لزوم تحلیل خواسته مردم در تدوین سند جامع حفاظت از بافت تاریخی یزد
به گزارش «تاریخ‌ما»، بهره‌وری و استفاده از بافت تاریخی یزد باید در حوزه‌های مختلف نظیر توسعه فرهنگی، اجتماعی، توسعه زیر ساخت‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
بافت تاریخی شهر یزد یکی از مهمترین ویژگی‌های گردشگری، اجتماعی و فرهنگی این استان بوده که بعد از ثبت در لیست آثار جهانی یونسکو نگهداری و معرفی بیش از پیش ابعاد مختلف آن اهمیت دو چندان پیدا کرده است.
بافت تاریخی یزد مجموعه‌ای پایدار و در هم تنیده زندگانی است که آدم را با نیازهای متغیر، در دل خود جای داده و با انعطاف پذیری مناسب توانسته این انطباق را تا به امروز برساند. مردم بومی و ساکن در بافت تاریخی یزد و خود بافت مشابه جسم و جان هستند که هردوی آنها نیاز به توجه جدی و البته مستمر دارند.
«رسول وطن‌دوست» عضو هیأت نمایندگان ایران در کمیته میراث جهانی یونسکو در میزگردی که «تاریخ‌ما» با موضوع «باید و نبایدهای سند جامع حفاظت از بافت تاریخی شهر یزد» برگزار کرد، با اشاره به این که برای رسیدن به نقطه ثبت جهانی یک مسیر طولانی را طی کردیم، اظهار کرد: در دنیا وقتی ثبتی اتفاق می‌افتد کارها تازه شروع می‌شود و فعالیت‌ها از ابتدا آغاز می‌شود تا به یک برنامه چندین ساله برسند و از ظرفیت بوجود آمده به بهترین شکل استفاده کنند.
وی افزود: ما در موضوع ثبت جهانی یزد به اقداماتی که باید بعد از ثبت انجام دهیم کمتر توجه کردیم تا کارهایی که باید در زمان ثبت انجام دهیم.
وطن‌دوست با بیان این‌که شهر تاریخی یزد، گنجینه و ذخیره‌ای برای داخل و بیرون از ایران است، گفت: بهره استفاده از بافت تاریخی باید در حوزه‌های مختلف کشور مانند توسعه فرهنگی، توسعه اجتماعی، توسعه زیر ساخت‌ها و حفاظت خود بافت مورد استفاده قرار گیرد.
این مقام مسئول اهمیت حفاظت از آثار تاریخی را اولین ثمره ثبت عنوان کرد و افزود: در دنیا هنگامی که یک بافت تاریخی به ثبت می‌رسد، مقصد گردشگری، فرهنگی، آموزشی، پژوهشی و اقتصادی می‌شود.
وی ادامه داد: بسیاری از کشورها به یزد به عنوان یک منبع نگاه می‌کنند پس ماهم باید از این منبع به معنی درستش هم برای خودش و هم برای جامعه استفاده کنیم.
عضو هیأت نمایندگان ایران در کمیته میراث جهانی یونسکو با اشاره به این‌که باید شهر تاریخی به یک دغدغه برای مردم تبدیل شود، اظهار کرد: باید خود مردم بروند به سمت حفاظت از بافت نه این که دولت به این سمت برود،اگر بافت از نظر اقتصادی ارزش افزوده پیدا کند خود مردم به سمت حفاظت از آن می‌روند زیرا احساس می کنند اگر در بافت زندگی کنند بهتر است.
وی راه حل ترغیب مردم به سمت بافت و حفاظت از آن به وسیله آنان را تبلیغ دانست و بیان کرد: این یک کار فرهنگی دراز مدتی است که باید هدفمند شروع شود و با توجه به مردم شناسی و تحلیل خواسته‌های مردم، اقداماتی در بافت انجام شود و بافت را به یک محل مورد تقاضا و خواست مردم تبدیل کند.
وطن‌دوست در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که آثار تاریخی از دو بخش مهم یکی جسم و دیگری روح آن اثر تشکیل شدند، خاطرنشان کرد: برای زنده نگه داشتن یک اثر تاریخی باید همراه با جسم به روح اثر که بخش عمده و اصلی آن بوده، نیز توجه کرد.
این مقام مسئول در ادامه با اشاره به این‌که باید بخش عمده ای از فعالیت ها مربوط به موضوع مردم شناسی و میراث ناملموس باشد، تصریح کرد: اگر سکونت در بافت اتفاق نیفتد دچار مشکل خواهیم شد و فقط به محل رفت و آمد توریست تبدیل می شود.
