تعیین کاربری اصلی فضاهای معماری از راه مطالعه اشیای بزرگتر
به‌گزارش «تاریخ ما» به نقل از میراث‌آریابه‌نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی
و گردشگری، سپیده سعیدی، باستان شناس این مطلب را در نشست تخصصی
مطالعات ریزنشست ها در باستان شناسی که در پژوهشکده
حفاظت و مرمت آثار تاریخی – فرهنگی برگزار شد، مطرح کرد.
او گفت: «مطالعات انسان شناسی اخیر در زمینه چگونگی استفاده از
فضا نشان داده، فضا آنگونه که توسط واحدهای معماری شناخته می‌شود،
مفهوم اصلی و واقعی خود را مدیون فعالیت های انجام گرفته در آن
است که هم ناشی از رفتارهای اجتماعی فرهنگی و ادراک انسانی
بوده و هم نشانگر این رفتارها به شمار می روند.»
به گفته او، در حال حاضر و با به کار گیری روش های جدید،
باستانشناسان به شناخت بهتری نسبت به بقایای معماری و سایر
سازه های وابسته به آنها دست می یابند، اما بقایا و اشیای مربوط
به فعالیت های انجام گرفته در این مکان ها در مرحله سکونت به
دلایلی از جمله بهداشتی، جاگیر بودن این اشیا و یا حتی به دلایل
آیینی به عنوان زباله (بافت دست دوم ویا دست سوم) در مکانی دورتر
دور ریخته می شوند.
سعیدی با بیان این نکته که فعالیت های پاکسازی و نگهداری اشیاء در
بافت های مختلف از الگوهای متفاوتی تبعیت می‌کنند، گفت: «اغلب در
مرحله ترک محل مسکونی بقایا و اشیا قابل استفاده، ارزشمند و قابل
حمل جمع آوری و به مکان جدید منتقل ویا به دلایل آیینی از بین
برده می شوند.»
او به خبرنگار تاریخ ما گفت:: «این بقایا و اشیا در مرحله پس از ترک نیز تحت تاثیر
عوامل فرهنگی از جمله حفاری های غیر مجاز یا استفاده مجدد از بافت
های باستانی در دوره های بعدی، عوامل غیر فرهنگی از جمله تخریب
بافت های باستانی توسط جانوران و یا فساد شیمیایی قرار می
گیرند.»
او گفت: «این در حالی است که داده های بزرگتر تحت تاثیر عوامل
مختلف و در طی مراحل سه گانه تاریخ زندگی در یک بافت باستانشناسی
که شامل فاز سکونت، فاز ترک و فاز پس از ترک است، به مقدار زیادی
دچار زوال و نابودی می شوند.»
او در ادامه اظهار کرد: «داده های کوچکتر و ریز نشست ها نیز به
دلیل اندازه شان معمولا طی فعالیت های پاکسازی از چشم به دور می
مانند و کمتر تحت تاثیر عوامل مخرب دیگر قرار می گیرند، در نتیجه
این داده ها در گوشه ها جمع شده و یا در اثر لگد مال شدن در
کف ها نفوذ کرده و همانجا باقی می مانند.»
سعیدی با بیان این نکته که تحلیل ریزنشست ها Microdebris analysis
که گاهی به آن ریز باستانشناسی یا تحلیل آثار ریز نیز می گویند در
باستانشناسی رشته ای در حال گسترش است، گفت: «هدف این روش تعیین
کاربری اصلی فضاهای معماری و نیز تایید یا نقض تحلیل های
باستانشناختی مختلف است که از راه مطالعه اشیا بزرگتر ارائه می
شوند.»