آزارمان می‌دهد وقتی می‌دانند و برای “پایتخت” لوکیشن می‌سازند…
به گزارش «تاریخ‌ما»، فرقی نمی‌کند لوکیشن درگیری‌های داعشی‌های پایتخت ۵ و خانواده نقی معمولی و همراهانش در سیلوی انبار گندم در شهرری باشد یا در کارخانه سیمان ری؛ چون هر دو در محوطه‌ی بزرگ کارخانه سیمان ری قرار گرفته‌اند، کارخانه‌ای که هر چند در طول سال‌های گذشته و برای برنامه‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی زیادی مورد استفاده قرار گرفته، اما این روزها برای پایتخت ۵ بیش از همیشه مورد توجه قرار گرفته است.
وقتی عوامل این مجموعه در انتهای تیتراژ سریال از مدیریت کارخانه سیمان تشکر می‌کنند، در بحبوحه‌ی جنگ‌شان با دیلم دیوار را سوراخ می‌کنند، ماشین آتش می‌زنند و لرزش به جان کارخانه ۸۴ ساله می‌اندازند یا با گلوله‌های مشقی به دیوارهای کارخانه آسیب می‌زنند ولی به این نکته هم تاکید دارند که از تاریخی بودن این کارخانه که حتی قرار است در آینده‌ای نزدیک به موزه تبدیل شود، آگاهند.
آگاهی‌ها که حتی دست‌شان را برای آسیب کمتر به فضای تاریخی کارخانه محدودتر نمی‌کند تا دست‌کم عرصه‌ی کارخانه برای ساخت صحنه‌های درگیری جولانگاه‌شان نباشد …
کارخانه‌ای که حتی کلاس درس دانشجویانی سال‌های ۸۱ – ۸۲ بوده که آن را با نام «ساختمان صفائیه» می‌شناسند؛ محمد صادق عابدینی یکی از این دانشجوهاست که در آن سال‌ها در فضای کارخانه حضور داشته است.
او در این زمینه به «تاریخ‌ما» می‌گوید؛ «سال ۸۱ تا ۸۲ در همین کارخانه سیمان درس خواندم، در اصل این کارخانه تعطیل شده و ساختمان‌های اداری آن دانشگاه آزاد شهر ری واگذار شده و به ساختمان «صفائیه» معروف بود. سوله‌های کارخونه سیمان هم به عنوان انبار استفاده می‌شد و مثلا وقتی دانشجویان در محوطه دانشگاه بودند تریلی‌های بزرگ پر از کالاهایی مثل گونی‌های پسته و بسته‌های خرما و تایر ماشین بار خود را در این محوطه تخلیه می‌کردند.
وضعیت اسف‌بار آن امروز هم در حاشیه اتوبان امام علی (ع) به راحتی قابل دیدن است.»
محسن علمدار، معاون سابق میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران و کارشناس میراث فرهنگی شهرری که از مدتی پیش با یک دانشجوی دکتری در حال تهیه پرونده ثبتی این کارخانه است، به خبرنگار «تاریخ‌ما» در مورد این کارخانه تاریخی توضیح می‌دهد.
او می‌گوید: این بنا در اختیار مجموعه هیات تسویه سیمان است که همکاری چندانی هم برای تهیه پرونده ثبتی با میراث فرهنگی نداشت، به همین دلیل از آقای حناچی –استاد معماری دانشگاه تهران و معاون فنی و عمرانی شهردای تهران- که استاد راهنمای تهیه یکی از پایان نامه‌های دانشجویی با موضوع میراث صنعتی است، کمک گرفتیم و با آن دانشجو در حال تهیه پرونده ثبتی این اثر هستیم.
وی با بیان اینکه صرف‌نظر از نام این بنا که سیلوی گندم یا هر چیز دیگری نامیده می‌شود، ادامه می‌دهد: از دید ما یک نکته اهمیت دارد، این کارخانه یک بنا واجد ارزش است که دوره تاریخی آن به پهلوی اول برمی‌گردد و دارای معماری فاخری است که در سال ۱۳۱۲ ساخته شده است.
