گران ترین خانه تاریخی ایران و جهان

گران ترین خانه جهان/ خانه موزه مقدم

شاید تماشای گران ترین خانه تاریخی ایران و جهان وسط یکی از شلوغ ترین خیابان های مرکز شهر تهران برای تان تعجب آور باشد. این جا خانه ای است که زمانی یک زوج باستان شناس در آن زندگی می کردند و آثار تاریخی ارزشمندی را در این خانه برای مان به جا گذاشته اند. استاد محسن مقدم که فرزند یکی از درباریان قاجار (محمدتقی خان احتساب الملک)، باستان شناس و استاد دانشگاه تهران بود، همراه همسر فرانسوی خود در خانه پدری ساکن شد. او و همسرش تصمیم می گیرند با جمع آوری اشیا و آثار تاریخی ارزشمند در خانه شان و بعد از آن وقف این خانه به دانشگاه تهران، یکی از قشنگ ترین موزه ها شهر را از خود به جای بگذارند.

دقیقا به دلیل همین آثار تاریخی است که این جا را به گران ترین خانه تاریخی ایران و جهان معروف کرده است. این خانه که متعلق به دوران قاجار است، حالا موزه مقدم نام دارد و در خیابان امام خمینی (ره) تهران قرار گرفته است. وقتی به این خانه موزه پا می گذارید، سه قسمت حیات بیرونی، اندرونی و حیات سرایداری پیش روی تان قرار می گیرد که هرکدام آن ها از بخش های مختلف تشکیل شده است. قسمت بیرونی این عمارت که بیشتر در تابستان ها مورد استفاده قرار می گرفته، شاید جالب توجه ترین بخش ساختمان باشد. اتاق پذیرایی (که حالا آثار و اشیای تاریخی فلزی، شیشه، ابزارهای سنگین، سفالینه، مفرغینه ها، مهرها و… از دوره های تاریخی مختلف را در خود جای داده) زمانی محل کار و پذیرایی از میهمانان بوده است.

اتاق پیشخوان که در نزدیکی اتاق پذیرایی قرار گرفته هم به عنوان پذیرایی از میهمان مورد استفاده قرار می گرفته که حالا بخشی از لوازم شخصی، عکس ها و آثار استاد مقدم را در بر می گیرد و به معرفی او می پردازد. وسایل تزیینی این اتاق هم می تواند نظرتان را به خود جلب کرده و صندوقچه های قدیمی این جا، نوستالژی مادربزرگ ها را به ذهن تان متبادر می کند.

حوض خانه (که در زیرزمین قرار گرفته و قطعات کاشی و سفالینه هایی از سده های چهار تا ۱۳ را در خود جای داده)، آتلیه استاد مقدم (که حالا به کتابخانه ای برای نگهداری کتاب های تاریخی تبدیل شده)، برج (همان ساختمان اربابی که به شکل قلعه و برج های اروپایی قرون وسطی ساخته شده و اتقا کدخدا و حمام و… را در بر می گیرد)، ایوان قاجار (که با کاشی هایی از دوران زندیه و قاجاریه تزیین شده، در وسط آن حوضچه مرمری متعلق به حمام فتحعلی شاه قرار گرفته و به استخر حیات بیرونی می ریزد)، دیوار تجدد و حوضچه ژاپنی از دیگر قسمت های حیات تابستانی هستند.

یکی از نکات قابل توجه دیوار تجدد که دو حیات اندرونی و بیرونی را از هم جدا می کند، این است که از چند ستون مارپیچی ساخته شده و پایه این ستون ها توسط خود استاد مقدم و از کاخ خواهر ناصرالدین شاه به این جا منتقل شده است، به علاوه استخری که در قسمت تابستانه این عمارت قرا رگرفته، به سبک آب نماهای یکی از باغ های اسپانیا (باغ الحمراء) ساخته شده و لطف و صفای خاصی را به این قسمت از ساختمان داده است.

بعد از این جا وارد قسمت اندرونی ساختمان می شویم که بیشتر زمستان ها استفاده می شده است. اتاق قاجار و نشیمن دو اتاق اصلی این بخش ساختمان هستند که محل اصلی سکونت استاد مقدم و همسرشان بوده است؛ به طوری که آثار نقاشی، قلمدان، جعبه و… متعلق به استاد مقدم در این جا به معرض نمایش گذاشته شده است.

رنگ آبی و فیروزه ای اتاق قاجار، پیش از هر چیزی دیگری ایرانی بودن این جا را به رخ می کشد. به علاوه در این اتاق، شومینه ای که از قصر فیروزه آورده شده و متعلق به سوگلی ناصرالدین شاه بوده هم توجه تان را به خود جلب می کند. زیرزمین (که حمام بوده و حالا به عنوان گنجینه آثار استفاده می شود) و ایوان (با گچ بری های سنتی، کاشی کاری های صفوی و آینه کاری دوران زندیان تزیین شده) هم دیگر بخش های قسمت زمستانی را تشکیل می دهند.

حوض زیبایی با سبک ایرانی که توسط استاد مقدم و همسرش در وسط حیات ساخته شده هم بر حال و هوای ایرانی و تاریخی این قسمت ساختمان می افزاید. تماشای این خانه شاید ساعاتی از وقت تان را به خود اختصاص دهد، اما حرف های زیادی از تاریخ را طی همین چند ساعت برای تان خواهدگفت.

استاد مقدم که یکی از نخستین باستان شناسان ایران بوده، در کاوش های تاریخی خود، با گردآوری آثار مختلف تاریخی از کاخ های تخریب شده و نگهداری و حفاظت از این آثار در خانه پدری و بعد وقف آن، کار بزرگی در جهت زنده نگه داشتن تاریخ ایران انجام داد.