۵ دستاورد سقراط، فیلسوف بزرگ یونانی

۱.روش سقراطی 

یکی از مهمترین دستاوردهای سقراط برای فلسفه غرب، روش مباحثه او بود که به روش سقراطی معروف بود که سعی می کرد حقیقت و عدالت را در آن به کار ببرد. این روش در “دیالوگ های سقراطی” افلاطون نیز آمده است. در این روش یک سری سوال و جواب هدفمند مطرح می شود تا به نتیجه دلخواه برسند.

روش سقراطی یک استراتژی منفی برای رد نظریه های نامطلوب می باشد و در آخر منطقی ترین نظریه را باقی می گذارد. هدف از این روش این است که هر کس باورهای فردی خود را تحلیل کند و درستی عقایدش را به چالش بکشد.

اهمیت این استراتژی قابل درک نیست و به همین دلیل به سقراط لقب ” پدر فلسفه سیاسی، اخلاق و منطق” داده اند. این روش سقراطی به عنوان بخش مهمی از نظام حقوقی آمریکا مورد توجه قرار می گیرد.

۲.پارادوکس سقراط

شمار قابل توجهی از اعتقاداتی که به سقراط نسبت داده اند، گیج کننده می باشند چرا که در ابتدا به نظر متناقض می رسند. به این ایده ها پارادوکس گفته می شود. معروف ترین پارادوکس سقراط یا پارادوکس دروغگو ، جمله معروف “میدانم که نمیدانم” می باشد.

در این پارادوکس سقراط ادعا دارد که هیچ چیزی نمیداند، ولی اگر این درست باشد، پس از کجا میداند که نمیداند؟ اغلب این پارادوکس های سقراط قابل حل نیستند چرا که پاسخ واضحی ندارند.

۳.عدالت و اصول اخلاقی سقراط

سقراط بر این باورد بود که مردم باید بیشتر برای منافع معنوی خود تلاش کنند تا منافع مادی.. او مردم را بیشتر به برقراری ارتباط تشویق می کرد چرا که فکر می کرد بهترین راه این است که همه به صورت گروهی با هم همراه باشند. او آنقدر به عدالت پایبند بود که حکم مرگ خود را به راحتی پذیرفت. او ترجیح داد به جای زندگی به تنهایی و در تبعید، حکم اعدامش را بپذیرد. او به فاسد کردن جوانان متهم شد. اتهام دیگرش بی اعتقادی به خدایان بود و شاگردانش به او پیشنهاد فرار دادند ولی او مرگ را ترجیح داد.

سقراط در بسیاری از آموزه های خود روی اصول اخلاق و سیرت تاکید داشت. او معمولا راجع به ویژگی های فردی که هر کس باید برایش تلاش کند، صحبت می کرد که برتری علمی و فلسفی در صدر آن بود.

سقراط انتظار داشت فلسفه در حالت ذهن و فعالیت های انتقادی افراد ، تغییراتی ایجاد کند و در نتیجه تاثیر گسترده تری بر دنیا بگذارد. ما اغلب سقراط را از دیدگاه دیگری می بینیم، اما هم شاگردانش (افلاطون و زینوفون)  و دشمنانش (ارسطو) موافقند که او عقیده داشته یک فرد با تصمیم گیری هایش میتواند روی جامعه تاثیر بگذارد و معتقد بوده که این نظریه او در زندگی روزمره کاربرد دارد.

۴.طنز سقراطی

طنز سقراطی روشی ست که در تدریس اصول سقراطی استفاده می شود. این روشی ست که در یونان باستان مورد استفاده قرار می گرفت و حقیر نمایاندن خود از روی زیرکی ست. به گفته افلاطون طنز چنان با گفته های سقراط در آمیخته بود که نمیشد شوخی یا جدی بودن آن را تشخیص داد. سقراط خود را به نادانی میزد، مخالفانش را آگاه جلوه می داد و نگرش خود را بی اهمیت نشان میداد و جوری وانمود می کرد که هیچ چیز نمیداند.

۵.مسائل دولتی

مخالفت سقراط با سیستم رای گیری معمولا مورد بحث قرار می گیرد. او به شدت به دموکراسی بدبین بود. از نظر سقراط رای دادن یک مهارت است که باید آموزش داده شود و افراد بدون هیچ علمی در این باره نمیتوانند رای بدهند. در Apology افلاطون، به نظر می رسد سقراط مسائل قانونی را به طور منظم پیگیری نمی کند و به اعتقاد او سقراط نمیتوانست چیزی را که تجربه نکرده ، از بقیه بخواهد تجربه نکنند.