برگزاری 3 نمایشگاه در کاخ گلستان
به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی مجموعه فرهنگی‌تاریخی گلستان، مسعود نصرتی مدیر این مجموعه امروز سه‌شنبه 1 خرداد 97 گفت: «کاخ گلستان گنجینه‌ای از هنر دوره قاجار است که برای معرفی این گنجینه، سه نمایشگاه در هفته میراث فرهنگی برگزار می‌شود، در نمایشگاه ”گزیده نامه‌نگاری‌های قاجار در کاخ گلستان“ بیش از 100 پاکت نامه مصرف شده و نشده، انواع سربرگ‌های مصور و غیر مصور، برچسب پاکت‌ها و نامه‌ها، نمونه‌هایی از نامه‌ها، تلگراف‌ها و برخی از اشیای مورد استفاده در نامه‌نگاری از دوره ناصرالدین شاه قاجار تا انقراض این سلسله به نمایش گذاشته می‌شود.»
او از نمایش سربرگ‌های مصور قاجاری برای نخستین‌بار در موزه مردم‌شناسی این مجموعه خبر داد و افزود: «ورود مؤسسات تمدنی اروپایی در دوره قاجار و تأثیر آن بر هنر و فرهنگ این مرز‌و‌بوم از یک طرف و ذوق، استعداد و ابداعات هنرمندان و کارگزاران ایرانی از طرف دیگر باعث شد تا آثار قابل توجهی در زمینه پاکت نامه و سربرگ بوجود آید، برقراری نظام پست‌مدرن به سبک اروپایی از زمان ناصرالدین شاه آغاز شد و یکی از ویژگی‌های دوره قاجار رویایی تجدد و سنت است.»
نصرتی تصریح کرد: «قدیمی‌ترین اثر، مربوط به پاکت و سربرگ مظفرالدین شاه و برچسب زمان ناصرالدین شاه است، همچنین حدود 60هزار پاکت‌نامه و سربرگ استفاده شده و نشده قاجاری در کاخ گلستان وجود دارد.»
مدیر مجموعه میراث جهانی گلستان ادامه داد: «سیر تحول نامه و نامه‌نگاری در ایران در این نمایشگاه با محوریت کاخ گلستان و قاجار با دیدگاه فرهنگی و تاریخی به نمایش گذاشته شده است. مجموعه کاخ گلستان به دلیل داشتن کاخ‌های گوناگون سیستم‌های نامه‌رسانی ویژه خود را داشته است به همین دلیل برخی از سربرگ‌ها مخصوص یک کاخ بوده و نامه‌نگاری بر روی آن‌ها انجام می‌شد.»
او درباره زمان ورود سربرگ‌های مصور به ایران گفت: «ورود و استفاده از سربرگ‌های مصور در دنیا به اوایل قرن 20 باز می‌گردد و در همان زمان نیز سربرگ‌های مصور وارد ایران شد و مظفرالدین شاه از آن در نامه‌نگاری‌ها استفاده می‌کرد، البته این سربرگ‌ها با سلیقه ایرانی‌ها سفارش داده می‌شد و می‌توان بیان کرد که دوره قاجار ترکیبی از سنت و مدرنیته است.»
نمایش 13 تخته قالیچههای قاجاری کاشان در چادرخانه
نصرتی از چهارمین نمایشگاه فرش‌های قاجاری با موضوع «قالیچههای کاشان» به مناسبت هفته میراث‌فرهنگی در عمارت چادرخانه خبر داد و افزود: «با تأسیس سلسله قاجاریه و تحکیم موقعیت سیاسی ایران فرصت دوباره تجدید حیات به صنعت قالیبافی داده شد به طوری‌که پادشاهان قاجار نقش مؤثری در تجدید حیات هنری ایران داشته‌اند، در این دوره مردم علاقه و توجه خاص به قالیبافی و تجارت قالی پیدا کردند و در نتیجه کارگاه‌های زیاد در شهرهای مختلف به وجود آمد که دلیل آن بیشتر توسعه تجارت خارجی و صدور فرش به خارج از کشور بوده است.»