وی با بیان این که توجه مردم به سمت مدیران است، گفت: یکی از راه‌ها برای برگرداندن زندگی در بافت این است که مسئولین و هنرمندان در آن زندگی کنند تا باعث ترغیب مردم شوند و ببینند زندگی در آن جا علاوه بر بهره مالی، بهره فرهنگی نیز به همراه دارد.
وطن دوست با تاکید بر لزوم برنامه ریزی جامع در راستای معرفی ارزش‌های بافت تاریخی یزد، اظهار کرد: اهمیت بافت تاریخی به قدیمی بودن آن نیست شاید اثری در بافت وجود داشته باشد که تاریخی نباشد اما باید این نگاه را داشته باشیم که تمامیت بافت را بوجود می آورد.
وی نبود ارتباط منظم میان پژوهش، مرمت و معرفی را از مشکلات درون سازمان (میراث فرهنگی) عنوان کرد و گفت: پایگاه دستگاهی است که باید بتواند کار پژوهش، مرمت و معرفی را با یک نظم از پیش تعیین شده انجام دهد.
عضو هیأت نمایندگان ایران در کمیته میارث جهانی یونسکو با اشاره به این‌که پایگاه میراث فرهنگی نمی‌تواند در همه مسائل ورود پیدا کند، اظهار کرد: بافت تاریخی علاوه بر سلسله مراتب مدیریت شهری و خدمات رسانی، دارای اقشار مختلف مردم با دیدگاه های خیلی متفاوتی است که کار را برای ما سخت می کند.
وی با بیان این که خروجی طرحی مثل طرح جامع حفاظت قبلی با آن واقعیتی که بافت تاریخی است هیچ ارتباطی ندارد، تصریح کرد: در بحث خدمات رسانی صرفا خدمات دسترسی سواره تا در خانه است.
وطن‌دوست با اشاره به این‌که مردم روی زمینی زندگی می کنند که ما روی آسمان ها برای خود تصور می کنیم گفت: این چیزی که ما دیدیم چیزی نبود که در رویکرد و طرح خروجی دیده شده بود.
وی با بیان این که توازنی بین نیاز و داده هایی که در طرح است وجود ندارد، خاطرنشان کرد: آن جایی که باید درک درستی از زندگی، دلیل زندگی و بودن افرادی که تا الان هستن اتفاق نیفتاده است.
این مقام مسئول ادامه داد: ما بیشتر از این که تلاش کنیم برای نگه داشتن مردم ساکن در بافت، داریم تلاش می کنیم برای برگرداندن افرادی که بیرون از بافت هستن در صورتی که اولویت با ساکنین بافت است.
وی با اشاره به این که باید کالبد و جان بافت را درک کرد و سپس در قبال این جسم و جان در یک تراز منطقی برنامه ریزی کرد،افزود: در طح حفاظت نمی توان دو چیز را نادیده گرفت، یکی شناخت عمیق تیمی است که دارد کار می کند و دیگر رابطه منطقی بین ذینفع و ذی نفوذ در بافت است.
وطن‌دوست با تاکید بر لزوم تبدیل یزد به یک مقصد بزرگ جهانی، گفت: هدف این نیست که فقط مقصد گردشگران شود بلکه باید به یک مقصد پژوهشی در بعد معماری تبدیل شود.
وی اظهار کرد: برای رسیدن به این هدف باید یک رویداد جهانی برای یزد تعریف شود، رویدادی که هر چند مدت یک بار به طور منظم در تقویم های جهانی باشد و موجب گردد یزد همیشه در برنامه های دانشگاه‌ها و مراکز دنیا مطرح شود.
عضو هیأت نمایندگان ایران در کمیته میارث جهانی یونسکو با اشاره به این‌که برای رسیدن به نقطه ثبت جهانی یک مسیر طولانی را طی کردیم، تصریح کرد: در دنیا وقتی ثبتی اتفاق می افتد کارها تازه شروع می شود و فعالیت‌ها از ابتدا آغاز می‌شود تا به یک برنامه چندین ساله برسند و از ظرفیت بوجود آمده به بهترین شکل استفاده کنند .
وی افزود: ما در موضوع ثبت جهانی یزد به اقداماتی که باید بعد از ثبت انجام دهیم کمتر توجه کردیم تا کارهایی که باید در زمان ثبت انجام دهیم .
این مقام مسئول در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این‌که شهر تاریخی یزد، گنجینه و ذخیره‌ای برای داخل و بیرون از ایران است، اظهار کرد: بهره استفاده از بافت تاریخی باید در حوزه‌های مختلف کشور مانند توسعه فرهنگی، توسعه اجتماعی، توسعه زیر ساخت‌ها و حفاظت خود بافت مورد استفاده قرار گیرد .
