خانه خواهرزن احمدشاه یکی از ۱۰۰۱ کتابخانه مشهور دنیاست

به گزارش تاریخ ما، خانه سلطان بیگم شجاعی (خواهر همسر احمد شاه قاجار) و همسر محمدرضا شجاع الممالک تفنگدار باشی حدود ۷۰۰ متر مربع وسعت دارد و از آنجا که در اختیار شهرداری تهران است، به خانه موزه بازار در محله پامنار شهرت دارد. سردر این خانه تاریخی با بنر نام خانه موزه بازار را ثبت کرده اند وگرنه در هیچ جای مناطق اطرافش چه در بازار تهران و چه در خیابان ناصر خسرو و پامنار و اطرافش نامی و یا تابلویی از این خانه تاریخی زیبا نیست.

این خانه که براساس اسناد تاریخی مربوط به اواخر دوران قاجار است تا چند سال پیش نوادگان سلطان بیگم در آن زندگی می‌کردند و حتی هنوز هم می‌توان رد زندگی آنها را در جای جای خانه مشاهده کرد.

این خانه در سال ۱۳۲۶ توسط فردی به نام نیرنما خریداری شد او ۵۰ سال در این عمارت زندگی می‌کرد. پس از این دوران در سال ۷۶ شهرداری این خانه را خرید و عمارت را به جز تالار آئینه بازسازی کرد و با عناوینی مانند خانه محله و یا خانه کارآفرینی فعالیت می‌کرد.

در سال ۸۸ خانه به سازمان فرهنگی و هنری شهرداری واگذار شد و پس از مرمت و بازسازی تالار آئینه و حوضخانه در سال ۹۶ این عمارت به روی گردشگران باز شد.

در جریان مرمت بخش‌هایی نیز به خانه اضافه کردند اما تنها جایی که اصلاً دستی به آن نخورد، بخش شاه نشین خانه است که بسیار منحصر به فرد هست. در این بخش می‌توان آینه کاری‌های زیبایی را مشاهده کرد که دست نخورده است و نقاشی‌های پشت شیشه‌ای که اگرچه برخی از آنها از بین رفته اما مرمت شده و حالا می‌توان دو گوشواره و بادگیرهای آن را دید. می‌توان چند ساعتی در این بخش از خانه نشست بدون اینکه چشم از دیدن این همه هنر و زیبایی در یک اتاق کوچک خسته شود.

این بخش از خانه با بخش‌های دیگر کاملاً متفاوت است بخش‌های جدیدتر با سرامیک و گچ سفید شده اند این دستکاری ها البته بخش شاه نشین را هم تحت تأثیر قرار داده چون کف آن با پارکت پوشیده شده است.

حوضخانه این عمارت هم می‌توان گفت که کمترتغییر کرده است با این وجود هنوز هم به همان شکل اما بدون حوض هست.

در بخش‌های جدید این خانه اتاقی وجود دارد که تصاویر و کتابهای تهران قدیم را به نمایش گذاشته اند اما مهمترین بخش دیگر این خانه کتابخانه اش است که نه تنها به واسطه وجود ۶ هزار جلد کتاب متنوع آن بلکه به دلیل قرار گرفتن کتابخانه داخل یک بنای تاریخی و همجوار آن با تالار آئینه توسط فدراسیون بین المللی انجمن‌ها و مؤسسات کتابداری IFLA در فهرست هزار و یک کتابخانه دیدنی از نظر یونسکو معرفی شده است.

سند ثبت کتابخانه در فهرست مؤسسات کتابداری یونسکو

یونسکو در هر کشوری تنها دو کتابخانه را در این فهرست قرار می‌دهد کتابخانه دیگر متعلق به آستان قدس رضوی است. این بنای تاریخی با وجود اینکه توانسته چنین رتبه‌ای را به دست آورد، اما هیچ تبلیغاتی برای معرفی آن انجام نشده است.

خانه سلطان بیگم شجاعی هر روز شنبه تا چهارشنبه از ۹ صبح تا ۴ بعد از ظهر و روزهای ۵ شنبه از ۹ صبح تا ۱۲ ظهر در خیابان ناظم الاطبا نرسیده به میدان امام خمینی باز است و برای بازدید درروزهای جمعه و تعطیل باید از قبل هماهنگی شود در حال حاضر نیز ورودی این خانه رایگان است.