استقبال کودکان از مفاهیم صنایع‌دستی
به گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، لیلا کفاش زاده مسئول دفتر کودک و نوجوان مرکز معرفی فرهنگی پژوهشگاه این مطلب را در پنجمین نشست تحصصی کودک و میراث فرهنگی مطرح کرد و با اشاره به اینکه همگام با شعار امسال ایکوم سال موزه ای جدید را آغاز کرده ایم گفت: «ارتباط موزه ها با یکدیگر کمک می کند که موزه داران در شهر های مختلف از تجربیات همدیگر استفاده و نیازهای یکدیگر را مرتفع بکنند.»
او با اشاره به فعالیت های دفتر کودک و نوجوان پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری که همزمان با کارگروه ایکوم صورت می گیرد افزود: «قصه گویی گروه ترویج شورای کتاب کودک در موزه ملی ، پژوهش و معرفی عروسک های بی‌بی کک و قورچوق به منظور ثبت ملی آن درفهرست میراث ناملموس، برگزاری کارگاه های میراث فرهنگی، کتاب خوانی و مناسبت های فرهنگی در مدارس ، کارگاه صحافی سنتی ،کارگاه مرمت سفال در موزه ملی همراه با کتاب خوانی، معرفی عروسک باران خواهی و… از فعالیت های این دفتر در سال گذشته بوده است.»
او ثبت قصه مهمان های ناخوانده در فهرست آثارمیراث ناملموس، گشایش موزه مجاری هنرکودک، خواندن در موزه، هدایت پایان نامه های حوزه کودک، تهیه چارچوب عروسک های بومی با همکاری ایکوم، انعقاد تفاهم نامه با حسینیه ارشاد (تهیه بروشور های صوتی و بریل برای نابینایان)، همکاری با کانون پرورش فکری در تهیه اسباب بازی های سنتی، همکاری در برگزاری همایش گردشگری کودکان و… را از دیگر فعالیت های این دفتر بر شمرد.
پریسا شجاعی کارشناس دفتر کودک ونوجوان مرکز معرفی فرهنگی پژوهشگاه و دبیر دبیرخانه انتشارات نیز از انتشار کتاب های متعددی در حوزه کودک و موزه و بخش های گوناگون میراث فرهنگی خبر داد.
فعالیت 40موزه در حوزه کودک
سید احمد محیط طباطبایی رئیس ایکوم ایران در سخنانی با اشاره به گسترش موضوع کودک و موزه در این سالها گفت: «فعالیت های بر شمرده شده تنها گوشه ای از آن چیزی بود که بر اساس اصل مشارکت به عنوان یک اصل گریز ناپذیر در این حوزه به آن عمل پوشانده شد.»
او با اشاره به همکاری شورای کتاب کودک، موزه ها،کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ایکوم ، پژوهشگاه و … برای فعالیت های گسترده درحوزه کودک و نوجوان گفت: «شعار امسال کمیته موزه ها (ایکوم) نیز بر اساس همکاری و مشارکت استوار است.»
محیط طباطبایی با اشاره به استقبال موزه ها از شاخص کودک تصریح کرد: «بیش از 40موزه امسال در حوزه کودک برنامه ریزی کرده اند و این گستره کمّی بسیار عالی است و قطعا در گستره کیفی هم شاهد این حضور خواهیم بود.»
موزه‌ها موفق در تمرکز زدایی
علیرضا قلی نژاد دبیر اجرایی ایکوم نیزدر این جلسه با اشاره به گذشته موضوع کودک و مهم تلقی نشدن انجام کار متمرکز بر روی آن تصریح کرد: «امروز با همکاری فعال در این حوزه به جایی رسیده ایم که کودک موضوعی بدیهی شده و انتظار داریم که همگان متوجه اهمیت آن باشند.»
قلی نژاد گفت: «واقعیت این است که با وجود امکانات اندک کارهایی که در این حوزه صورت می گیرد خلاقانه و ایرانی است.»
او اظهار کرد: «امسال موضوع موزه توانسته در تمرکز زدایی که سالهاست مسئولان به دنبال آن هستند موفق عمل کند به نحوی که تمامی موزه های کشور و نه فقط آنها یی که در تهران هستند در برنامه انتخاب موزه برتر به معرفی خود بپردازد.»
قلی نژاد در پایان با اشاره به شعار امسال ایکوم که موزه ها می توانند ارتباط ها را ارتقا بدهند صریح کرد: «با استفاده از امکانات که موضوعات فناورانه در اختیار ما می گذارد می توانیم پیوند هایمان را در موزه های مختلف در تمامی شهر ها گسترش دهیم.»
