پژوهشکده مردم شناسی قدیمی ترین نهاد علوم اجتماعی ایران

به گزارش «تاریخ‌ما» به نقل از میراث آریا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی
و گردشگری، علیرضا حسن زاده، رییس پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه
این مطلب را در نشست مردم شناسی که به مناسبت هفته پژوهش برگزار
شد، اعلام کرد.

او با تشریح موقعیت ممتاز پژوهشکده مردم شناسی در پژوهشگاه میراث
فرهنگی و گردشگری، به برگزاری جشن هشتادمین سال تاسیس نهاد مردم
شناسی در سال 1395اشاره کرد.

او با تاکید بر این نکته که اهمیت پژوهشکده مردم شناسی نه تنها
ملی، بلکه فراملی است گفت: «اگر کسی بخواهد تاریخ مطالعات
خاورمیانه را بنویسد مجبور است به پژوهشکده مردم شناسی اشاره کرده
و به آن بپردازد.»

حسن زاده با اشاره به شکل گیری اولین نهاد مردم  شناسی در
خاورمیانه در سال 1925 در ترکیه گفت: «در سال 1936 نیز پژوهشکده
مردم شناسی  مرکز مردم شناسی در ایران شکل گرفت.»

او به خبرنگار تاریخ ما گفت:: «اولین بار اطلس مردم نگاری سرزمین در سال 1316 تحت
عنوان نقشه فرهنگی کشور مطرح شد که بعد از انقلاب استاد میرشکرایی
این طرح را دنبال کرد و بعد از مدتی وقفه، از چهارسال پیش
پژوهشکده مردم شناسی  کار روی این اطلس را آغاز کرد.»

او گفت: «پژوهشکده مردم شناسی با بیش از 200جلد کتاب بیشترین کتاب
را در حوزه مطالعات مردم شناسی در بین همه نهادهای خصوصی و دولتی
تولید کرده است.»

حسن زاده از وجود هزار پژوهش در گنجینه مرکز اسناد مردم شناسی خبر
داد و از شاخصه های این پژوهشکده به مطالعات میدانی اشاره کرد و
گفت: «در حالی که در بیشتر جاها شاهد مطالعات نظری فاقد میدان
هستیم، همه پژوهش های پژوهشکده مردم شناسی از گذشته تا کنون بر
مبنای مطالعات میدانی بوده است و به همین دلیل در حوزه تولید علم
بومی   قرار می گیرد.»

او  در ادامه به نقش پژوهشکده مردم شناسی در تولید گفتمان
های هویت در حوزه عمومی اشاره کرد و گفت: «این پژوهشکده بسیاری از
مباحث مانند نوروز، میراث طبیعی، مردم شناسی غذا، مردم شناسی آب و
یلدا را برای نخستین بار مطرح کرد و امروز شاهد برگزاری همایش ها
و نشست هایی با این موضوعات هستیم.»

او به خبرنگار تاریخ ما گفت:: «از شهریور سال 1393 به همراه همکاران تلاش های بسیاری
داشتیم که از آن جمله می توان به تولید 42 کتاب و انجام پژوهش ها
و برگزاری همایش های مختلف اشاره کرد و در صورت افزایش حمایت ها
این پژوهشکده قادر به انجام فعالیت های بیشتر و گسترده تر خواهد
بود.»

حسن زاده در ادامه از چاپ 12 کتاب و 4 مجله توسط پژوهشکده مردم
شناسی خبر داد و گفت: «11 کتاب نیز دردست چاپ است.» 

او با اشاره به انجام 9 تحقیق پیمانی گفت: «32 تحقیق موظفی،
پیمانی و امانی در حال انجام است.»

او همچنین به چاپ 58 مقاله،برگزاری یک همایش ملی، 17
سمینار و نشست علمی وبرگزاری 5 کارگاه اشاره کرد.

