اسرار دریاچه تخت سلیمان از نگاه تنها شاهدان/ بز حجاری شده روی لوح

به گزارش خبرنگار «تاریخ ما»، مستند اسرار دریاچه به کارگردانی آرمین ایثاریان ساخته شد این مستند اکنون در جشنواره سینما حقیقت که در سالن چارسوی تهران درحال برگزاری است پخش می شود و در روز اول پخش بیشترین آرای تماشاگران را به دست آورد. این مستند به تمام جزئیات مربوط به دریاچه اسرارآمیز تخت سلیمان می پردازد. دریاچه ای که افسانه های زیادی درباره آن وجود دارد از جمله دفن انگشتر حضرت سلیمان در آن و یا گرم نگهداشتن آب آن در تمام طول سال به واسطه اجنه ای که توسط حضرت سلیمان مامور شده اند برخی باورها نیز به این موضوع می پردازد که اینجا یکی از مراکز انرژی زمین است و در طول سالها گنج های زیادی نذر آن شده است.

آرمین ایثاریان چندین سال با گران ترین تجهیزات روی این مستند کار کرد تا بتواند نمونه ای از بهترین مستندها را درباره یکی از مرموزترین دریاچه ها و جاذبه های گردشگری ایران بسازد در این راه او برخی از تجهیزات را که در ایران وجود نداشت برای رفتن به عمق دریاچه از کشورهای دیگر خریداری کرد و در راه آوردن به ایران به دلیل تحریم ها با مشکلات زیادی رو به رو شد. تحریم ها حتی باعث شدند تاموسسه نشنال جئوگرافیک هم که متقاضی خرید این فیلم بود نتواند آن را خریداری کند. از سوی دیگر در ایران حتی گروه باستان شناسان زیرآب نیز نه در این حد تجهیزات داشتند و نه اطلاعاتی که بتوانند به این کارگردان در تهیه مستندش کمک کنند. به همین دلیل صفر تا صد ساخت این مجموعه توسط گروه مستندساز بود.

او و تیم همراهش این روزها در محافل خبری درباره این مستند حضور پررنگی دارد و با نمایش خصوصی مستندش برای خبرنگاران، در سایت «تاریخ ما» حضور یافت. ایثاریان که در کارنامه کاری خود ساخت مستندهایی از جمله  «اصفهان نصف جهان»، «ایران سرزمین رازها- شیراز»، «تهران امروز»، «بزرگ‌ترین فرش زمین»، «گرم‌خانه»، «آرزوها در اعماق» و «وقت شام» را دارد؛ موفق به کسب جایزه از برخی جشنواره‌های بین‌المللی مانند بهترین فیلم و فیلمنامه کوتاه جشنواره شانگهای چین ۲۰۱۳، بهترین فیلم جشنواره «درخت زندگی» کلرادو آمریکا ۲۰۱۴، بهترین فیلم جشنواره تورانتو ریل ایژین ۲۰۱۴ و بهترین فیلم جشنواره IFVA هنگ‌کنگ ۲۰۱۵ شده است.

بسیاری از کسانی که به محوطه تاریخی تخت سلیمان و کنار دریاچه معروف آن رفته اند بسیار مشتاق هستند تا بدانند در عمق این دریاچه چه چیزهایی وجود دارد و چقدر افسانه هایی که درباره آن گفته می شود حقیقت دارد. اما تا کنون کسی نتوانسته است به این سوال پاسخ دهد در این مستند نیز به این سوال پاسخ کاملی داده نشد چرا که در ایران تجهیزات لازم برای پی بردن به عمق واقعی دریاچه و بررسی همه اشیای قابل مشاهده در آن وجود ندارد. بنابراین در این مستند نیز همچنان این سوال به عنوان یک راز باقی می ماند.

ایثاریان  که به همراه تیمش درواقع تنها کسانی هستند که بیشترین عمق دریاچه را تا کنون فیلمبرداری کرده اند درباره نمایش برخی از اشیا در عمق دریاچه در این فیلم مستند به خبرنگار «تاریخ ما» گفت: هنگامی که به عمق  دریاچه با تجهیزات مهم مربوط به آن رفتیم با برخی از اشیایی مواجه شدیم که نمی دانستیم چه هستند تنها می توانستیم حدس بزنیم. تصاویری که وجود داشت را در شرایط نامناسبی فیلمبرداری کردیم چون هر حرکتی موجب می شد تا خاک کف بلند شود و تصویر ناواضح باشد.

وی در ادامه گفت: این تصاویر را به رئیس پایگاه تخت سلیمان در آن زمان نشان دادیم . لوحی در ۷۷ متری عمق دریاچه هست که احتمالا روی آن یک بز حجاری شده است و کلاهخود و شمشیر و … نیز وجود دارند. ولی باید بررسی دقیق تری شود در هر حال لمس آنها موجب تخریب می شود چون ۹ اتمسفر فشار روی آنهاست بنابراین نمی توان آنها را بیرون آورد و دقیق تر بررسی کرد. برخی از آن اشیایی که نمی دانیم چیست ، در حال متلاشی شدن  هستند شاید می بایست از تجهیزات مناسبی برای بیرون کشیدن آنها استفاده کرد که در تخصص ما نیست.

ایثاریان بیان کرد: تنها با دیدن تصویر هم نمی توان بررسی کرد. ما حدسیات خود را اعلام کردیم تجهیزات فلزی در جاهای دیگر هم بود و اینجا هم آنها را مشاهده کردیم. تصویری که در فیلم مشاهده می شود شاید تکه ای از واگن تحقیقات آلمانی هاست که در دریاچه به عنوان زباله های فلزی مانده است .   برای رسیدن به کف و استخراج و تماشای درست آن اشیا به تجهیزات زیاد و کاملی شاید از نوع تجهیزات جیمز کامرون نیاز داریم.

ایثاریان درباره اینکه چقدر سازمان میراث فرهنگی می تواند از این فیلم برای کامل کردن پرونده ثبت تخت سلیمان که در سال ۲۰۰۳ جهانی شد استفاده کند گفت: یک از کاربردهای اصلی ساخت چنین فیلم هایی این است که این فیلم به دانشجویان و متخصصانش نشان داده شود و آنها روی آن بررسی و تحقیق کنند ولی این باید در یک مکانیزم معقولی قرار گیرد یعنی میراث فرهنگی هزینه نقشه برداری های تخصصی آن را که ما برای فیلمبرداری استفاده کردیم  بپردازند و بعد نقشه ها در اختیار آنها قرار گیرد در واقع باید این نقشه ها و اطلاعات وجود می داشت و ما از آنها برای ساخت فیلم مان استفاده می کردیم اما چنین چیزی نبود. ما حتی نقشه سه بعدی دریاچه را که در فیلم نمایش داده می شود را ساخته ایم. تنها چند پلان آرشیوی از موسسه باستان شناسی آلمان گرفتیم بقیه مستندات را خودمان تهیه کردیم.

مستند اسرار دریاچه قرار است در سانس بعدی جشنواره فیلم حقیقت از ساعت 16 روز جمعه  23 آذرماه در سالن چهار چارسوی تهران با حضور عوامل سازنده آن نمایش داده شود.