تشکیل شبکه همسفران صلح و میراث
سوسن نیکزاد از موزه بین المللی سفیران صلح نیز در این نشست گفت: «عناصر موزه ای در این موزه قاشق و چنگال هایی هستند که تبدیل به عروسک شده اند و تمام مفاهیم اجتماعی، انسانی و بشردوستانه در قالب کارگاه، نمایش، نمایشگاه و … به کودکان آموزش داده می شود.»
او با اشاره به فعالیت های بین المللی این موزه در کشورهای دیگر افزود: «دو سال پیش شبکه همسفران صلح و میراث با هدف تعامل بین میراث دوستان شکل گرفت و روز به روز به تعداد اعضای این شبکه حتی با تنها یک عروسک افزوده می شود.»
نیکزاد با بیان اینکه این موزه در شاخص خلاقیت در میان موزه های برتر کشور معرفی شده است، رواج صلح و معرفی میراث فرهنگی ایران را هدف اصلی این موزه اعلام کرد.
ترسیم مکانی برای ارتباط نسل ها
میریام گوتس رهگشای، مدیر “سراموزه دکتر رهگشای بادرود کاشان” هدف اصلی گشایش این موزه مردم شناسی را ترسیم مکانی برای ارتباط نسل ها اعلام کرد و گفت: «در تمام برنامه هایی که برای این موزه ترتیب می دهیم تلاش می کنیم کودکان مشارکت داشته باشند.»
او ، تاریخ بادرود به روایت عروسکها ، آموزش شاهنامه به کودکان ، معرفی نوروز ، بازی های قدیمی ، آموزش موسیقی و … را از فعالیت های این موزه اعلام کرد.
راه اندازی نشر کودک در میراث فرهنگی
زهره پریرخ نویسنده کودک و نوجوان کانون پرورش فکری، با اشاره به فعالیت این نهاد در بخش های مختلف موزه تاریخ ، موزه کودک ، آثار قصه گویی فولکلور ایران ، کار مشترک با موزه ملی (میراث فرهنگی ایران ) در حوزه کودک گفت: «نشر خاص برای آثار میراث فرهنگی برای کودکان و شناخت و تأمل در آثار به احراز هویت کودکان کمک می کند.»
او در ادامه راه اندازی بخش نشر کودک در میراث فرهنگی را پیشنهاد داد و افزود: «میراث فرهنگی با همکاری های بیشتر با کانون می تواند در این حوزه به موفقیت های بیشتری دست یابد.»
ترویج فرهنگ صلح از طریق هنر
الهه سالار مسئول موزه مجازی هنر و کودک هدف از افتتاح این موزه را از سه سال پیش ترویج هنر کودک و ترویج فرهنگ صلح از طریق هنر اعلام کرد و گفت: «هنر در تمام دنیا زبان مشترک کودکان برای ارتباط با یکدیگر است.»
او با بیان اینکه موزه به تمام کودکان متعلق است و تمام امکاناتش را بدون چشم داشت مالی عرضه می کند از همکاران خواست در معرفی موزه و به اشتراک گذاری آن کمک کنند.
بروشور ها و اطلاعات موزه ای در قالب صوت و بریل
پرستو ولد خان مسئول بخش نابینایان کتابخانه حسینیه ارشاد اولویت کار کتابخانه حسینیه ارشاد را ارایه خدمات کتابخانه ای به افراد عام و خاص اعلام کرد و گفت: «در بخش نابینایان این کتابخانه سالهااست که کتاب های صوتی تولید می کنیم.»
او از راه اندازی موزه نابینایان در این کتابخانه خبر داد و افزود:این موزه بصورت لمسی است.
او تصریح کرد: «طبق تفاهم نامه با ایکوم و سازمان میراث فرهنگی بروشور ها و اطلاعات موزه های متقاضی را به شکل بریل و صوت در آورده ایم که نمونه آن موزه ایران باستان است.»
اهمیت به نگرش کودکان در موزه
اعظم صفی پور مسئول موزه دکتر حسابی نیز با اشاره به اینکه فعالیت های این موزه در حوزه کودک در مراحل آغازین است گفت: «تهیه کتابچه و بروشور مخصوص کودکان ، برگزایر کارگاه ، آشنایی با اندیشمندان ایرانی و… از اقداماتی است که در حال برنامه ریزی و انجام آن هستیم.»
او افزود: «در فعالیت های این موزه سعی شده فراتر از دانش و مهارت پیش رفته وبا اهمیت به نگرش اطلاعات کودکان را در مفاهیم علمی افزایش دهیم.»
نازیلا نظمی فعال حوزه کودک و میراث فرهنگی نیز در ادامه پیشنهاد داد تا در فضای مجازی صفحه ای ایجاد شود و بانکی از اطلاعات تمامی حوزه های فعالین کودک و میراث فرهنگی درآن قرار گیرد.
