فسیل‌های ۷میلیون ساله لرستان
در سازمان محیط‌زیست انجام شد ۳۷ گونه از ۱۵ پستاندار از جمله ببر دندان‌خنجری و زرافه در این مجموعه کشف شده است
نسرین نیکنام : سال ۱۳۵۳ سازمان حفاظت محیط‌زیست وقت با انعقاد قراردادى با دانشگاه کانتیلوس آمریکا نخستین اکتشافات آکادمیک، علمى و تخصصى برای کاوش منطقه فسیلی مراغه به دلیل دارا بودن فسیل ماستادون و ماموت‌ها (سنگواره‌های پیش از تاریخ) را که دارای شهرت جهانی بوده، آغاز کردند. این گروه تا سال ۱۳۵۶ در مراغه فعالیت داشت، اما از این سال فعالیت‌هاى خود را به حالت تعلیق درآورده و با خروج از ایران بخشى از آثار کشف شده را با خود بردند. اما پس از توافق ژنو این موضوع در دادگاه لاهه مطرح و فسیل‌ها پس از تلاش‌های زیاد به کشور برگردانده شد و کارشناسان محیط‌زیست کاوش روی شناسایی دقیق این فسیل‌ها را از سرگرفتند تا اینکه در سال ۱۳۹۲ هنگام تعریض جاده در نورآباد لرستان تعدادی فسیل به دست آمد که پس از تحقیقات فراوان و در سال ۹۴ مشخص شد که این یک منطقه فسیلی است.
روز گذشته بخشی این فسیل‌ها با همکاری کارشناسان محیط‌زیست از منطقه خارج و رونمایی شد.
سایتی غنی از فسیل‌های مهره‌داران
اصغر مبارکی، مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره فسیل‌های کشف‌شده لرستان به خبرنگاران گفت: «ابتدا گمان می‌رفت که فسیل‌ها انسانی باشند، از این رو به اداره کل میراث فرهنگی استان لرستان گزارش داده شد، اما بعد از بررسی مشخص شد که گونه‌ها جانوری است.»
او با اشاره به اینکه این فسیل‌ها در مساحت ۳۰ متر مربعی به دست آمده است، گفت: «در بررسی‌ها مشخص شد که سایتی غنی از فسیل‌های مهره‌داران در ۷۰ کیلومتری لرستان وجود دارد.»
او در پاسخ به این پرسش که فسیل چه حیواناتی به دست آمده است، افزود: «این مهره‌داران از خانواده اسب‌ها، گوشتخواران، پستانداران، زرافه‌ها و به‌طور کلی پستانداران خشک‌زی هستند و حدس زده می‌شود حدود سه‌هزار قطعه فسیل در سایت لرستان وجود داشته باشد، البته اکنون بیشتر نمونه‌ها در قالب مخصوص خود قرار دارند که تعداد دقیق فسیل‌ها نیازمند باز شدن این قالب‌هاست.»
مبارکی یکی از نکات قابل تامل در این اکتشاف را تشابه زیاد این فسیل‌ها با فسیل‌های مراغه در ارتفاعات البرز دانست و افزود: «از این رو پیش‌بینی می‌شود که دارای قدمتی حدود هفت میلیون سال باشند و این تشابه برای ما بسیار حائز اهمیت است، زیرا فاصله میان لرستان و مراغه بسیار زیاد است، از این رو در حال بررسی موضوع هستیم.»
به‌زودی همه نمونه‌ها به موزه تاریخ طبیعی منتقل می‌شود
مبارکی ادامه داد: «روند عروج فسیل‌ها و جدا کردن نمونه‌ها کار بسیار دشوار و حساسی است که باید با دقت انجام شود. از این رو تلاش می‌کنیم هرچه زودتر سایت لرستان پاکسازی و نمونه‌ها به موزه تاریخ طبیعی سازمان محیط‌زیست منتقل شود.» مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط‌زیست با بیان اینکه تا پایان سال، سیاهه‌ای از نمونه‌های فسیلی لرستان تهیه می‌شود، افزود: «تاکنون مناطق زیادی دارای ذخایر فسیلی شناسایی شده‌اند که استخراج و انتقال آنها نیاز به زمان و امکانات دارد.»
به گفته مبارکی، تاکنون ۳۷ گونه از ۱۵ خانواده که عمدتا پستانداران، ببر دندان خنجری و زرافه‌ها هستند، در سایت‌های مختلف شناسایی شدند؛ همچنین فسیل نهنگ در چابهار و گاو دریایی در خوزستان شناسایی شده است که تلاش داریم امسال و سال آینده مراحل استخراج و انتقال آنها را انجام دهیم.
مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط‌زیست تاکید کرد: «کشف فسیل‌ها ما را به شناسایی تنوع زیستی و ترکیب گونه‌ای در گذشته‌های دور کمک می‌کند و نشان می‌دهد که چه گونه‌هایی در چه زیستگاهی زندگی می‌کردند که می‌توان زیستگاه‌های آن زمان را با حال مقایسه کرد.»
