تفاوت سلول جانوری و گیاهی از نگاه وبسایت دیفرتو
تفاوت سلولهای جانوری و گیاهی بیشتر از یک مورده. مثلاً سلولهای جانوری برخلاف سلولهای گیاهی دیواره‌ی سلولی و کلروپلاست ندارن. سلولهای جانوری اغلب شکل گرد یا نامنظم دارن، در حالی که شکل سلولهای گیاهی ثابت و مستطیلی هست. سلولهای جانوری و گیاهی هر دو سلول یوکاریوتی هستن، بنابراین چندین ویژگی مشترک دارن، مثلا حضور غشای سلولی و اندامک‌های سلولی مثل هسته، میتوکندری و شبکه‌ی اندوپلاسمی. این توضیحات، تنها بخشی از تفاوت سلول جانوری و گیاهی بود که در این مقاله از دیفرتو می‌خوایم در موردش بیشتر صحبت کنیم.
تفاوت بین سلولهای جانوری و گیاهی
وجه اشتراک سلولهای جانوری و گیاهی در یوکاریوت بودن (eukaryotic) اون‌ها هست. یک هسته‌ی حقیقی دارن که محل حضور DNA هست و به وسیله‌ی غشای هسته از بقیه ساختارهای سلولی جدا شده. هر دوی این نوع سلول‌ها زائده‌های مشابهی برای تولید مثل، شامل میتوز و میوز دارن. سلولهای جانوری و گیاهی از طریق فرآیندی به نام تنفس سلولی، انرژی لازم برای رشد و حفظ عملکرد طبیعی سلولی رو به دست میارن. همچنین، هر دوی این سلول‌ها حاوی یه سری ساختارهای سلولی به نام اندامک هستن که برای انجام کارهای لازم برای عملکرد طبیعی سلول اختصاصی شده‌ان. بعضی از اجزای سلولی سلولهای جانوری و گیاهی از جمله یک هسته، دستگاه گلژی (Golgi)، شبکه‌ی اندوپلاسمی (endoplasmic reticulum)، ریبوزوم‌ها (ribosomes)، میتوکندری (mitochondria)، پروکسیزومها (peroxisomes)، اسکلت سلولی (cytoskeleton) و غشای سلولی (پلاسمایی) مشترک هستن. با این که سلولهای جانوری و گیاهی ویژگی‌های مشترک زیادی دارن، متفاوت هم هستن.
تفاوت اندازه سلول گیاهی و جانوری
در مجموع، سلولهای جانوری از سلولهای گیاهی کوچکتر هستن. طول سلولهای جانوری ۱۰-۳۰ میکرومتر و طول سلولهای گیاهی ۱۰-۱۰۰ میکرومتر هست.
تفاوت شکل سلول گیاهی و جانوری
تنوع شکل سلولهای جانوری بیشتره و معمولاً اشکال گرد و نامنظم دارن. سلولهای گیاهی اشکال مشابهی دارن و معمولا مستطیلی و مکعب شکل هستن.
تفاوت ذخیره انرژی سلول گیاهی و جانوری
سلولهای جانوری انرژی رو به شکل کربوهیدرات پیچیده‌ای به نام گلیکوژن (complex carbohydrate glycogen) ذخیره میکنن. سلولهای گیاهی انرژی رو به شکل نشاسته ذخیره میکنن. تمایز در سلولهای جانوری، فقط سلولهای بنیادی می‌تونن به بقیه انواع سلول‌ها تغییر پیدا کنن. بیشتر سلولهای گیاهی توانایی تمایز رو دارن.
تفاوت پروتئین در سلول گیاهی و جانوری
از ۲۰ آمینو اسیدی (amino acids) که برای تولید پروتئین نیاز هست، فقط ۱۰ تاش میتونه به طور طبیعی در سلول جانوری تولید بشه و بقیه‌اش باید با رژیم غذایی تامین بشه. اما سلولهای گیاهی می‌تونن هر ۲۰ آمینو اسید رو سنتز کنن.
تفاوت رشد سلول گیاهی و جانوری
اندازه‌ی سلولهای جانوری با افزایش تعداد سلول‌ها زیاد میشه. سلولهای گیاهی بیشتر با بزرگ شدن اندازه، خودشون رو زیاد میکنن. اونا با جذب آب به داخل واکوئل (vacuole) مرکزی رشد میکنن.
تفاوت دیواره سلولی سلول گیاهی و جانوری
سلولهای جانوری به جای دیواره‌ی سلولی، غشای سلولی دارن. سلولهای گیاهی یک دیواره‌ی سلولی دارن که از سلولز و غشای سلولی تشکیل شده.
تفاوت سانتریول‌ها (Centrioles) در سلول جانوری و گیاهی
سلولهای جانوری این ساختارهای استوانه‌ای رو دارن که حین تقسیم سلولی، به سر هم کردن میکروتوبول‌ها (microtubules) سر و سامان میدن. سلولهای گیاهی به طور معمول سانتریول ندارن.
تفاوت مژک‌ها سلول گیاهی و جانوری
مژک (Cilia) تو سلولهای جانوری پیدا میشه اما معمولا تو سلولهای گیاهی نه. مژک‌ها ریزلوله‌هایی هستن که به حرکت سلولی کمک میکنن.
تفاوت سیتوکینز سلول جانوری و سلول گیاهی
سیتوکینز (Cytokinesis)، که همون تقسیم سیتوپلاسم حین تقسیم سلولی هست، زمانی تو سلولهای جانوری رخ میده که یک شکاف سلولی ایجاد میشه و غشای سلول رو دو نیم می‌کنه. تو سیتوکینز سلول گیاهی، یک صفحه‌ی سلولی تشکیل میشه که سلول رو تقسیم می‌کنه.
