سازه های ترک خورده کرمان فراموش شده اند/ زلزله زیر پوست شهر

سایت «تاریخ ما» – گروه استان ها: مدیرکل سابق ستاد بحران استانداری کرمان یکی از افرادی بود که همیشه دغدغه وجود ده ها گسل پیدا و ناپیدا استان کرمان را داشت و همیشه در مصاحبه هایش از این خطر یاد می کرد که مردم استان کرمان خطر بروز زمین لرزه را فراموش کنند، این حرف حالا مصادق مردم و به خصوص مسئولان شهر کرمان شده است. اینجا کسی به یادش نمانده است که چند ماه قبل از ترس زمین لرزه مردم در معابر عمومی شب ها را سپری می کردند. نکته جالب اینکه مسئولان تمایل دارند در رسانه ها کمتر این نکته به مردم یادآوری شود.

مردمی که همین چند ماه قبل از ترس وقوع بیش از هزار زمین لرزه ای که هجدک و کوهبنان را لرزاند و سه زمین لرزه بالای شش ریشتری که کرمان را نیز تکان داد و چندین شب مردم را به خیابانها کشاند، هراسان بودند پس از تنها چند ماه کلا خطر زمین لرزه را فراموش کرده اند.

ضرب المثلی در کرمان است که می گویند «یا از این سوی بام می افتیم و یا از سوی دیگر» این ضرب المثل دقیقا حکایت مواجهه مردم کرمان با زمین لرزه است، افراط تفریط از ترس بی مورد از زمین لرزه و یا فراموشی آن همیشه به مردم استان کرمان ضربه زده است.

در زمین لرزه های ماه های اخیر هزاران خانه در شهر کرمان دچار ترک خوردگی شده اند، اما متاسفانه هیچ طرحی برای مقاوم سازی این سازه ها تعریف نشده است

در زمین لرزه های ماه های اخیر هزاران خانه در شهر کرمان دچار ترک خوردگی شده اند، کمتر خانه ای در برخی از محله های قدیمی این شهر وجود دارد که گوشه ای از آن ترک نخورده باشد. اما در کمال تعجب هیچ اقدامی برای شناسایی و استحکام بخشی از این خانه ها پس از زمین لرزه انجام نشده است.

حالا خانه های ترک خورده شهر کرمان در معرض خطر جدی قرار گرفته اند و مسئولان شهر این خطر را بعد  از مرور زمان به کلی فراموش کرده اند.

این فراموشی دلیل نمی شود ۱۸ گسل اصلی استان کرمان که همگی فعال هستند و هر یک شامل دهها گسله می شوند، شهر را در معرض خطر قرار ندهند.

فراموشی عمدی زمین لرزه برای جذب سرمایه گذار

تاسف بار این است که تا چندی قبل یکی از مسئولان سابق استان کرمان اصرار داشت برای جذب سرمایه بیشتر حتی اسمی از زمین لرزه خیز بودن استان کرمان برده نشود و در زمانش هیچ طرح مدونی نیز برای مقابله با زمین لرزه  در کرمان انجام نشد.

نصرت علیخانی یکی از افرادی است که خانه اش در زمین لرزه های اخیر کرمان آسیب دیده است، وی می گوید: خانه ما ۴۰ سال عمر دارد و هیچ گونه شناژی ندارد، در محله ای که ما زندگی می کنیم فقط خانه هایی که طی ۱۰ سال اخیر ساخته شده اند و نو ساز هستند شناژ دارند در مجموعه این محله به تعداد ۱۰۰ خانه هم این شرایط را ندارند در صورتیکه خیابان جهاد شهر کرمان یکی از پر جمعیت ترین مناطق شهر است که هزاران خانه غیر مقاوم را در خود جای داده است.

وی تصریح کرد: چندین ترک بر روی سقف و دیوارهای خانه مسکونی که در آن ساکن هستیم ایجاد شده است و هیچ امکانی برای بازسازی خانه نداریم.

وعده ای که دادند اما اجرا نشد

محمد رستمی دیگر شهروند کرمانی است که می گوید: بخش زیادی از خانه های شهر کرمان قدیمی و دارای قدمت بالای ۶۰ سال هستند مرکز شهر کرمان مملو از خانه هایی است که در بافت تاریخی قرار دارند و در بافت قدیمی شهر نیز در اکثر مناطق شهر پراکنده هستند، در زمین لرزه های کرمان خانه ام دچار ترک خوردگی شده است و طبق گفته یکی از نماینده های کرمان قرار بود فرمانداری کرمان فراخوانی برای بررسی خسارتها بدهد و پس از بازرسی از خانه ها امکان مقاوم سازی ایجاد شود اما هیچ گاه این اتفاق نیفتاد.