تشکیل کمیته نجات بخشی با رویکرد مطالعات مردم
شناسی

بهروز عمرانی، سرپرست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری بر لزوم
تشکیل کمیته ای در زمینه نجات بخشی با توجه به مطالعات مردم شناسی
تاکید فروان کرد.

او گفت: «امیدوارم با کمک تک تک اعضا بدنه مردم شناسی که از حوزه
های بسیار موثر در مطالعات میراث فرهنگی و گردشگری پژوهشگاه است
بتوانیم هر سال کارنامه دقیق تر، کاربردی تر و همه شمول تری را
شاهد باشیم.»

در ادامه نشست عبدالکریم شادمهر، معاون اداری مالی و توسعه مدیریت
پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز به ارایه توضیحاتی درباره
تاریخچه شکل گیری اطلس پرداخت و گفت: «این سیستم باید سامانه ای
باشد که نه تنها بحث اطلس را دنبال می کند بلکه زمینه ایجاد
مدیریت دانش را در بحث پژوهشکده مردم شناسی نیز فراهم کند.»

رونمایی فاز دوم اطلس مردم نگاری سرزمین تا پایان
سال

معصومه رخشا، مدیر بخش اطلس پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه دیگر
سخنران این نشست بود که به ارایه اطلاعاتی در زمینه اطلس مردم
نگاری سرزمین پرداخت.

او از رونمایی فاز دوم اطلس مردم نگاری سرزمین تا پایان سال جاری
توسط پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری خبر
داد.

به گفته او، یکی از برنامه های پژوهشکده مردم شناسی در توسعه اطلس
مردم نگاری سرزمین جلب مشارکت ادارات کل میراث فرهنگی، صنایع دستی
و گردشگری در کل استان ها به منظور آماده سازی محتوای لازم است.

رخشا گفت: «اطلس مردم نگاری سرزمین، یکی از برنامه ها و اولویت
های پژوهشکده مردم شناسی در چند دهه اخیر بوده که در اساسنامه
تاسیس و شکل گیری پژوهشکده مردم شناسی نیز به آن اشاره شده است.»

او به خبرنگار تاریخ ما گفت:: «نرم افزار اطلس مردم نگاری سرزمین در سال 1397 آماده
شده و در مرحله نخست بارگذاری اطلاعات آن به انجام رسیده و
اطلاعات مرتبط با آیین های یلدا و نوروز در 17 استان کشور
بارگذاری شده است.»

به گفته او، بر این اساس 2498 مدخل و زیر مدخل مرتبط با آیین های
یلدا و نوروز ثبت شده و استان، شهر و روستا را پوشش داده است.

رخشا گفت: «در اطلس مورد اشاره این قابلیت وجود دارد که موضوعات
کلیدی جستجو شده و ارزیابی تطبیقی در مورد آنها صورت گیرد.»

او به خبرنگار تاریخ ما گفت:: «اطلس مردم نگاری دارای 19 مدخل اصلی و 88 زیر مدخل است
و عناوین آن شامل کلیات، خانواده و خویشاوندی، راه های ارتباطی،
زبان، شیوه های معیشت، گاه شماری، پژشکی مردمی، واحدهای اندازه
گیری، فناوری های بومی، شیوه های حمل و نقل، مسکن، خوراک، بازی،
ورزش، هنر، ادبیات شفاهی، آیین ها و مراسم و سوغات است.»

او اظهار کرد: «در این اطلس 138 فرم بر اساس موضوعات مختلف طراحی
شده و مجموعه ای از نقشه ها، فایل های متنی، عکس،  فیلم و
صوت را شامل می‌شود و در دوره های مختلف زمانی اطلاعات آن توسط
پژوهشکده مردم شناسی بارگذاری خواهد شد.»

در ادامه این نشست ضمن تقدیر از پژوهشگران برتر پژوهشکده مردم
شناسی پژوهشگاه از اطلس مردم نگاری سرزمین نیز رونمایی شد.