موزه دایری در البرز نداریم
هما دربندی مسئول موزه های استان البرزبا اشاره به نوپایی استان البرز گفت : موزه دایری با بازدید کننده نداریم.
او با اشاره به وجود چند موزه خصوصی و دو کاخ موزه در این استان افزود :در تلاشیم این موزه ها را احیا کنیم بطوریکه امسال موزه کاخ مروارید در شاخصه تلاش برای بقا در انتخاب موزه برتر مقام نخست را به دست آورد.
نبود همکاری میان آموزش و پرورش با موزه ها
شجاع کاوه از موزه علوم زمین مشهد با بیان اینکه موزه علوم زمین با توجه به نامش نمی تواند بگوید با چه میانگین سنی سرو کار دارد گفت: «ما با بازدیدکنندگانی از کودک تا سالمندان مواجه هستیم.»
او با انتقاد از نبود همکاری میان آموزش و پرورش با موزه ها به خصوص با این موزه گفت: «بحث هایی نظیر زمین شناسی ، کمبود آب و … را با حضور در مدارس در قالب کارگاه های آموزشی به کودکان آموزش دادیم.»
ترویج فرهنگ صلح
عطاریان نماینده موزه صلح تهران و شورای گسترش فرهنگ صلح برای کودکان با اشاره به پیشینه تشکیل شورای گسترش صلح گفت: «افتخار این مجموعه فعالیت های گسترده بیست نهاد فرهنگی فعال در حوزه کودک است.»
او افزود: «این شورا پتانسیل بالایی برای ترویج فرهنگ صلح دارد وترویج این فرهنگ در نشریه شورا با جدیدت دنبال می شود.»
فاطمه نکویی عضو شورای کتاب کودک با اشاره به همکاری شورای کتاب کودک با تمام نهاد های مرتبط با میراث فرهنگی و موزه ها گفت: «برگزاری پنل میراث فرهنگی و کودک، اجرای بازی ها، ساخت بازیچه های سنتی و ارایه آنها با همکاری کودکان و… از فعالیت های این نهاد است.»
معرفی سه بازی محیطی
سهراب مستقیم طراح بازی های محیطی با اشاره به شعار “زمین را زمین بازی خود کنیم” اوبا معرفی سه بازی محیطی ، آب و آتش، پامنار و بازی رومیزی زار کخ که با بن مایه های میراث فرهنگی طراحی شده از اهمیت جنبه های مختلف میراث فرهنگی در بازی ها و بازی در عصر امروزسخن گفت.
روایت تصویری خلیج فارس برای کودکان و نوجوانان
پریا ابراهیم پور مشاور دفتر کودک و نوجوان کاخ نیاوران با اشاره به طرح آموزش خلاق باستان شناسی برای کودکان گفت: «کاری که در دنیا در حوزه باستان شناسی برای کودکان در حال شکل گیری است دغدغه های باستان شناسی کشور ما را نمیشناسد.»
او افزود: «سعی کردیم پرسش ها ی موجود را در این پروژه بگنجانیم و آسیب هایی که اتفاق افتاده را از زمان های گذشته شناسایی کنیم.»
این کارشناس با اشاره به طراحی کتاب کار تحت عنوان “شبیه باستان شناس به محیط اطراف نگاه کنید “هدف این پروژه را نگاه موشکافانه کودکان به محیط اطراف اعلام کرد و تصریح کرد: «تمام تمرین ها در این پروژه از مبانی باستان شناسی برای کودکان شکل گرفت.»
او با اشاره به شکل گیری پروژه ملی” روایت تصویری خلیج فارس برای کودکان و نوجوانان ” زیر نظر پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری که در اردیبهشت 98افتتاح می شود تصریح کرد: «این با توجه به اهمیت موضوع خلیج فارس شکل گرفت که در آن هویت اصلی خلیج فارس با استفاده از رسانه های تصویری برای کودکان بازگو می شود.»
بازدید کودکان از موزه ها در اوقات فراغت
منیر دارایی از موزه ملی هنرهای ایران گفت: «اگر بتوان فرهنگ بازدید از موزه ها را در اوقات فراغت کودکان جای داد مشکل موزه شناسی و فرهنگ شناسی حل می شود اما متأسفانه این کار بسیار سخت است.»
او با بیان اینکه موزه هنرهای ملی با اینکه آثار سطح بالایی دارد رده های سنی پیش دبستانی و اول ابتدایی را می پذیرد افزود : هیچ چیزی از نگاه کودکان محفوظ نمی ماند به نحوی که در نقاشی هایشان تمامی مواردی را که دیده اند به تصویر می کشند.
دارایی با اشاره به استقبال بیشتر کودکان مقطع ابتدایی از موزه ها تصریح کرد: «باید در طراحی بازی ها کودکان پیش دبستانی و دبستانی را در نظر بگیریم.»