ایران مشترکات فرهنگی زیادی با اندونزی دارد

به گزارش سایت «تاریخ ما»، هنوز چند ماهی از استقرار مهرداد رخشنده در رایزنی فرهنگی کشورمان در اندونزی نگذشته که شاهد برگزاری دیدارها و جلسات و نشست‌های بسیار او با شخصیت‌ها و مسئولان فرهنگی و دینی و علمی این کشور هستیم. اقدامی که محصول آن حضور فرهنگی بیشتر و نیز آموزش بیش از پیش زبان و ادبیات فارسی در این کشور مهم جنوب شرق آسیاست. گفت‌وگوی ما با مهرداد رخشنده درباره اندونزی و روابط فرهنگی آن با ایران را در ادامه بخوانید.

برای شروع کمی درباره سابقه روابط ایران و اندونزی برای مخاطبان صحبت کنید.

کشور اندونزی بزرگ‌ترین کشور اسلامی با بیش از 260 میلیون نفر جمعیت و زندگی با فرهنگ‌های متنوع است. مسلمانان در این کشور روحیه معتدلی دارند و از زمان اولین رابطه دو کشور در سال 1330 در سطح وزیر مختار و سپس در سال 1339 که این رابطه به سطح سفیر ارتقای یافت، تا به امروز روابط ما همیشه گرم و دوستانه بوده است. در حال حاضر هم با توجه به مشترکات زیاد دینی و فرهنگی، فضای بسیار مساعدی برای توسعه و تقویت روابط فرهنگی وجود دارد. از طرفی ظرفیت‌های بی‌شماری در دو کشور متأسفانه ناشناخته مانده‌اند و در عین حال؛ تجارب خوبی در حوزه‌های فرهنگی و هنری توسط دو کشور کسب شده است که یقیناً می‌تواند در توسعه روابط تأثیرگذار و مفید باشد که در فواصل صحبت به بخش‌هایی از آن اشاره خواهم کرد.

در مدتی که به عنوان رایزن فرهنگی در اندونزی حضور داشته‌اید، دیدارهایی با مسئولان نهادهای فرهنگی اندونزی برای بسط و توسعه همکاری‌ها انجام داده‌اید. نتایج این دیدارها تاکنون چه بوده است؟

از همان بدو ورود به محل مأموریت در رایزنی فرهنگی ایران در اندونزی تلاش شد تا در مرحله اول ارتباطات نمایندگی فرهنگی کشورمان با همه مراکز، شخصیت‌ها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی در حوزه دین، فرهنگ و هنر و علمی اندونزی ایجاد شود که به لطف خدا در همین زمان کوتاه اقامت توانستیم این ارتباطات را ایجاد کنیم و ضمن معرفی سازمان متبوع و اهداف و وظایف آن و همچنین مرور کوتاهی به وقایع چهل سال گذشته بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، درباره مباحث مورد علاقه طرفین بحث و تبادل نظر انجام دهیم. می‌توانیم این ادعا را داشته باشیم که زمینه‌های همکاری در حد مطلوبی وجود دارد و به امید خدا با مشارکت و مساعدت دستگاه‌های ذیربط در جمهوری اسلامی می‌توانیم این علاقه‌مندی را اجرایی کنیم؛ به ویژه در حوزه‌های دانشگاهی، هنری، نشر کتاب، فعالیت اتاق‌های ایران در دانشگاه‌ها، ایجاد کرسی‌های رسمی مطالعاتی، حضور در رویدادهای بین‌المللی در حوزه‌های علم، فرهنگ و هنر و فعالیت‌های قرآنی و … .

البته تأکید می‌کنم که برای بیان نظر درباره بازتاب و بازخورد این ملاقات‌ها و نشست‌ها کمی زود است و در آینده نزدیک ملموس‌تر خواهد بود؛ ولی از آنجایی که خبر ملاقات‌ها با شخصیت‌ها و مقامات رسمی در سایت‌های آنان به سرعت  منعکس می‌شود، فضای حاکم در جلسات بسیار گرم و صمیمی و دوستانه است و در زمان کوتاهی زمینه حضور و ملاقات ایجاد می‌شود که می‌تواند نشان و نوید خوبی برای یک ارتباط تنگاتنگ و سنجیده  باشد.

