نشست نخست سومین همایش بین‌المللی معماری دست‌کند برگزار شد
به‌گزارش «تاریخ ما» به نقل از میراث‌آریابه نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی
و گردشگری، در این نشست بهروز عمرانی و امین مرادی به ارایه مقاله
«نقدی بر ماهیت میترائیسم معبد مراغه با رویکرد مطالعات آسیای
مرکزی» پرداختند.
در این مقاله آمده است:
«مطالعات صورت گرفته پیرامون معماری صخره ای بنای موسوم به «معبد
مراغه» هرچند منجر به تایید کارکردهای آیینی مذهبی آن بوده است؛
با این حال کنجکاوی های صورت گرفته در زمینه هویت معماری و
انتساب آن به آیین های کهن ایرانی از جمله مهرپرستی، بدون ابراز
استدلال های علمی، ساختار کلی این مجموعه مذهبی را با ابهامات جدی
مواجه ساخته است.
در ادامه آن می خوانیم؛ مطابق نتایج به دست آمده نه تنها هیچ یک
از ملزومات معماری معابد مهرپرستی موجود در ایران و خارج از
مرزهای آن از جمله رواق های جانبی و محراب در معماری صخره ای
مراغه وجود ندارد، بلکه ترکیب فضایی تالار مستطیل شکل مرکزی منتهی
به اتاق مقدس و حجره های پیرامونی آن بازگشتی ارادی به معماری
مذهبی آسیای مرکزی است».
در ادامه این نشست مهرزاد پرهیزکاری و سمیه نراقی مقاله خود با
عنوان «فرهنگ دست کند در خرقان قزوین» را ارایه کردند.
در این مقاله با اشاره به بررسی های اجمالی در منطقه خرقان آمده
است:
« این بررسی ها نشان از فرهنگ دست کند و آمیختگی آن با زندگی
روستایی دارد و این دست کندها به صورت کامل در زیر زمین تحت
مالکیت هر خانه حفر شده اند. این در حالی است که امروزه تعداد
انگشت شماری از این دست کندها باقی است و تحولات زیستی موجب
شده تا دست کندها به سرعت تخریب و به جای آنها بناهای جدید ساخته
شود. این امر ناپدید شدن فرهنگی را در پی دارد که قرن ها حیات
داشته است.»
این مقاله براساس مطالعات میدانی سعی در آشکارسازی بخشی از گستره
فرهنگ دست کند در منطقه خرقان داشته و دستیابی به حدود جغرافیایی
و صفات کلی دست کندهای خرقان هدف مقاله را شکل می دهند.
در پایان این نشست سامان توفیق و نینا باطبی درباره مقاله «کافر
کلی های لاریجان مازندران و ارتباط آن با استوره اژی دهاک
بیوراسپ» به ایراد سخنرانی پرداختند.
در این مقاله آمده است:
«هدف این پژوهش بررسی علت ساخت و کاربری این کافر کلی ها را بر
مبنای سندی تاریخی از قرن سوم هجری و ارتباط آن با کوه دماوند و
اژی دهاک بر پایه رویکرد تاریخی – استوره پژوهی و تحلیلی با
استفاده از روش های مطالعات کتابخانه ای و پژوهش میدانی
است.»