تخت طاووس نادری

حتما تا به حال نام تخت طاووس (نادری) را زیاد شنیده اید. درباره ی این تخت زیبا و تاریخی داستان جالبی وجود دارد که قصد داریم برایتان تعریف کنیم. اگر دوست دارید یک داستان واقعی بخوانید با ما همراه باشید.

ماجرای تخت طاووس نادری چیست؟

این داستان به قرن ۱۱ هجری برابر با ۱۷ میلادی برمیگردد. یعنی درست در زمانی که شهاب الدین محمد شاه جهان، پادشاه کورگانی، بر هندوستان حکومت می کرد. شاه جهان در زمان حکومتش به محمد سعید لاهیجی که یک هنرمند ایرانی بود، دستور داد برایش تختی سلطنتی با جواهرات گران قیمت بسازد.

این تخت زیبا به خاطر طرح دو طاووسی که پرهایشان را گشوده بودند، به تخت طاووس مشهور شد. در ساخت این تخت از جواهراتی مانند زمرد، یاقوت، مروارید، یاقوت کبود و از همه مهم تر الماس کوه نور استفاده شد.

شاه جهان پنجمین امپراتور سلسله گورکانی بود. در آن زمان پایتخت شاه جهان، دهلی واقع در کشور هند بود و ایشان از تخت طاووس در بارگاه عمومی خود استفاده می کرد.

برای تخت طاووس نادری چه اتفاقی افتاد؟

نادر شاه افشار در سال ۱۷۳۸ به هندوستان حمله کرد. در آن دوره دوازدهمین و آخرین امپراتور گورکانی یعنی ناصر الدین روشن اختر که به محمد شاه گورکانی معروف بود، فرمانروایی می کرد.

در جریان حمله ی نادر شاه افشار، محمد شاه گورکانی شکست خورد. حتما حدس می زنید که نتیجه چه بود! بله! نادر شاه افشار تخت طاووس و غنیمت های دیگری را به ایران آورد.

پس از این اتفاق بود که نام این تخت به تخت طاووس نادری مشهور و به نماد و یادآوری برای کشور ایران تبدیل گشت.

اما پس از قتل نادر شاه افشار که در سال ۱۷۴۷ رخ داد، تخت طاووس با آن عظمت و زیبایی، توسط گردان خراسان تخریب و البته جواهرات آن هم دزدیده شد.

البته تخت طاووس دیگری هم وجود دارد که در زمان فتحعلی شاه قاجار ساخته شد و به آن تخت نادری یا تخت طاووس قاجاری هم گفته می شود که نباید با این تخت اشتباه گرفت.

کمی در مورد تخت طاووس یا تخت خورشید 

تخت طاووس یکی از تخت های جواهر نشان سلطنتی ایران است که به مباشرت حاجی محمدحسین خان صدر اصفهانی (نظام الدوله)، صدر اعظم فتح علی شاه و به فرمان فتح علی شاه در سال ۱۲۱۶ هجری قمری توسط جواهرسازان اصفهان ساخته شد و به دلیل وجود نشان خورشید در بالای تخت، به تخت خورشید معروف شد.

از سال ۱۲۲۴ قمری، از نخستین شب ازدواج فتح علی شاه با «طاووس تاج الدوله» (که نه ساله بود) بر روی این تخت، تخت به نام وی، تخت طاووس نامیده شد. این تخت هم اکنون در موزه جواهرات ملی ایران است.

بنابراین این تخت با تخت طاووسی که نادرشاه افشار به همراه جواهرات کوه نور و دریای نور از نبرد هندوستان با خود به ایران آورد تفاوت دارد. تخت طاووس نادر با مرگ وی توسط غارتگران تخریب و به یغما برده شد.

روی این تخت پادشاهی جلوس می کرده که تاریخ نگاران او را با ریش بلند و حرمسرای پرجمعیتش به حافظه جمعی ما سپرده اند. تختی که در گنجینه بزرگ خزانه جواهرات ملی ایران، کنار سایر عتیقه های گرانقیمت این موزه خودنمایی می کنند. از تخت طاووس صحبت می کنیم؛ این یک تخت واقعی است و نه تنها اسم قدیمی خیابانی در تهران… تختی که بیش از هر تخت دیگری در تاریخ برای آن قصاید و ابیات سروده شده است.

شاید شما خبر نداشته باشید، اما روی این تخت پادشاهی کسی جلوس می کرد که تاریخ نگاران او را با ریش بلند و حرمسرای پرجمعیت اش به حافظه تاریخ سپرده اند.

از تخت طاووس صحبت می کنیم. این یک تخت واقعی است، نه خیابانی در تهران. تخت طاووس اثری است که قصاید و ابیات فراوانی درباره آن سروده شده است.

این مقاله را از دست ندهید: دیدنی های اردبیل

آقامحمدخان پس از برچیدن دستگاه ملوک الطوایفی که بعد از قتل نادرشاه در سراسر ایران حکم فرما شده بود و وحدتی در قسمت های مختلف ایران ایجاد کرد و فکر جلوس بر سلطنت ایران و انجام مراسم تاج گذاری افتاده و با اینکه جواهرات زیادی داشت، تختی برای تاج گذاری در اختیار نداشت و آنچه جمع کرده بود، تعدادی نگین های جواهر، اشیا و… بود.

برای قرار دادن تاجی بر سر، دستور داد تا کلاهی ساده برای جلوس بر تخت و مراسمی ساده ترتیب دهند، اما بعد از آقا محمدخان، جانشین او فتحعلی شاه که بسیار علاقه مند به تجملات و اسباب و آلات پادشاهی بود،

۳ سال بعد از آغاز پادشاهی، ترتیب تاج و تخت شایسته شاهنشاه ایران را داد و به فرمان وی سال ۱۲۱۶ ه.ق تختی عظیم و مجلل به یاری نظام الدوله خان اصفهانی (پادشاه اصفهان) با جواهر و طلای موجود در خزانه ساخته شد و به مناسبت نقش خورشیدی که در بالای تخت قرار گرفته بود، به نام تخت خورشید معروف شد.

تخت خورشید، از طلای احمر و زرناب، مروارید و زمرد و طول ۵/۳ متر (سه ذرع) و عرض ۵/۲ متر (دو ذرع ونیم) و با سلیقه مستقیم آن ساخته شده بود.

تخت را به آسمان و خورشیدش را به آفتاب تشبیه کرده اند، آن زمان یک صد هزارتومان (در آن زمان) برای ساختش هزینه شد.

تخت خورشید سال ها به این نام بود، تا این که فتحعلی شاه با طاووس تاج الدوله ازدواج کرد و از همان زمان، به خاطر نام او تخت خورشید به «تخت طاووس» مشهور شد.

خیلی از ایرانیان فکر می کردند که این همان تخت طاووس هند است، اما با مقایسه و توصیفی که تاورنیه از تخت طاووس کرده و با شواهد موجود ثابت شد که این ادعا اشتباه است و برای اطمینان بیشتر با ناصرالدین شاه مشورت کرد و به این نتیجه رسید که تخت طاووس به دستور فتحعلی شاه ساخته شده و نام همسرش طاووس خانم روی آن گذاشته شده. سال ها بعد ناصرالدین شاه که به جواهرات سلطنتی علاقه داشت، دستور داد تا تخت را تعمیر کرده و تغییرات کوچکی در ظاهر آن بدهند.