باستان شناسان در جستجوی شناسنامه فرهنگی شهر قهاوند

به گزارش «تاریخ‌ما»،‌ به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، حمید کریمی سرپرست هیأت باستان‌شناسی با اعلام این خبر گفت: تپه‌های باستانی در ایران همواره مورد تاراج قاچاقچیان آثار باستانی بوده و برخی دیگر از این تپه‌ها نیز به محل اقامت بی‌خانمان‌ها و معتادان تبدیل شده‌است.

وی با بیان اینکه گاهی تعیین حریم  تپه‌های باستانی باعث اختلاف بین سازمان‌ میراث فرهنگی ، صنایع‌دستی و گردشگری  و سایر نهادها بوده، بیان کرد: در هر حال حفاظت و جلوگیری از تخریب این میراث فرهنگی به اشکال مختلف صورت می‌گیرد.

این باستان شناس با تاکید بر این‌که عملیات گمانه‌زنی به منظورتعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه‌های باستانی از راهبردهای عملیاتی در حوزه‌های شناخت سریع به اهداف باستان شناختی ، حفاظت و جلوگیری از تخریب این میراث فرهنگی محسوب می‌شود، افزود: این نوع از عملیات در مواردی که هدف حفاظت از تپه باستانی و حریم آن است، با صرفه هزینه و زمان کم، قابلیت عملیاتی زیادی دارد.

سرپرست هیأت باستان شناسی شهر قهاوند، با اشاره به این نکته که استان همدان و دشت‌های آن از نظر وجود تپه‌های باستانی بسیار غنی بوده و بی‌شک می‌توانند پاسخگوی بسیاری از سوالات مطرح شده، باشند، افزود:در این راستا، گمانه زنی تپه دشته شهر قهاوند به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم و به دست آوردن اطلاعات اولیه در مورد این اثر فرهنگی در راستای آگاهی یافتن از شناسنامه فرهنگی شهر قهاوند مورد توجه قرار گرفت.

او با بیان این‌که ، روستای «دشته» دو اثر تاریخی «گورستان قدیمی» و «تپه دشته» را در خود دارد، افزود: تپه دشته دارای آثاری از هزاره اول پیش از میلاد، ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شماره ثبت ۲۵۱۴۶ به ‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و در شهرستان همدان، بخش شراء، دهستان جیحون دشت، روستای دشته قرار گرفته است.

وی با اشاره به  حفاری‌های غیر مجاز که در دهه‌های گذشته در این تپه انجام شده، گفت: به علت قرار گرفتن تپه دشته در بافت زمین‌های کشاورزی، حریم و عرصه این اثر با مشکلاتی همراه شده و با توجه به  تلاش مردم منطقه در سند دار کردن زمین‌ها این بحث وجود دارد که حریم و عرصه تپه دشته نقض خواهد شد.

کریمی گفت: شرایط موجود و رسالت سازمان میراث فرهنگی در حفاظت از آثار ثبت شده باعث شد این پژوهش انجام شود، به نحوی که عملیات میدانی پروژه گمانی زنی و تعین حریم تپه دشته قهاوند انجام شد.

این باستان‌شناس با اشاره به اینکه به منظور رسیدن به هدف اصلی پروژه گمانه زنی تپه دشته که همان تعیین عرصه و حریم این اثر است ۱۲ گمانه در اطراف آن ایجاد شد، افزود: از این تعداد گمانه هیچ یک دارای لایه یا نهشته فرهنگی نبود و به عبارت دیگر همه‌ی گمانه‌ها در خارج از عرصه حقیقی تپه باستانی دشته قرار داشتند.

وی گفت: با بررسی لایه‌ها و داده های این گمانه‌ها مشخص شد تپه که دارای شکلی مخروطی بوده به هیچ یک از جناح‌های اطراف گسترش نیافته و دارای آثار و لایه‌های متمرکز و برجا در محدوده فعلی آن است و همه‌ی گمانه‌ها در واقع، در محدوده حریم آن قرار گرفته‌اند.

کریمی همچنین  درباره‌ی دوره بندی آثار و سفال‌های به دست آمده از این گمانه‌ها  اظهار کرد: سفال‌های این گمانه عمدتا مربوط به دوران اشکانی و ساسانی‌ هستند که شاموت – آجر نسوز- همه‌ی آنها به جز یک قطعه کانی بوده و با پخت کافی در طیف رنگی نخودی – نخودی تیره و قرمز قرار گرفته و تمامی تزئینات بکار رفته در این سفال‌ها از نوع کنده فشاری و شیاری هستند.

وی به  وجود سفال‌هایی از دوران اسلامی و آهن ۳ در میان سفالینه‌های کشف شده اشاره کرد که بیانگر توالی فرهنگی در این محوطه است و افزود: با توجه به ارتفاع نسبتا بلند این محوطه و مشاهده آثار خشت و سازه خشتی در سطح این محوطه به نظر می‌رسد که این محوطه در برگیرنده یک سازه عظیم خشتی احتمالا در ارتباط با استحکامات نظامی است.

او ادامه داد: با در نظر گرفتن نقاط مشخص شده و حریم تعیین شده عرصه این تپه مساحتی حدود ۱۸۱۵۰متر مربع را در بر می‌گیرد و با توجه به وجود آثار دوران تاریخی اشکانی و ساسانی و نیز دوران عصر آن در این محوطه انجام پژوهش‌های دامنه‌دار در این محوطه ضروری می‌کند.

انتهای پیام