وی اهمیت حفاظت از آثار تاریخی را اولین ثمره ثبت عنوان کرد و افزود: در دنیا هنگامی که یک بافت تاریخی به ثبت می‌رسد، مقصد گردشگری، فرهنگی، آموزشی، پژوهشی و اقتصادی می شود .
وطن دوست ادامه داد: بسیاری از کشورها به یزد به عنوان یک منبع نگاه می‌کنند پس ماهم باید از این منبع به معنی درستش هم برای خودش و هم برای جامعه استفاده کنیم .
وی با اشاره به این‌که باید شهر تاریخی به یک دغدغه برای مردم تبدیل شود، اظهار کرد: باید خود مردم بروند به سمت حفاظت از بافت نه این‌که دولت به این سمت برود،اگر بافت از نظر اقتصادی ارزش افزوده پیدا کند خود مردم به سمت حفاظت از آن می روند زیرا احساس می‌کنند اگر در بافت زندگی کنند بهتر است .
عضو هیأت نمایندگان ایران در کمیته میارث جهانی یونسکو راه حل ترغیب مردم به سمت بافت و حفاظت از آن به وسیله آنان را تبلیغ دانست و بیان کرد: این یک کار فرهنگی دراز مدتی است که باید هدفمند شروع شود و با توجه به مردم شناسی و تحلیل خواسته‌های مردم، اقداماتی در بافت انجام شود و بافت را به یک محل مورد تقاضا و خواست مردم تبدیل کند .
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این‌که آثار تاریخی از دو بخش مهم یکی جشم و دیگری روح آن اثر تشکیل شده اند، گفت: برای زنده نگه داشتن یک اثر تاریخی باید همراه با جسم به روح اثر که بخش عمده و اصلی آن بوده، نیز توجه کرد .
وطن‌دوست با اشاره به این که باید بخش عمده ای از فعالیت‌ها مربوط به موضوع مردم شناسی و میراث ناملموس باشد، تصریح کرد: اگر سکونت در بافت اتفاق نیفتد دچار مشکل خواهیم شد و فقط به محل رفت و آمد توریست تبدیل می‌شود .
وی با بیان این‌که توجه مردم به سمت مدیران است، گفت: یکی از راه‌ها برای برگرداندن زندگی در بافت این است که مسئولین و هنرمندان در آن زندگی کنند تا باعث ترغیب مردم شوند و ببینند زندگی در آن جا علاوه بر بهره مالی، بهره فرهنگی نیز به همراه دارد .
این مقام مسئول با تاکید بر لزوم برنامه‌ریزی جامع در راستای معرفی ارزش‌های بافت تاریخی یزد، خاطرنشان کرد: اهمیت بافت تاریخی به قدیمی بودن آن نیست شاید اثری در بافت وجود داشته باشد که تاریخی نباشد اما باید این نگاه را داشته باشیم که تمامیت بافت را بوجود می آورد .
وی نبود ارتباط منظم میان پژوهش، مرمت و معرفی را از مشکلات درون سازمان (میراث فرهنگی) عنوان کرد و گفت: پایگاه دستگاهی است که باید بتواند کار پژوهش، مرمت و معرفی را با یک نظم از پیش تعیین شده انجام دهد .
عضو هیأت نمایندگان ایران در کمیته میارث جهانی یونسکو دوست با اشاره به این‌که پایگاه میراث فرهنگی نمی‌تواند در همه مسائل ورود پیدا کند، افزود: بافت تاریخی علاوه بر سلسله مراتب مدیریت شهری و خدمات رسانی، دارای اقشار مختلف مردم با دیدگاه‌های خیلی متفاوتی است که کار را برای ما سخت می‌کند .
وی با بیان این‌که خروجی طرحی مثل طرح جامع حفاظت قبلی با آن واقعیتی که بافت تاریخی است هیچ ارتباطی ندارد، تصریح کرد: در بحث خدمات رسانی صرفا خدمات دسترسی سواره تا در خانه است .
وطن‌دوست با اشاره به این‌که مردم روی زمینی زندگی می‌کنند که ما روی آسمان‌ها برای خود تصور می‌کنیم گفت: این چیزی که ما دیدیم چیزی نبود که در رویکرد و طرح خروجی دیده شده بود .
وی با بیان این‌که توازنی بین نیاز و داده هایی که در طرح است وجود ندارد، خاطرنشان کرد: آن جایی که باید درک درستی از زندگی، دلیل زندگی و بودن افرادی که تا الان هستن اتفاق نیفتاده است .