وی در خصوص فراموشی خطر زمین لرزه در کرمان گفت: شهر کرمان در محاصره گسل ها قرار دارد و هیچ ضمانتی وجود ندارد که زمین لرزه های سال گذشته مجدد تکرار نشود و در این صورت باید از مسئولان بپرسیم در صورت بروز خسارت شدید تر مسئولیت با چه کسی است.

خانه های بافت تاریخی و بافت فرسوده کرمان توان تحمل زمین لرزه شدید را ندارند

افشین حسینی نسب یکی دیگر از شهروندان کرمان است که می گوید: در انتهای خیابان مهدیه کرمان زندگی می کنم که دارای بافت فرسوده قابل توجهی است اما هیچ کس طی ماه های اخیر از میزان خسارت خانه ها سوال نپرسیده است و هیچ بازرسی از خانه ها انجام نشده است.

در شهری مانند کرمان با یک میلیون نفر جمعیت هیچ اطلاع رسانی در خصوص مناطق امن به مردم انجام نشده است، بیمارستان حوادث و ترومای کرمان به نام شهید باهنر دارای یکی از قدیمی ترین ساختمانهای موجود در شهر کرمان است

وی می گوید: در شهری مانند کرمان با یک میلیون نفر جمعیت هیچ اطلاع رسانی در خصوص مناطق امن به مردم انجام نشده است، بیمارستان حوادث و ترومای کرمان به نام شهید باهنر دارای یکی از قدیمی ترین ساختمانهای موجود در شهر کرمان است.

وی می افزاید: ما نمی دانیم دقیقا مدیریت بحران در شهر کرمان در چه مرحله است و گمان می رود در بحران قرار گرفته است چون عملا هیچ نقشه راهی برای شهری که در معرض زلزله است اندیشیده نشده و مردم در جریان ساختمانهای مستحکم شهر قرار نگرفته اند.

شهردار کرمان نیز در گفتگو با مهر می گوید: یکی از دغدغه های مسئولان شهری در کرمان وجود ساختمان های غیر مقاوم متعدد در شهر کرمان است که باید به صورت جدی برای آنها چاره اندیشی شود.

سید مهران عالم زاده می گوید: باید طرح مطالعاتی در خصوص میزان دقیق سازه های غیر مقاوم در شهر کرمان انجام شود چون به هر صورت خطر زمین لرزه در کرمان بالقوه است و می توان خسارتهای جبران ناپذیری ایجاد کند.

وی بر برگزاری مانور های زمین لرزه در کرمان تاکید کرد و بیان کرد: باید مردم شهر کرمان در مقابل زمین لرزه توانمند شوند و بدانند در صورت وقوع چنین حادثه ای باید چه کاری انجام بدهند و در صورت بروز خسارت و زخمی شدن اطرافیان دقیقا چه کاری انجام دهند.

دولت باید اعتبار خاص برای مقاوم سازی خانه ها در کرمان در نظر بگیرد

وی به پیشگیری در مقابل زمین لرزه تاکید کرد و بیان داشت: باید سازه های شهر کرمان مقاوم سازی شوند و در این خصوص همه دستگاه های متولی باید هماهنگ و همراه باشند و نباید این خطر را کتمان کنیم.

شهردار کرمان در خصوص قدمت ساختمانهای شهر کرمان گفت: باید در یک مطالعه دقیق قدمت ساختمانها، مناطق در معرض خطر، مشکلات سازه ها شناسایی شوند، مردم باید آموزش ببینند که رفتارهای خود را در زمان بروز زمین لرزه کنترل کنند چون حجم بالایی از مجروحان در زمان فرار آسیب می بینند.

وقتی کرمان به عنوان یکی از زلزله خیز ترین استانهای کشور شناخته می شود و این یک امر ثابت شده است عقلا نباید اعتبارات استان کرمان با استانی مانند یزد که هیچ سابقه زمین لرزه ای ندارد یکی باشد

وی در خصوص اعتبارات مقاوم سازی نیز گفت: وقتی کرمان به عنوان یکی از زلزله خیز ترین استانهای کشور شناخته می شود و این یک امر ثابت شده است عقلا نباید اعتبارات استان کرمان با استانی مانند یزد که هیچ سابقه زمین لرزه ای ندارد یکی باشد.