تفاوت گلی‌اکسی‌زوم سلول جانوری و سلول گیاهی
این ساختارها توی سلولهای گیاهی پیدا میشن نه سلولهای جانوری. گلی‌اکسی‌زوم‌ها (Glyoxysomes) خصوصاً توی دانه‌های جوانه‌زننده، کمک میکنن لیپید (lipids) تجزیه بشه تا قند تولید بشه.
تفاوت لیزوزوم سلول جانوری و گیاهی
سلولهای جانوری لیزوزوم (Lysosomes) دارن که حاوی آنزیم‌هایی هست که درشت‌ملکول‌های سلولی (macromolecules) رو تجزیه میکنن. سلولهای گیاهی به ندرت لیزوزوم دارن، چون واکوئل گیاهی تجریه رو مدیریت میکنن.
تفاوت دیسه‌ها (پلاستیدها) سلول جانوری و گیاهی
سلولهای جانوری دیسه (Plastids) ندارن. سلولهای گیاهی دیسه‌هایی مثل سبزدیسه (کلروپلاست) دارن که برای فتوسنتز لازمه.
تفاوت پلاسمودسم‌ها سلولهای جانوری و گیاهی
سلولهای جانوری پلاسمودسم (plasmodesmata) ندارن. سلولهای گیاهی پلاسمودسم دارن که حفرات درون دیواره‌ی سلول گیاهی هستن که به مولکول‌ها و سیگنال‌های ارتباطی اجازه‌ی عبور بین سلولهای گیاهی رو میده.
تفاوت واکوئل سلولهای جانوری و سلولهای گیاهی
ممکنه سلولهای جانوری چندین واکوئل (Vacuole) کوچیک داشته باشن. سلولهای گیاهی یک واکوئل بزرگ مرکزی دارن که میتونه تا ۹۰٪ حجم سلول رو اشغال کنه.
فرق سلولهای پروکاریوت سلول جانوری با سلول گیاهی
سلولهای یوکاریوت (Prokaryotic Cells) گیاهی و جانوری با سلولهای پروکاریوت مثل باکتری‌ها (بخوانید: تفاوت باکتری و ویروس) فرق دارن. پروکاریوت‌ها معمولا تک سلولی هستن، در حالی که سلولهای جانوری و گیاهی معمولا چندسلولی هستن. سلولهای یوکاریوت پیچیده‌تر و بزرگتر از پروکاریوت‌ها هستن. سلولهای جانوری و گیاهی اندامک‌های زیادی دارن که توی پروکاریوت‌ها نیست. پروکاریوت‌ها هسته‌ی حقیقی ندارن، چون غشایی DNA رو در بر نگرفته، و این DNA توی قسمتی از سیتوپلاسم (cytoplasm) به اسم نوکلئویید (nucleoid) در هم پیچیده شده. سلولهای جانوری و گیاهی با میتوز و میوز تولید مثل میکنن، در حالی که پروکاریوت‌ها با تقسیم دوتایی تکثیر میشن.
دیگر ارگانیسم‌های یوکاریوتی در سلولهای گیاهی و جانوری
سلو‌های گیاهی و جانوری تنها سلولهای یوکاریوتی نیستن. پروتیست‌ها و قارچ‌ها دو نوع دیگه از ارگانیسم‌های یوکاریوتی هستن. جلبک، اوگلنا (euglena) و امیب‌ها (amoebas) از مثال‌های پروتیست‌ها هستند.از مثال‌های قارچ‌ها، مخمر، خود قارچ و کپک هستن.
جدول مقایسه سلول جانوری و گیاهی
| سلول جانوری | سلول گیاهی | |
| دیواره‌ی سلولی | نداره | داره (متشکل از سلولز) |
| شکل | گرد (شکل نامنظم) | مربع (شکل ثابت) |
| واکوئل | یک یا تعداد بیشتری واکوئل کوچک (خیلی کوچکتر از سلول گیاهی) | یک واکوئل بزرگ مرکزی که ۹۰ حجم سلول رو می‌گیره |
| سانتریول‌ها | تمام سلولهای جانوری دارن | فقط توی گیاه‌های رده پایینتر هست (مثل کلامیدوموناس) |
| کلروپلاست | نداره | سلولهای گیاهی کلروپلاست دارن تا غذای خودشون رو بسازن |
| سیتوپلاسم | داره | داره |
| ریبوزوم‌ها | داره | داره |
| میتوکندری | داره | داره |
| دیسه‌ها | نداره | داره |
| شبکه‌ی اندوپلاسمی (صاف و خشن) | داره | داره |
| پروکسیزومها | داره | داره |
| دستگاه گلژی | داره | داره |
| غشای پلاسمایی | فقط غشای سلولی | دیواره‌ی غشایی و غشای سلولی |
| ریزلوله‌ها/ریزرشته‌ها | داره | داره |
| تاژک‌ها | بعضی از سلول‌ها دارن (مثلا سلول اسپرم پستانداران) | توی بعضی سلول‌ها هست (مثلا اسپرم بریوفیت‌ها، پتریدوفیت‌ها، سیکادها و گینکو) |
| لیزوزوم‌ها | لیزوزوم‌ها توی سیتوپلاسم هستن | لیزوزوم‌ها معمولا وجود ندارن |
| هسته | داره | داره |
| مژک‌ها | داره | بیشتر سلولهای گیاهی مژک ندارن |