این مقام مسئول ادامه داد: ما بیشتر از این که تلاش کنیم برای نگه داشتن مردم ساکن در بافت، داریم تلاش می کنیم برای برگرداندن افرادی که بیرون از بافت هستن در صورتی که اولویت با ساکنین بافت است .
وی با اشاره به این‌که باید کالبد و جان بافت را درک کرد و سپس در قبال این جسم و جان در یک تراز منطقی برنامه ریزی کرد،افزود: در طرح حفاظت نمی توان دو چیز را نادیده گرفت، یکی شناخت عمیق تیمی است که دارد کار می‌کند و دیگر رابطه منطقی بین ذینفع و ذی نفوذ در بافت است .
وطن‌دوست با تاکید بر لزوم تبدیل یزد به یک مقصد بزرگ جهانی، گفت: هدف این نیست که فقط مقصد گردشگران شود بلکه باید به یک مقصد پژوهشی در بعد معماری تبدیل شود .
عضو هیأت نمایندگان ایران در کمیته میراث جهانی یونسکو تأکید کرد: برای رسیدن به این هدف باید یک رویداد جهانی برای یزد تعریف شود، رویدادی که هر چند مدت یک بار به طور منظم در تقویم های جهانی باشد و موجب گردد یزد همیشه در برنامه‌های دانشگا ها و مراکز دنیا مطرح شود .
ساکنین بافت حفظ منافع خود را در پایداری آن می‌دانند
«کاظم ماندگاری» معاون فرهنگی و عضو هیئت علمی گروه معماری دانشگاه یزد اظهار کرد: مردم به ویژه ساکنین بافت تاریخی نسبت به حفاظت از بافت تاریخی یزد نمی‌توانند بی‌تفاوت باشند زیرا منافع اجتماعی و فرهنگی خود را در پایداری هر چه بیشتر این بافت می‌دانند.
وی افزود:دستگاه‌های اجرایی با برداشت‌های متفاوت سعی در نگهداری و بهره برداری صحیح از بافت دارند.
ماندگاری گفت: گروه‌های اقتصادی هم جهانی شدن بافت تاریخی یزد و حراست از این ظرفیت را فرصت مناسبی برای توسعه و رونق اقتصادی خود و استان می‌دانند.
معاون فرهنگی دانشگاه یزد در ادامه ایجاد رابطه بین مردم، دستگاه‌های اجرایی و گروه‌های اقتصادی در مورد استفاده و بهره‌برداری صحیح از بافت تاریخی یکی از ضرورت‌های اجرایی در این خصوص دانست و بیان کرد: باید بتواند با برنامه‌ریزی صحیح به مخاطبان مختلف بافت تاریخی با نیازهای متفاوت پاسخی قانع کننده بدهد.
وی تصریح کرد: فکر کردن به چگونگی ایجاد ارتباط مستمر و همچنین ایجاد زمینه مناسب برای برقراری روابط تمام دستگاه‌ها و نهادهایی که باید برای ارائه خدمات بیشتر و بهتر در بافت تاریخی یزد ایفای نقش کنند از دیگر ضرورت‌های اجرایی در تدوین سند جامع حفاظت است.
ماندگاری در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این‌که در بحث تدوین سند جامع حفاظت از بافت تاریخی دو رابطه عرضی و طولی بین دستگاه‌ها و نهادهای مختلف اجرایی و خدماتی برقرار است، اظهار کرد: در رابطه عرضی تعداد دستگاه‌ها و نهادهای زیربط در ارائه خدمات لازم برای تدوین حفاظت از بافت دیده می‌شود و در رابطه طولی آینده‌نگری لازم و همچنین انعطاف‌های لازم برای ایجاد قوانین و مقررات حفاظت از بافت تاریخی یزد در نظر گرفته می‌شود.
عضو هیئت علمی گروه معماری دانشگاه یزد توجه به دو مقیاس عرضی و طولی به منظور ایجاد هماهنگی‌های لازم برای ارائه خدمات بیشتر و بهتر به بافت تاریخی را از جمله ضرورت‌های اجرایی در تدوین سند جامع حفاظت از بافت تاریخی دانست و خاطرنشان کرد: اگر به هر دلیل به رابطه دستگاه‌های اجرایی و خدماتی در این خصوص بافت جهانی یزد توجه نشود، هر کدام از دستگاه‌ها به اندازه فهمی که خودشان از بافت کسب می‌کنند نسبت به ارائه خدمات و اعمال مدیریت‌ها اقدام کرده و در نهایت شاهد یک سری تعارضات در مدیریت بافت تاریخی یزد خواهیم بود.