این کارشناس میراث فرهنگی در توضیح معیارهای ثبتی این کارخانه نیز می‌گوید: نوع معماری و فرم‌هایی که در ساخت این بنا استفاده شده و کاربری که به عنوان کارخانه سیمان در کشور ما ایجاد کرده، همگی شرایطی است که توجیه می‌کند تا این اثر به عنوان یک اثر واجد ارزش شناخته و تلقی شود و حتی در فهرست آثار ملی ایران و پس از آن در فهرست میراث جهانی به عنوان یک میراث صنعتی به ثبت برسد.
او بیان می‌کند: آن‌چه که بیشتر آزاردهنده بود، آسیب‌هایی است که در قالب تیراندازی‌ها و ضربه زدن به بدنه ساختمان با دیلم به بنا وارد کرده و عملا بخشی از بنا را تخریب کردند.
وی درباره برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه «لوکیشن سیلوی گندمی بود که به دلیل نزدیکی به کارخانه سیمان شهر ری و آلودگی‌های ناشی از آن، چند سالی است که تعطیل و به محل دیگری منتقل شده است.» نیز می‌گوید: احتمال استفاده از بخشی از این بنا به عنوان سیلوی گندم وجود دارد اما این حرف باز هم توجیهی برای استفاده نامناسب از بنا نیست، چون آن محوطه در حالت کلی مجموعه ساختمان کارخانه سیمان ری است و معماری آن از نظر میراث فرهنگی واجد ثبت ملی و جهانی است.
علمدار با اشاره به در دست تهیه بودن پرونده ثبتی این بنای تاریخی اظهار می‌کند: امیدواریم تا هفته‌ی آینده پرونده به طور کامل تهیه و به شورای فنی سازمان میراث فرهنگی ارسال شود و پس از ان مراحل ثبت این بنای تاریخی نیز انجام شود.
اما همه‌ی توجه‌ها به این بنای تاریخی به همین روزها بر نمی‌گردد، اوایل فرردین سال ۹۴ و در یکی از تهران‌گردی‌های احمدمسجد جامعی که به شهرری اختصاص داشت او با حضور در این کارخانه پیشنهاد کرده بود که «با توجه به اینکه نخستین خط تولید کارخانه سیمان تهران به دلیل آلایندگی از رده خارج شده،پیشنهاد داریم این خط تولید برای بازدید عموم مردم به موزه تبدیل شود.»
و البته بعد از این صحبت‌ها بود که بعد از رایزنی با یک گروه مرمت‌گر آلمانی ان‌ها ایجاد موزه برای این کارخانه را منوط به بازگرداندن تجهیزات کارخانه‌ای این محوطه دانسته بودند.
علمدار در این زمینه نیز اظهار می‌کند: آسیب‌هایی که در طول زمان‌های گذشته تا امروز به این محوزه وارد شده، بسیار زیاد بوده است، به خصوص آسیب‌های اصلی زمانی بوده که دستگاه‌های کارخانه را حدود دو دهه پیش از این فضا خارج کرده‌اند و بخش‌هایی از آن آسیب‌ها جدی دیده‌اند که این قضیه نیز باید رسیدگی شود.
او می‌افزاید: اگرچه اکنون بخش زیادی از تجهیزات گذشته بدون اخذ مجوزهای لازم از کارخانه خارج شده‌اند، اما قطعا در وهله اول باید این دستگاه‌ها به جای اصلی خود برگردانده شوند تا بتوان کارخانه را احیا کرد.
وی همچنین تاکید می‌کند: این بنا در شرایط فعلی نیز پتانسیل این را دارد که با مرمت و احیای اصولی، حتی به عنوان یک اثر جهانی معرفی شده و به یک موزه صنعتی تبدیل شود.
انتهای پیام