پیش نشست دوم همایش ملی «آیین،صلح و تنوع فرهنگی» برگزار شد

به گزارش «تاریخ‌ما» به نقل از میراث آریا به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی
و گردشگری، ژیلا مشیری در این نشست با بیان مواردی در خصوص آیین
و جهانی شدن ( با تکیه بر فرهنگ نوروز) گفت: «جهانی شدن به مثابه
روندی فراگیر تمامی ابعاد زندگی فردی و گروهی بشر را در گستره
فرهنگ، هویت، سیاست، اقتصاد و…متاثر ساخته که این خود بر
پیچیدگی و ابهامات این مسئله افزوده است.»

او با بیان اینکه انتقال سریع اطلاعات و دنیای رسانه‌ای چنان
فرهنگ ها را در معرض تأثیر قرار داده که تنها فرهنگی می‌تواند
تداوم یابد که پاسخگوی نیازهای مادی و روحی افراد باشد افزود: «در
این راستا، کشور ایران با برخوداری از فرهنگ و تمدن چند هزار ساله
اش، پیوسته از توالی زمانی در امر فرهنگی و هویتی خود؛ برخوردار
بوده و اصالت ایرانی بودن آن از بین نرفته است.»

این پژوهشگر وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد: «اما فرهنگ ایرانی نیز در فرآیند جهانی
شدن با تهدیدهایی روبه‌روست؛ گرچه دارای ظرفیت هایی است که می
تواند با اتکا به آنها باقی بماند؛ از جمله این ظرفیت‌ها
برخورداری از آیین‌ها و سنت‌ها، رسوم، اسطوره ها، نمادها و سمبل
های متعدد و متنوع است.»

نوروز، آیین صلح

 افشین نادری دیگر سخنران این نشست با بیان گوشه ای از مقاله
«نوبت به نوبت، تا شب تحویل سال نو  نوروز، آیین صلح در دو
شعر از محمد علی سپانلو  » وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد: «اشعار چندی از میان
اشعار معاصر که به شعر نو معروفند، تصاویری چند وجهی از مضامینی
چون  بهار و زندگی و صلح و جنگ را در متن خود دارند.»

او به خبرنگار تاریخ ما گفت:: «این تصاویر وقتی شکلی آیینی می‌گیرند و با نوروز در
می‌آمیزند، گستره‌ای متنوع و متکثر از فرهنگ ایرانی را بازتاب
می‌دهند.»

او گفت: «مقاله حاضر این تصاویر را در اشعاری معروف به “ضد جنگ”
از بهار، نیما، شاملو، فروغ، اخوان و سیمین بهبهانی بررسی می کند
در عین حال نمونه‌هایی مختصر از تشبیهات، استعاره‌ها و نمادها را
نیز به عنوان مثال می‌آورد و سپس به سراغ دو شعر از اشعارمعروف
محمدعلی سپانلو می‌رود که برای چنین بررسی بسیار مناسب است.»

فرهنگ زیست محیطی حاشیه نشینان خلیج گرگان

«شناسایی و تحلیل دانش بومی و فرهنگ زیست محیطی ؛ مطالعه موردی
حاشیه نشینان خلیج گرگان »دیگر مقاله ای بود که توسط ساره راسخی
ارایه شد.

او با بیان اینکه، در طول تاریخ انسان ها با شیوه های مختلفی
برگرفته از تجربه و آزمون و خطا با طبیعت و محیط اطراف خود
سازگاری یافته و از آن به عنوان مأوا و محل زندگی بهره برده اند
وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد: «نگرش ها و عقاید مختلف انسان ها همواره راهنمای نحوه
رفتار آنها با محیط طبیعی و اجتماعی شان است به نحوی که با تغییر
دیدگاه های فرهنگی و باورهای فردی در جوامع گوناگون شاهد تغییر
نحوه رفتار آنها با محیط طبیعی بوده ایم.»

او با بیان اینکه در فرهنگ سنتی و در جوامع مبتنی بر این فرهنگ
انسان ها در نوعی همزیستی با طبیعت به سر می بردند وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد: «در
این جوامع انسان خود را بخشی از طبیعت در نظر می‌آورد و سعی در
حفظ تعادل در برخورد با محیط اطراف خویش داشت.»

او وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد: «در این بررسی از رویکرد دانش بوم شناسی فرهنگی با
تاکید بر علم مردم شناسی برای تولید داده ها استفاده  و به
استخراج و مستند سازی ابعاد گوناگون این دانش و شناخت باورها،
عقاید و افکار بومی در ارتباط با  این زیست بوم  به روش
مردم نگاری، عمل شد.»

نوروز و یلدا، آیین های ناپیدای مردمان ارمنستان

 شبان میرشکرایی دیگر سخنران این نشست به بیان بخشی از مقاله
«نوروز و یلدا، آیین های ناپیدای مردمان ارمنستان » پرداخت و
وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد: «مصداق های میراث فرهنگی ناملموس، از جمله شاخص های
همگونی  فرهنگی هستند؛ همگونی هایی که فراتر از مرزهای سیاسی
و اختلاف های دینی یا مذهبی، در راستای برقراری صلح و دوستی نقش
مؤثر ایفا می‌کنند.» 

او حوزۀ فرهنگ ایرانی را یکی از بارزترین نمونه ها برای تأثیر
همگونی های فرهنگی در برقراری صلح و دوستی میان مردمان هم فرهنگی
دانست که دستخوش اختلاف های سیاسی یا مذهبی شده اند و وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد:
«پرداختن به مشترکات فرهنگی می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر
بازشناسی و تحکیم پیوندهای دیرین میان آنها داشته
 باشد.» 