این مقام مسئول در ادامه با بیان این‌که مخاطبین بافت تاریخی مختلف و دارای ابعاد فرهنگی و اجتماعی متفاوت هستند، تصریح‌کرد: نگهداری از بافت تاریخی و جهانی یزد معادله‌ای چند وجهی است که باید با مدیریت کلان و نگرشی کلی و انعطاف پذیر انجام شود.
ماندگاری شناخت ابعاد مختلف نگهداری از بافت تاریخی را از دیگر ضرورت‌های اجرایی دانست و بیان کرد: حفظ و حراست از بافت تاریخی قبل از هر چیز به شناخت ابعاد مختلف بافت نیاز دارد.
لزوم استفاده از لایه‌های اجتماعی در سند حفاظت بافت
«رضا اکبری» عضو هیأت علمی گروه شهرسازی دانشگاه یزد توانمند کردن بافت تاریخی را یکی از ضرورت‌های اجرایی در تدوین سند جامع حفاظت از بافت تاریخی یزد دانست و بیان کرد: جذب مشارکت امنای بافت تاریخی، جامعه شناسان بومی و استفاده از لایه های اجتماعی و فرهنگی بافت تاریخی نقش مهمی در تدوین سندی جامع برای حفاظت از بافت تاریخی یزد ایفا می کنند.
وی حیاط متعالی ساکنین بافت تاریخی یزد را یکی از مهمترین ویژگی‌های بافت تاریخی یزد عنوان کردو ادامه داد: بافت تاریخی با بهره‌گیری طولانی در عصرهای مختلف به جایی رسیده که به خوبی توانسته نیازهای سبک زیست و تولید بشری را پاسخ دهد.
اکبری در بخش دیگری از سخنان خود سبک زیست و تولید را برند مردم و فرهنگ مردم یزد دانست و بیان‌کرد: برخورداری از مبانی نظری مشترک و علم ساخت و سازهای سازگار با محیط از جمله عوامل موثر در توسعه علمی این استان است.
وی با بیان این‌که تداوم مبانی نظری موجود در بافت تاریخی یکی از اصلی‌ترین راهکارهای حفظ و نگهداری از بافت تاریخی در یزد است، گفت: حیاط متعالی اصل ارزش بافت تاریخی است که با نهادینه کردن این ارزش بین مردم نیاز مراقبت از بافت تاریخی در حد تعالی خود انجام می‌شود.
این استاد دانشگاه با اشاره به ضرورت تعیین اولویت برای نگهداری از بافت تاریخی یزد، افزود: تداوم حیاط و پایداری مهمترین ویژگی بافت تاریخی یزد است و به نظر می‌رسد که نگهداری از تداوم پایداری باید در اولویت نگهداری و حراست قرار گرفته شود.
اکبری ادامه داد: امروز خطرهای بافت تاریخی ناشی از تمام مسائل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است.
وی سوداگری در حوزه املاک را یکی از مهمترین معضلات در بحث نگهداری از بافت تاریخی دانست و بیان کرد: کنترل سوداگری، مدیریت و ساماندهی تعریف و تحریف گردشگری در حوزه نگهداری از بافت تاریخی ضروری است.
ضرورت به رسمیت شناختن مقیاس جهانی در مدیریت بافت
این استاد دانشگاه یزد گفت: تعریف کاربری و مشخص کردن حجم کاربری زمین در بافت تاریخی از دیگر ضرورت‌های اجرایی در این حوزه است.
وی مدیریت یکپارچه با هدف استفاده از تمام ظرفیت‌های خدماتی و مدیریتی را یکی از راهکارهای اجرایی درحوزه مدیریت و نگهداری از بافت تاریخی یزد عنوان کرد و ادامه داد: به رسمیت شناختن مقیاس جهانی، ملی و قدرت‌های استانی و محلی یکی از ضرورت‌های اجرایی در مدیریت یکپارچه بافت تاریخی و جهانی یزد است.
اکبری تأکید کرد: اگر بافت تاریخی خالی از سکونت شود بقای خود را از دست داده و در این صورت امکان بقای دوباره نخواهد داشت.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تدوین طرح جامع حفاظت از بافت تاریخی یزد، خاطرنشان کرد: عدم تحقق پذیری یکی از مهمترین مشکلات طرح جامع تدوین شده بافت جهانی یزد در دوره‌های گذشته بوده است.
این استاد دانشگاه در مورد تدوین طرح جامع حفاظت از بافت تاریخی یزد، گفت: با توجه به ویژگی‌های ساختاری بافت جهانی یزد امکان تدوین و طراحی طرح جامع حافظتی مشخص و ثابت برای آن وجود ندارد.
