نسخه‌ی خطی ووینیش (Voynich Manuscript)
بعد از پیدا کردن این کتاب توسط عتیقه‌شناس روسی لهستانی تبار (ویلفرید ووینیش)، کتاب مذکور به این اسم نام گرفت. این کتاب یا نوشته تاریخی، یک معمای پیچیده است که شامل نقاشی‌های خارق‌العاده‌ای از گیاهان و جانوران و نمادهای خاص و جهانی است که اشاره به علوم کیهان شناسی و فارموکولوژی دارد. همچنین مجموعه‌ای از طرح‌ها و ساختار‌هایی خاص است که هیچ شباهتی به زبان‌های کلاسیک، مدرن و یا دوران باستان ندارد. زمانی تصور می‌شد که این کتاب حاوی اسرار نهان و مرموزی است که می‌تواند کلیدی در قدرت و دانش بی‌نهایت باشد.
بسیاری از رمز‌گشایان برجسته دنیا، از جمله جان تیلتمن و بعضی از اعضای سازمان امنیت ملی آمریکا برای رمز گشایی این نوشته تاریخی خطی تلاش کرده‌اند اما موفق نشدند تعداد بالغ بر ۱۷۰۰۰ گلیف (نگاره یا نشان‌هاى نمادین دیگر که بر فلز یا سنگ حک شده است مثل هیروگلیف) پیچیده آنرا که رمزگذاری شده، تشخیص دهند. به نظر می‌رسد چنین پیچیدگی دلیلی بر نفی دروغین بودن کتاب باشد، گرچه هنوز هستند کسانی که مخالف این قضیه هستند. فرضیه‌ای که اخیرا مورد توجه قرار گرفته بر این باور است که در این نوشته تاریخی روشی از نوشتار به کار گرفته شده که مفهوم آن را پنهان بدارد؛ به این معنا که اکثر متونش بی‌محتوا هستند و تنها چند بخش از نظر فرهنگ واژگانی قابل قبول هستند.
