انتقاد رییس موزه دانشگاه شیراز از نگاه نمایشگاهی به موزه/ضرورت تعیین اعتبار برای موزه‌ها
محمد مهدی اسلام‌نژاد در گفت‌وگو با «تاریخ‌ما»، با اشاره به اینکه موزه “تاریخ طبیعی و تکنولوژی” دانشگاه شیراز در سال ۱۳۵۳ به همت دکتر صدرالدین شریفی، از اساتید دانشگاه شیراز، تأسیس شده و در سال ۱۳۵۹ به ساختمان زیبای کنونی به مساحت بیش از ۵ هزار متر مربع واقع در خیابان آزادگان شیراز انتقال یافته است، این موزه را دارای بخش‌های جانورشناسی، گیاه‌شناسی، آناتومی، حشره‌شناسی، زمین‌شناسی، مردم‌شناسی، تمبر و اسکناس ، صنایع قدیمی، برق و تکنولوژی معرفی کرد.
وی درباره هدف از تأسیس این موزه تشریح کرد: این موزه به منظور بالا بردن سطح دانش عمومی درباره عالم خلقت و شناخت ارزش وجودی جانوران، گیاهان، کانی‌ها، فسیل‌ها در زندگی انسان و محیط زیست و پی بردن به قدرت خالق یکتا، به منظور کمک به آموزش بهتر علوم جانورشناسی، گیاه شناسی، زمین‌شناسی و جبران کمبود آزمایشگاه‌های مجهز مربوط به علوم فوق و انجام بخشی از رسالتی که یک دانشگاه جامع و پیشرفته از نظر آموزش و پژوهش بر عهده دارد، تأسیس شده است.
رئیس موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی دانشگاه شیراز با تأکید بر اینکه این موزه بر پایه موازین علمی و فنی تأسیس شده، اظهار کرد: این موزه به عنوان یک مرکز علمی در خدمت آموزش و پژوهش کشور قرار گرفته و مرجعی برای دانش‌پژوهان داخلی و خارجی و علاقمندان به علوم طبیعی به شمار می‌آید.
اسلام‌نژاد افزود: در سال ۱۳۷۸ موزه توسعه پیدا کرد و در حال حاضر به مجمتع موزه‌های دانشگاه شیراز تغییر یافته که این مجموعه موزه آناتومی، گیاه‌شناسی، زمین‌شناسی، سکه و اسکناس و صنایع قدیمی (شامل صنایع داخلی و خارجی، دستی و ماشینی)، نجوم، مردم‌شناسی، هوافضا، برق، مخابرات، گیاهان دارویی و موزه تکنولوژی را شامل می‌شود.
نگهداری نمونه‌های جانوری منحصر به فرد در موزه/ افتتاح موزه صنایع قدیمی
وی بخش جانوری این موزه را دارای بیش از ۲۰۰ نمونه پرنده و بیش از ۶۰۰ نمونه از انواع پستانداران، آبزیان و اسکلت موجودات زنده معرفی کرد و گفت: از جمله نمونه‌های بارز در این بخش، اسکلت یک نهنگ گوژپشت ۱۸ متری است که در سالن مرکزی موزه نگهداری می‌شود.
رئیس موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی دانشگاه شیراز افزود: در بخش زمین‌شناسی نیز علاوه بر سنگ‌ها، کانی‌ها و فسیل‌های گیاهی و جانوری، نمونه بارزی مربوط به یک گاو دریایی نگهداری می‌شود. این نمونه متعلق به بیش از ۵۰ میلیون سال پیش بوده و اخیراً در روستای خلیلی، شهرستان گراش شناسایی و به موزه انتقال داده شده است.
اسلام‌نژاد سپس به دیگر بخش‌های موزه پرداخت و اظهار کرد: موزه برق، صنایع برق استان فارس را از ابتدا تا زمان حال و موزه مخابرات نیز سیر تکاملی مخابرات در استان را به تصویر کشیده است.
وی افزود: موزه مردم‌شناسی این دانشگاه که سیر تکاملی زندگی از گذشته تا به امروز را به نمایش می‌گذارد، در دست تکمیل بوده و امکان بازدید از سکه‌های دوران‌های مختلف تاریخی نیز در موزه سکه و اسکناس فراهم شده است.
رئیس موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی دانشگاه شیراز همچنین از افتتاح موزه صنایع قدیمی در این دانشگاه خبر داد و گفت: این موزه ابزار زندگی انسان‌ها در ادوار مختلف تاریخی از جمله یک خمره قدیمی با ابعاد ۱/۱۰ در ۱ متر متعلق به ۴۰۰۰ سال پیش، اهدایی خانواده شهید حسین حق وردی از روستای بادامه شهرستان داراب، را به نمایش گذاشته که مواردی ارزشمند، زیبا و تأثیرگذار به شمار می‌آیند.
چاپ دو کتاب زمین‌شناسی در موزه
اسلام‌نژاد با بیان اینکه بازدیدکنندگان این موزه گروه‌های دانش آموزی و گروه‌های گردشگری و سایر علاقمندان هستند، خاطرنشان کرد: موزه تاریخ طبیعی دانشگاه شیراز یکی از بهترین موزه‌های تاریخ طبیعی درکشور به شمار می‌آید، ضمن آن که ساختمان این موزه از ابتدا با کاربری موزه‌ای طراحی و ساخته شده است.