وی استمرار اجرای طرح و برآورد هزینه همزمان با انجام طرح مرمت را از جمله ویژگی‌های نگهداری و حفاظت ار بافت تاریخی یزد دانست و بیان کرد: بزرگترین آسیبی را که تاکنون متوجه بافت تاریخی یزد شده است بلند مدت بودن، تدوین برنامه فیزیکی برای بافت و عدم انعطاف پذیری طرح‌های حفاظتی آن است.
لزوم تدوین طرح حفاظتی برای نگهداری از بافت تاریخی یزد
اکبری گفت: نگهداری از بافت تاریخی یزد را مستلزم طرح حفاظتی دانست که مدام در حال بازنگری،طراحی مستمر، برآورد همزمان، تهیه، مرمت و انعطاف پذیر باشد.
وی با بیان این‌که بحث شهر تاریخی یزد بر اساس یک طرح جامع شکل نگرفته است، اظهار کرد: بلکه بر اساس اقتضاعات موجود شکل گرفته و در پی تغییرات به این جا رسیده است.
عضو هیأت علمی گروه شهرسازی دانشگاه یزد با اشاره به این که اگر طرح جامعه یا تدوین سند جامع بر اساس معیارها و استانداردها خارجی تعیین شود یا بوجود آورندگان این سند هم افرادی بیرون از مجموعه با یک نگاه متفاوت باشند، گفت: چون با حرکت بافت آشنایی ندارند، سندی که تهیه می شود با حیات طبیعی این بافت سازگاری ندارد.
وی با تاکید بر لزوم برنامه ریزی برای تغییراتی که بافت در ادامه حیات خود می تواند داشته باشد، اظهار کرد: اگر بتوانیم با شناخت نسبت به شهر تاریخی این آهنگ تغییرات را بفهمیم می توانیم با برنامه ریزی به ادامه حیات بافت کمک کنیم.
اکبری افزود: با ایجاد یک جریان پویا در داخل بافت تاریخی و تدوین آن در سند جامع دیگر ما برای آینده بافت تصمیم نمی گیریم بلکه مکانیزم هایی را تعریف می کنیم که می توانند راجع به اعضای خود تصمیم گیرند و گاهی نیز با کمک آن مکان هایی را کنترل و رصد کنیم و برای انحرافات راهکار ارائه دهیم.
عضو هیأت علمی گروه شهرسازی دانشگاه یزد با اشاره به این که پیش بینی این نوع اتفاقات می تواند در این سند جامع دیده شود، گفت: این بدان معنا نیست که تصمیمات را از الان بگیریم و در آینده مطلق اجرا شود.
وی با بیان این که دانشگاه ها نسبت به مردم، دستگاه های اجرایی و ذینفع های اقتصادی وظایف دیگری دارند که ممکن است مورد غفلت واقع شود، تصریح کرد: با توجه به این که دستگاه ها به اهداف درون سازمانی خود توجه می کنند، مردم مسائل خود و ذینفع های اقتصادی نیز منافع خود را می بینند اگر وظایف آموزشی دانشگاه ها را کنار بگذاریم، نقش ارتباطی میان این دستگاه ها با مردم دارند که مغفول واقع شده است.
اکبری با بیان این‌که بافت تاریخی بر اساس یک سری مبانی نظری شکل گرفته است، اظهار کرد: لازم است اشتراکات مبانی نظری را پیدا کنیم و از آن جایی که این مبانی می تواند برخواسته از یک دارالعلم باشد، نمی توانیم بدون آن علم ادامه دهیم.
وی ادامه داد: این دو باید به موازات یکدیگر پیش روند زیرا بافت به تنهایی پایدار نخواهد بود.
وی به رسمیت شناختن دیگر حوزه های تخصصی غیر ازبحث های فیزیکی و کالبدی را از جمله مسائل کمک کننده در تحقق پذیری سند جامع یا برنامه چشم انداز عنوان کرد و افزود: پذیرش ساکنین و مدیران در کنار متخصصین نیز در تحقق این سند موثر است.
عضو هیأت علمی گروه شهرسازی دانشگاه یزد ثبت جهانی بافت تاریخی یزد را حاصل تلاش چندین ساله نیروهای کارشناس در استان دانست و خاطرنشان کرد: خوشبختانه یزد در همه مراحل از جمله احیای بناهای تاریخی، تبدیل و تغییر کاربری آن ها، ساخت و سازهای مسکونی و طرح های تجمیع در کشور پیشتاز بوده است.
وی افزود: ثبت جهانی یزد باعث تحرک مردم این شهر شده که اگر اجازه ندهیم به سمت و سوی غلط برود، گنجینه ای برای همه مردم است.