او خاطرنشان ساخت: «ارمنستان از جمله کشورهایی است که علی رغم
تفاوت های ظاهری، به خصوص از نظر دین، تقویم و ساختار سیاسی رسمی
همگونی های فرهنگی بسیاری با کشور ایران دارد.»

او گفت: «زمانی که سخن از کشورها به میان می آید، مرزهای سیاسی
شاخص نگاه به موضوع مورد نظر واقع می شوند اما نزدیک به دو دهه
است که جامعه جهانی پرداختن به موضوع پاسداری از مصداق های میراث
فرهنگی ناملموس بشری و احترام به تنوع بیان های فرهنگی را مورد
توجه ویژه قرارداده است.»

این پژوهشگر با بیان این نکته که از جمله آثاری که در فهرست میراث
فرهنگی ناملموس جهانی یونسکو به ثبت رسیده، نوروز است وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد:
«پروندۀ نوروز، تا به امروز، دروازده کشور را درعضویت خود دارد،
اما این بدان معنی نیست که دیگر کشورها نمی‌توانند در گسترۀ نوروز
قرار داشته باشند؛ چرا که نوروز به مرزهای سیاسی محدود نیست و در
بند کشورها نمی‌گنجد.»

هنر آیینی،سیاست حافظه هنری و تنوع فرهنگی

«هنر آیینی،سیاست حافظه هنری و تنوع فرهنگی سرگذشت پژوهی معماران
،نقاشان و تندیسگران آشوری و ارمنی در دوران پهلوی » عنوان مقاله
ای بود که در ادامه توسط  علی خانمحمدی ارایه شد.

او با بیان اینکه از دیر باز آشوریان و ارامنه کلیساهای خود را با
سبک تندیسگری و معماری متفاوتی نسبت به همتایان اروپایی خویش می
آراییدند وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد: «مکتب اصفهان آبرنگ هم از مایه های نقاشی
کلیسایی ارامنه بهره برده  پس این هنرها برای گروه های قومی
دینی آشوری و ارمنی هنر آیینی محسوب می شده است.»

به گفته او، سیاست  نوسازی در ایران در زمینه اجتماعی
 با ادغام اجتماعی گروه های قومی دینی،گروهی از آنان را
برای کسب سهمی از بازار کار به تهران مهاجرت داد و در زمینه فرهنگ
از منع حجاب تا حمایت دولتی از هنرهای نو با یکپارچگی سازی هویتی
،میراث فرهنگی آنان را تهدید می کرد.

این پژوهشگر با بیان اینکه برای تمامی اقلیت های دینی همچون
پناهندگان ارمنی و آشوری در دوران نوسازی پهلوی ها فرصت و تهدید
توامان پیش روی آنان بود وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد: «اما با تمامی سختی ها و مشقت
ها آنان در هنر نوگرا ایران پیشرو بودند.»

آیین های صلح

 فریده مجیدی خامنه دیگر سخنران این نشست با بیان بخشی از
مقاله «آیین های صلح، نمونه موردی  دییشمه » گفت: «بررسی
حاضر به نقش فرهنگی و اجتماعی آیین دییشمه به عنوان یک آیین صلح
می پردازد.» 

او با بیان اینکه عاشیق ها یا اجراکنندگان دییشمه، هنرمندان مردمی
هستند که به عنوان یک گروه اجتماعی فعال در صلح ایفای نقش می‌کنند
و گروه ویژه ای را تشکیل می دهند، وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد: «چهارچوب نظری با
استفاده از نظریه های مبادله و به ویژه نظرات هابرماس و دیگاه
هاتی وی در خصوص گفتمان و نظر روسو درباره قرارداد اجتماعی است.»

این پژوهشگر وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد: «نتیجه تحقیق نشان می‌دهد هرچند این آیین
و گروه در روند تاریخ به لحاظ نقش اجتماعی که ایفا می نمودند دچار
تحول شده اند اما هنوز گروهی زنده و پویا هستند که در انتقال
مواریث فرهنگی آیین های صلح  در قالب شرکت در مجامع ادبی و
هنری نقش مهمی ایفا می‌کنند.»

سفرده داری در ایران

«مردم شناسی فرهنگ صلح وسفره داری در ایران» عنوان مقاله ای بود
که توسط صدیقه فاتح ارایه شد، او گفت: «یکی از رسوم زیبای فرهنگ
ایرانی مهمانی دادن و مهمان شدن است؛ رسمی پسندیده که توسط دین
اسلام نیز مورد تائید و توجه قرار گرفته است.»

این پژوهشگر با بیان اینکه  تهیه خوراک و پذیرایی از مهمان
یکی ازمهم ترین آداب مهمان نوازی در فرهنگ ایرانی است وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد:
«ایرانی ها برای مهمان خود همیشه بهترین خوراکی ها را تهیه می
کنند.»

او گفت: «برخی اوقات پیوند دوستی و مودتی که پس از گستردن سفره
بین مهمان و میزبان به وجود می آید چندین نسل باقی می ماند
 و برخی با صفت«سفره داری» زبان زد خاص وعام می شوند.»

همایش ملی« آیین،صلح و تنوع فرهنگی» چهارشنبه 8اسفند ماه در خانه
اندیشمندان علوم انسانی برگزار می‌شود.