وی در رابطه با برنامه‌های آموزشی این موزه توضیح داد: چنان‌چه معلمان و راهنمایان گروه‌های آموزشی بخواهند به منظور آموزش یک مبحث به‌خصوص، روی بخش خاصی از موزه متمرکز شوند، این امکان فراهم است. همچنین آن‌ها می‌توانند از حضور کارشناسان خبره، که در بخش‌های مختلف حضور دارند، بهره‌مند شوند.
رئیس موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی دانشگاه شیراز اضافه کرد: همچنین از آن‌جایی که نمونه‌ها دارای برچسب و اطلاعات کامل هستند، این فرصت فراهم هست که دانش‌آموزان طی زمان بازدید، حداکثر بهره را ببرند.
اسلام‌نژاد در رابطه با فعالیت‌های پژوهشی موزه اظهار کرد:کارشناسان این بخش از متخصصان گیاه‌شناسی، جانورشناسی، زمین شناسی، مردم شناسی و … هستند و در سمینارها و گردهمایی‌های علمی که در داخل و یا خارج از کشور برگزار می‌شود، مشارکت دارند.
وی همچنین از چاپ دو جلد کتاب تخصصی زمین‌شناسی از سوی محبوبه حسینی، مسئول بخش زمین‌شناسی موزه، خبر داد و گفت: مقالات متعددی نیز از سوی مسئولان سایر بخش‌ها منتشر شده است.
استقبال کم دانشجویان از موزه
رئیس موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی دانشگاه شیراز بازدیدهای دانشجویی این موزه را کمتر از بازدیدهای دانش‌آموزی دانست و گفت: عمدتاً از موزه به عنوان یک فضای نمایشگاهی بازدید می‌شود؛ این در حالی‌ست که موزه‌ها می‌توانند به عنوان پلی میان گذشته، حال و حتی آینده، تلقی شده و بسیار تأثیرگذار باشند.
اسلام‌نژاد خاطرنشان کرد: کشوری که به موزه‌های خود توجه نداشته باشد، نمی‌تواند دورنمای خوبی برای خود تنظیم کند. در کشور ما نیز هنوز بحث بازدید از موزه‌ها جا نیفتاده اما گروه‌های دانش‌آموزی به لحاظ انسجام بیشتری که دارند، توجه بیشتری به بازدید از موزه نشان داده‌اند ضمن آن که امکان استفاده از آزمایشگاه‌های مجهز و بزرگ نیز در موزه برای آن‌ها فراهم است.
وی با اشاره به اینکه سالیانه بیش از ۱۰۰ هزار دانش آموز از موزه بازدید می‌کنند، اضافه کرد: بازدیدهای دانشجویی کمتر اتفاق می‌افتد، مگر دانشجویان رشته‌هایی از قبیل موزه‌شناسی، صنایع دستی و علوم پایه که ارتباط بیشتری با موزه دارند.
رئیس موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی دانشگاه شیراز در خصوص جامعیت علوم در این موزه اظهار کرد: نمی‌توان ادعا کرد که این موزه کلیه علوم را پوشش داده با این حال سعی کرده‌ایم یکی از جامع‌ترین موزه‌های تاریخ طبیعی در ایران را داشته باشیم؛ مجموع ۱۱ موزه در دانشگاه یکی از کامل‌ترین مجموعه‌های موزه‌ای تاریخ طبیعی در کشور را به وجود آورده است.
هزینه بیشتر موزه‌ها نسبت به درآمدزایی/ همچون روزنامه‌ها محل اعتبار تعیین شود
اسلام‌نژاد ساعت بازدید از این موزه را ۸ تا ۴ بعد از ظهر در روزهای هفته و ۹ تا ۴ بعد از ظهر در روزهای تعطیل اعلام و اضافه کرد: در ایام عید سقف فعالیت این موزه افزایش پیدا کرده و از ۹ صبح تا ۹ شب پذیرای بازدیدکنندگان است.
وی سپس به بحث درآمدزایی موزه پرداخت و گفت: قیمت بلیط موزه ۳۰۰۰ تومان و دارای تخفیف ۳۰ درصدی برای دانش‌آموزان است؛ این در حالی‌ست که این موزه بیش از ۲۰ نفر نیروی اجرایی دارد. بنابراین مشابه با سایر موزه‌ها، هزینه‌ها بیشتر از درآمدزایی‌ست و انتظار می‌رود همان‌طور که از سوی دولت برای روزنامه‌ها و جراید محلی و … به سبب توسعه فرهنگ عمومی، محل اعتبار تعیین شده است، برای موزه‌های دانشگاهی نیز بودجه در نظر گرفته شود.
رئیس موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی دانشگاه شیراز در همین زمینه به نقش موزه‌ها در توسعه پایدار اشاره و خاطر نشان کرد: بدون در نظر گرفتن نقش موزه‌ها در پیشرفت و توسعه پایدار، نمی‌توان دورنمای خوبی برای آینده ترسیم نمود.
اسلام‌نژاد در پایان اظهار امیدواری کرد که با معرفی هرچه بهتر موزه‌ها، زمینه تقویت ارتباط مردم و دانش پژوهان با این مکان‌های تاریخی- علمی بیش از پیش فراهم شود.
انتهای پیام