وی با بیان این‌که در حال حاضر برای یزد پتانسیل های عالی از نظر نفرات و جایگاه فراهم شده است، تصریح کرد: باید قدر این سرمایه ها را بدانیم و با درگیر کردن سایر عضوها از جمله جامعه شناسان و اقتصاددان های شهری از وضعیت موجود نهایت استفاده را ببریم.
این استاد دانشگاه با اشاره به این‌که باید برای حفظ این ابهت و شأن حاصل تلاش کنیم، اظهار کرد: با توجه به این که یک بار در ثبت ملی این فرصت را از دست دادیم، باید تلاش کنیم تا دوباره این اتفاق تکرار نشود.
وی با بیان این‌که 23 سال پیش خبری از احیای بناها در یزد وجود نداشت، خاطرنشان کرد: اکنون پس از گذشت این سال ها یزد به شهر مهمانسراهای سنتی تبدیل شده و با استفاده از تجربه افراد مختلف به این نقطه رسیده اما همین موفقیت نیز نسبت به استحقاق بافت بسیار پایین است و نیاز به تلاش بیشتر دارد.
شهر تاریخی یزد بر اساس یک طرح جامع شکل نگرفته است
«مجتبی فرهمند» معاون شهردار و رییس پایگاه میراث فرهنگی یزد با بیان این‌که حفاظت شهر یزد به نوعی حفاظت مردمی بوده و در واقع یکی از وجوه برجسته این شهر نقش بیشتر خوان و اعیان ها در حفاظت و توسعه شهر بوده است، اظهار کرد: باید رویکرد مرمت اجتماعی پیش بگیریم و ارزش ها را به مردم تفهیم کنیم تا خود آنان حافظ میراث فرهنگی باشند.
وی با اشاره به این‌که باید ساختار پایگاه هیئت امنا باشد، افزود: شاید بهترین رویکردی که بتوان برای پایگاه در نظر گرفت این است که نقش نظارتیس مانیتورینگ با رویکرد مرمت اجتماعی داشته باشد.
مسئول پایگاه میراث فرهنگی یزد در ادامه گفت: ما در طی روند پرونده نیز سعی کردیم مردم را به نوعی در راستای شناسایی ارزش‌های شهر توجیه کنیم.
فرهمند با بیان این که بحث شهر تاریخی یزد بر اساس یک طرح جامع شکل نگرفته است، اظهار کرد: بلکه بر اساس اقتضاعات موجود شکل گرفته و در پی تغییرات به این جا رسیده است .
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این که اگر طرح جامعه یا تدوین سند جامع بر اساس معیارها و استانداردها خارجی تعیین شود یا بوجود آورندگان این سند هم افرادی بیرون از مجموعه با یک نگاه متفاوت باشند، گفت: چون با حرکت بافت آشنایی ندارند، سندی که تهیه می شود با حیات طبیعی این بافت سازگاری ندارد .
معاون شهردار یزد با تاکید بر لزوم برنامه ریزی برای تغییراتی که بافت در ادامه حیات خود می‌تواند داشته باشد، اظهار کرد: اگر بتوانیم با شناخت نسبت به شهر تاریخی این آهنگ تغییرات را بفهمیم می توانیم با برنامه ریزی به ادامه حیات بافت کمک کنیم .
وی افزود: با ایجاد یک جریان پویا در داخل بافت تاریخی و تدوین آن در سند جامع دیگر ما برای آینده بافت تصمیم نمی گیریم بلکه مکانیزم هایی را تعریف می کنیم که می توانند راجع به اعضای خود تصمیم گیرند و گاهی نیز با کمک آن مکان هایی را کنترل و رصد کنیم و برای انحرافات راهکار ارائه دهیم .
فرهمند با اشاره به این‌که پیش بینی این نوع اتفاقات می تواند در این سند جامع دیده شود، گفت: این بدان معنا نیست که تصمیمات را از الان بگیریم و در آینده مطلق اجرا شود .
دانشگاه خلع موجود در مدیریت را پر کند
وی با بیان این‌که دانشگاه‌ها نسبت به مردم، دستگاه‌های اجرایی و ذینفع‌های اقتصادی وظایف دیگری دارند که ممکن است مورد غفلت واقع شود، تصریح کرد: با توجه به این‌که دستگاه‌ها به اهداف درون سازمانی خود توجه می‌کنند، مردم مسائل خود و ذینفع های اقتصادی نیز منافع خود را می بینند اگر وظایف آموزشی دانشگاه‌ها را کنار بگذاریم، نقش ارتباطی میان این دستگاه ها با مردم دارند که مغفول واقع شده است .
این مقام مسئول با اشاره به وجود خلأهای ارتباطی بین مردم، دستگاه ها و ذینفع های اقتصادی، گفت: اگر دانشگاه‌ها بخواهند در جامعه نقش خود را به خوبی ایفا کنند و موثر باشند باید خلأ قسمت های فراموش شده را پر کنند .