شهردار کرمان گفت: ما مکاتباتی را با دستگاههای مربوطه برای اختصاص اعتبارات فوق العاده برای  مقام سازی فوری شهر کرمان ارائه داده ایم و انتظار داریم این طرح مورد توجه قرار گیرد.

وی بیان کرد: کرمان همچنان می لرزد اما بسیاری از این زمین لرزه به دلیل شدت پایین اعلام نمی شوند و مردم هم متوجه نمی شوند، اما ما مسئولان که می دانیم باید در این زمینه چاره اندیشی کنیم.

محمد صادق صابری، که مطالعاتی را در زمینه گسل های کرمان انجام داده است و کارشناسی ارشد زمین شناسی دارد در گفتگو با مهر می گوید: اینکه بگوییم کرمان ۱۸ گسل دارد کاملا اشتباه است چون مسلما این تعداد صحیح گسل های کرمان نیست و گسل ها بسیار بیشتر هستند، زمین لرزه بم که هزاران نفر را کشت به دلیل فعالیت گسلی روی داد که کشف نشده بود. زمین لرزه های سه گانه شش ریشتری هجدک و هزاران پس لرزه آن ها نیز در گسلی روی داد که شناخته شده نبود، این گسل ها انرژی را مدت ها در خود نگه داشته بودند و به دلیل عوامل متعدد به یکباره این انرژی را آزاد کردند.

وی تصریح کرد: هر یک از گسل های کرمان خود به گسله های متعدد منشعب می شوند، حتی یادمان هست که سازمان زمین شناسی کرمان پس از زمین لرزه درخواست اعتبار می کرد که روی گسل که موجب زمین لرزه های هجدک شد مطالعه کند.

متاسفانه ما خطر زمین لرزه را جدی نمی گیرید، صابری با عنوان این جمله گفت: در کرمان شاهد قدمت بالای ساختمانها و فاقد شناژ بودن بسیاری از سازه ها هستیم، تجربه زمین لرزه کوهبنان درسهای زیادی را به مسئولان داد.

اکثر خانه های کرمان فاقد شناژ هستند

وی گفت: متاسفانه به نظر نمی آید این درس جدی گرفته شده باشد، در شهر کوهبنان که خطرناک ترین گسل کرمان را دارد سه هزار خانه آسیب دید و اکثر این خانه ها بافت قدیم شهر بودند، اگرسری به شهر کوهبنان بزنید مرکز شهر که بافت قدیمی داشته ویران شده است و خانه های مقاوم سازی حداقل فرونریخته اند.

در زمین لرزه بم هم که قبل از آن واژه مقاوم سازی و مدیریت بحران وجود نداشت دقیقا همین امر روی داد، خسارتهای در خانه های قدیمی و فرسوده به وقوع پیوست و سایر خانه ها مردم فرصت داشتند که از خانه فرار کنند.

نباید فراموش کرد که شهر کرمان در روزهای بعد از زمین لرزه شاهد دو زمین لرزه بین ۳ تا ۳.۷ ریشتری در گسل سیدی و گسلی در نزدیکی شهرک مطهری بود که هر دو زیر شهر کرمان قرار دارند، ما هنوز بسیاری از گسل های را نمی شناسیم

وی گفت: نباید فراموش کرد که شهر کرمان در روزهای بعد از زمین لرزه شاهد دو زمین لرزه بین ۳ تا ۳.۷ ریشتری در گسل سیدی و گسلی در نزدیکی شهرک مطهری بود که هر دو زیر شهر کرمان قرار دارند، ما هنوز بسیاری از گسلهای را نمی شناسیم، این دو زمین لرزه یعنی در زیر شهر هم گسل وجود دارد.

وی به وجود آبهای زیر زمینی در شهر کرمان اشاره کرد و بیان کرد: این آبها نیز در زمین بروز زمین لرزه مشکل را تشدید می کنند و موجب رانش زمین خواهند شد و سوال من از مسئولان این است که سناریوهای زمین لرزه کرمان و شهرهای بزرگ استان را مرور کرده اند و یا همه چیز را فراموش کرده اند و در پس شعارهایی زیبا مانند جذب سرمایه قصد دارند حقیقت را کتمان کنند.

اقشار که دارای توان اقتصادی متوسط هستند، این روزها در حالی با افزایش روز افزون قیمت مصالح ساختمانی مواجه شده اند و روند ساخت و سازها کند شده که می دانند باید خانه ها مقاوم سازی شود اما پولی برای مقاوم سازی در دست ندارند.