او تصریح کرد: «رموز، فنون و روش تهیه مواد و مصالح لازم برای قالیبافی همیشه ثابت بوده است البته در طرح و نقش قالی تغییراتی زیادی در عصر صفویه ایجاد شد و طراحانی که در این دوره مورد تشویق پادشاهان قرار گرفتند توانستند با ترکیب نقشهای گذشته یک سلسله طرح‌های عالی از گل و بته و نقش حیوان به وجود آورند، این طرح‌ها در دوران قاجاریه هم مورد تقلید و استفاده قالی‌بافان قرار گرفت.»
مدیرمجموعه میراث جهانی کاخ گلستان درباره فرش‌های کاشان گفت: «از‌جمله مناطقی که بافت قالی‌های آن تا به امروزه مایه افتخار موزه‌ها بوده شهر کاشان است که نقش زیادی در تجدید حیات هنر قالیبافی ایران داشته است. قالیبافی در این شهر به طور کلی شامل شهر کاشان و حومه آن نطنز و جوشقان است، قالی‌های اواخر قرن سیزدهم هجری شمسی در کاشان به واسطه بافت بسیار ظریف و پشم لطیف آن بسیار قابل تشخیص است، این لطافت به دلیل پشم مرینوسی بود که به واسطه صاحبان کارگاه‌ها برای بافت سفارشات مخصوص خودشان وارد می شد.»
او افزود: «طرح‌های فرش کاشان متأثر از طرح‌های اصفهان و نقشهای سنتی ایران است، با این تفاوت که در نقوش فرش‌های کاشان از گل و بته و طرح‌های افشان و نقوش ساده‌تر مربوط به پارچه‌بافی استفاده بیشتری می‌شود، از نظر طرح و نقش می‌توان گفت انواع لچک و ترنج شاه‌عباسی و گل و بوته‌های زیبا در زمینه سرخ برای مدت‌ها نقش قالی‌های قدیمی کاشان بوده است. انواع طرح‌های افشان، شاه عباسی، گلدانی، لچک و ترنج، اسلیمی، شکارگاهی، شیخ صفی و گل فرنگ، بخش مهمی از نقوش فرش‌های کاشان به شمار می‌رود.»
نصرتی اعلام کرد: «در نمایشگاه فرش کاشان، 13 تخته قالی و قالیچه به نمایش گذاشته شده است که یکی از آثار شاخص نمایشگاه قالیچه بافت محتشم بوده و همچنین یکی از قالی‌ها نیز از پشم منچستر بافته شده است. تا‌کنون سه نمایشگاه فرش با موضوعات ”برگزیده‌ای از قالیچههای قاجار“، ”فرش‌های باغی“ و ”فرش ملایر“ برگزار شده است.
نمایش 30 قطعه عکس لیتوگرافی در آلبوم خانه
مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان درباره برگزاری نمایشگاه عکس با چاپ لیتوگرافی برای نخستین‌بار در این مجموعه گفت: «در این نمایشگاه 30 قطعه عکس با چاپ لیتوگرافی و تکنیک باسمه و گراور به نمایش گذاشته می‌شود، این تکنیک‌ها اروپایی بوده و متعلق به اواخر قرن 18 تا 20 میلادی است. موضوعات مورد نظر معرفی شخصیت‌های شاهزادگان و تصویری از ناپلئون بناپارت، زن عثمانی، دختر فرانسوی، جشن روستایی، یگان پیاده نظام، نمایی از کلیسا در مسکو، مناظری از فواره، اقوام مختلف، پرندگان شامل طوطی و دارکوب است.»
او افزود: «نمایشگاه‌های ”گزیده نامه‌نگاری‌های عهد قاجار“، عکس ”باسمه‌ای آلبوم خانه کاخ گلستان“، ”فرش‌های کاشان در کاخ و تأثیر آن در مناطق دیگر“ دوم خرداد ساعت 14 افتتاح و به مدت دو هفته در مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان واقع در میدان ارگ از ساعت 9 تا 18میزبان هنردوستان است.»