 فعالیت‌های گذشته درباره ایجاد ارتباطات و توسعه همکاری‌ها در چه سطحی بودند؟

فعالیت‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اندونزی طولانی‌مدت نیست و حدود 10 سالی است که به صورت رسمی فعالیت‌ها صورت پذیرفته است که متأسفانه با توجه به روابط و اشتراکات دو کشور به نظر می‌رسد که نسبت به دیگر کشورها حضور ما در اندونزی دیر آغاز شده است و مستمر هم نبوده است که یقیناً آسیب‌هایی را به روند توسعه و تقویت روابط رسانده است. ناگفته نماند همکاران در گذشته زحمات و تلاش‌های خود را براساس موقعیت زمانی انجام داده اند و ارتباطات خوبی نیز برقرار کرده‌اند که جای تشکر و سپاس دارد؛ ولی به دلیل همان عدم حضور مستمر، این ارتباطات امروز به سردی انجامیده و برخی از حوزه‌های کاری مثل اتاق‌های ایران و شخصیت‌ها و علاقه‌مندان به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در شهرها و مراکر مختلف به همین دلیل غیرفعال و قطع شده‌اند که انرژی مضاعفی را می‌طلبد تا همین اتفاقات خوب گذشته را به جایگاه اولیه آن برگردانیم.

با بسیاری از حوزه‌های فرهنگی و هنری و علمی متأسفانه حتی در حد ارتباطات اولیه نیز صورت نپذیرفته است و تاکنون هیچ ارتباط خاص و مستقیمی با ما نداشته‌اند که الحمدالله با تلاش‌های انجام شده برخی از آنان محقق و درصدد هستیم با دیگر مراکز نیز این ارتباطات ایجاد شود. به هرحال همانگونه که گفته شد برخی از این مسائل به دلیل عدم حضور مستمر رایزن ثابت در محل مأموریت، طبیعی به نظر می‌رسد و به امید اینکه با پشتیبانی و حمایت‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بتوان روابط فرهنگی دو کشور را ارتقا داد.

دیدگاه جامعه اندونزی و مسئولان فرهنگی این کشور نسبت به ایران و نیز فرهنگ کشورمان چگونه است؟

این دیدگاه مورد نظر را باید با توجه به مشکلاتی که در جهان اسلام و همچنین تلاش دشمنان اسلام و دسیسه‌های آنان در ایجاد تفرقه و توسعه افراط‌گرایی و اشاعه ایران‌هراسی و شیعه‌هراسی و فعالیت جریان‌های تکفیری بررسی کرد. همانگونه که اشاره کردم با توجه به اعتقادات مسلمانان اندونزی می‌توان گفت که با همه این تلاش‌ها نگاه آنان به جمهوری اسلامی و مردم و فرهنگ ایران اسلامی خوب و مثبت است و به ویژه نخبگان و علمای اندونزی که شناخت خوبی از تاریخ اسلام دارند، می‌دانند که ملت ایران، ملت بزرگی از زمان‌های قدیم بوده‌اند. ایران و تمدن آن نزد همه به عنوان قدیمی‌ترین تمدن در جهان شناخته شده است و ایران و اندونزی از زمان باستان ارتباطات فرهنگی و تجاری داشته‌اند و به همین دلیل تأثیر فرهنگ ایران در برخی از مناطق اندونزی کاملاً قابل ردیابی است و بی‌شک با شناخت بیشتر از واقعیات درون کشور، پیشرفت‌های جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های مختلف و در کل آشنایی آنان با ایران امروز ـ که این مهم وظیفه اصلی ماست ـ می‌تواند در دیدگاه و نظرات آنان به ایران بسیار تأثیرگذار باشد.

و صحبت پایانی شما…

واقعیت این است که همه ما به اهمیت روابط فرهنگی بین دو کشور ایران و اندونزی و جایگاه اندونزی در جنوب شرق آسیا واقف هستیم؛ ولی باید باور کنیم که این واقعیت شعاری نیست و باید برای آن به صورت ویژه فکر کرد. البته با توجه به شرایط اقتصادی امروز کشور توقعی نیست که در حال حاضر در خصوص سطح رایزنی، امکانات رایزنی و دیگر مسایل مرتبط به آن قدم‌های بلندی به یکدفعه برداریم؛ اما باید در اولویت‌های یک مرکز در شرایط عادی کشور در آینده بسیار نزدیک باشد تا بتوان در همه زمینه‌های دینی، فرهنگی، علمی و هنری قدم‌های فاخر، ارزشمند و به یادماندنی گذاشت و شرایط آن هم مهیاست.