کار صنایع دستی را باید عاشقانه انجام داد

این هنرمند خاتم ساز در حاشیه سی و یکمین نمایشگاه ملی صنایع دستی
در گفت و گو با خبرنگار «تاریخ‌ما» به نقل از میراث آریا، از علاقه مندی های خود به این
هنر زیبا گفت.

مختصری از فعالیتتان در حوزه خاتم کاری
بفرمایید؟

رسول داناپور هستم یکی از خاتم سازان شیراز، من از سن ۹ سالگی به
توصیه مرحوم پدرم وارد این حرفه شدم و امروز ۵۲ سال است که حرفه
من ساخت و ساز خاتم است.

در دو دانشگاه در شیراز این رشته را تدریس می کنم. خاتم سازی
مخصوص دو شهر شیراز و اصفهان است و هیچ شهر دیگری در این رشته
فعالیت نمی کند. زادگاه خاتم شیراز است.

بکی از معروفترین آثاری که ساختم ۲ ماکت حافظیه خاتم است که یکی
از این ماکتها در موزه تهران نگهداری می‌شود و دیگری در تالار
حافظیه شیراز در معرض دید عموم قرار دارد.

نمایشگاه های بسیاری را با حمایت سازمان میراث فرهنگی در خارج از
کشور داشتم و تقریبا در نیمی از اروپا نمایشگاه آثارم را برپا
کردم.

بر اساس تجربه سالیان طولانی که در این رشته داشته اید،
فکر می‌کنید خصوصیات یک محصول باکیفیت خاتم چیست؟

برای تشخیص خاتم نفیس و مرغوب از خاتم نامرغوب حتما باید تخصص
اندکی در حوزه خاتم داشته باشد یا به فروشنده شناخت و اطمینان
داشته باشد.

خاتم دو نمونه درجه بک و درجه دو دارد، طول عمر هر دو نمونه یکی
است، در نمونه درجه یک مواد اولیه بیشتری مصرف می‌شود و طرحها
عادتا ریزتر است، در نمونه درجه ۲ دقیقا برعکس است و طرحها درشتر
و مواد اولیه بکار رفته کمتر است.

در خاتم درجه یک از مفتولهای برنجی ریز و استخوان قلم پای شتر یا
استخوان دنده گاو استفاده می‌شود، ولی در درجه ۲ مفتولها درشتر
است و خبری از استخوان نیست.

مواد اولیه خاتم سازی، چوب، فلز و استخوان است که در آن خودکفا
هستیم و هیچگونه وابستگی به کشورهای دیگر نداریم.

خاتم دو مرحله دارد، مرحله اول خاتم سازی و مرحله دوم خاتم کاری،
گل بندی خاتم مرحله ابتدایی کار خاتم است و چسباندن خاتم و چیدمان
روی اثر مرحله بعدی است. عادتا خاتم به شکل مثلث بریده می‌شود و
روی اثر چسبانده می‌شود.

خاتم شیراز و اصفهان چه تفاوتی دارند؟

در مواد اولیه هیچ فرقی بین شیراز و اصفهان نیست، عمده تفاوت بین
این دو شهر در طرح و نقش و رنگ آمیزی است

شیراز همچنان اصالت خاتم را حفظ کرده است، اما در اصفهان کمی بسوی
تجاری تر کردن صنعت خاتم سازی رفتند و دلیلش تعداد بیشتر خاتم
سازان در این شهر است.

 چالش های اصلی پیش روی صنایع دستی ایران
کدامند؟

مشکلات در حوزه صنایع دستی بسیار است، عمده مشکل اکثر هنرمندان و
تولیدکنندگان صادرات است، متاسفانه هنرمندان نمی توانند آثار خود
را به خارج از کشور عرضه کنند، باید سازمان میراث فرهنگی تمرکز
بیشتری در حوزه صادرات داشته باشد تا  از تولیدکنندگان حمایت
شود.

و در آخر اگر بخواهید خاتم کاری را توصیف کنید چه می
گویید؟

خاتم کاری هنری ست که ختم کننده همه هنرهاست. به جوانان توصیه می
کنم به سازمان صنایع دستی مراجعه کنند و از حضور اساتیدی که در
آنجا حضور دارند و این هنر را تدریس می‌کنند، این هنر را فرا
بگیرند. اما صرفا به جنبه درآمد فکر نکنند، این هنر در وهله اول
عاشقانی را می خواهد که آن را دوست داشته باشند.