها موجود نبوده و از فضای موجود در محیط به صورت بهینه استفاده می گردد. به منظور جا به جایی و دسترسی به کالاهای قرار گرفته در هر ردیف، فرمان و دنده زنجیر متصل به شاسی متحرک منجر به حرکت ردیف ها و ایجاد راهرو بین آنها میشود.
با توجه به اهمیت بسیار زیاد نقش سیستم های قفسه بندی، در حال حاضر کارخانه های زیادی به طراحی و تولید آنها مشغول می باشند که از جمله نمونه های موفق در این حوزه می توان به گروه بهین انبار آرا اشاره نمود. مجموعه محصولات این گروه شامل انواع قفسه های فلـزی و متحرک بوده و برای کسب اطلاعات بیشتر درباره آنها کافیست نام “بهین انبار” را در اینترنت جستجو کنید.
/پایان رپورتاژ آگهی/