معاون شهردار یزد در ادامه با بیان این‌که بافت تاریخی بر اساس یک سری مبانی نظری شکل گرفته است، خاطرنشان کرد: لازم است اشتراکات مبانی نظری را پیدا کنیم و از آن جایی که این مبانی می‌تواند برخواسته از یک دارالعلم باشد، نمی توانیم بدون آن علم ادامه دهیم .
وی به رسمیت شناختن دیگر حوزه های تخصصی غیر ازبحث های فیزیکی و کالبدی را از جمله مسائل کمک کننده در تحقق پذیری سند جامع یا برنامه چشم انداز عنوان کرد و افزود: پذیرش ساکنین و مدیران در کنار متخصصین نیز در تحقق این سند موثر است .
کارشناسان میراث فرهنگی سرمایه انسانی یزد هستند
«نجمه نادری» مسئول دفتر فنی پایگاه میراث فرهنگی استان یزد ثبت جهانی بافت تاریخی یزد را حاصل تلاش چندین ساله نیروهای کارشناس در استان دانست و بیان کرد: خوشبختانه یزد در همه مراحل از جمله احیای بناهای تاریخی، تبدیل و تغییر کاربری آن ها، ساخت و سازهای مسکونی و طرح های تجمیع در کشور پیشتاز بوده است .
وی با بیان این که کارشناسان پایگاه میراث فرهنگی به عنوان یک سرمایه برای شهر یزد محسوب می‌شوند، اظهار کرد: این کارشناسان در طی روند ثبت جهانی یزد تجاربی کسب کردند که هم می تواند برای ادامه کار مورد استفاده قرار گیرند و هم این که می توانند تجربه خود را در اختیار شهرهایی که در این راه قدم برمی دارند قرار دهند .
نادری با اشاره به این که یزد افرادی را دارد که در اوج پختگی، سابقه مدیریتی دارند، خاطرنشان کرد: این وضعیت بسیار مطلوب است و اگر نتوانیم در این موقعیت فراهم شده نتیجه بگیریم در آینده شاید وضعیت مدیریتی و اجتماعی خوبی بوجود نیاید .
وی افزود: ثبت جهانی یزد باعث تحرک مردم این شهر شده که اگر اجازه ندهیم به سمت و سوی غلط برود، گنجینه ای برای همه مردم است .
مسئول دفتر فنی پایگاه میراث فرهنگی یزد با بیان این که در حال حاضر برای یزد پتانسیل های عالی از نظر نفرات و جایگاه فراهم شده است، تصریح کرد: باید قدر این سرمایه ها را بدانیم و با درگیر کردن سایر عضوها از جمله جامعه شناسان و اقتصاددان های شهری از وضعیت موجود نهایت استفاده را ببریم .
این مقام مسئول با اشاره به این که باید برای حفظ این ابهت و شأن حاصل تلاش کنیم، اظهار کرد: با توجه به این که یک بار در ثبت ملی این فرصت را از دست دادیم، باید تلاش کنیم تا دوباره این اتفاق تکرار نشود .
وی با بیان این که 23 سال پیش خبری از احیای بناها در یزد وجود نداشت، خاطرنشان کرد: اکنون پس از گذشت این سال ها یزد به شهر مهمانسراهای سنتی تبدیل شده و با استفاده از تجربه افراد مختلف به این نقطه رسیده اما همین موفقیت نیز نسبت به استحقاق بافت بسیار پایین است و نیاز به تلاش بیشتر دارد .
لزوم نهادینه کردن رویکرد مرمت اجتماعی در بافت تاریخی
نادری با بیان این‌که حفاظت شهر یزد به نوعی حفاظت مردمی بوده و در واقع یکی از وجوه برجسته این شهر نقش بیشتر خوان و اعیان‌ها در حفاظت و توسعه شهر بوده است، اظهار کرد: باید رویکرد مرمت اجتماعی پیش بگیریم و ارزش‌ها را به مردم تفهیم کنیم تا خود آنان حافظ میراث فرهنگی باشند .
وی با اشاره به این که باید ساختار پایگاه هیئت امنا باشد، افزود: شاید بهترین رویکردی که بتوان برای پایگاه در نظر گرفت این است که نقش نظارتیست مانیتورینگ با رویکرد مرمت اجتماعی داشته باشد .
این مقام مسئول در پایان گفت: ما در طی روند پرونده نیز سعی کردیم مردم را به نوعی در راستای شناسایی ارزش های شهر توجیه کنیم .
انتهای پیام